شرح وظایف مهندس ناظر مقیم در طرح های عمرانی

  

تعریف ناظر مقیم ناظر مقیم : کسی است که از طرف کارفرما یا دستگاه نظارت ( مشاور ) برای نظارت مستقیم در اجرای عملیات کارگاه تعیین و کتبا" به پیمانکار معرفی می شود و اصولا" مقیم کارگاه خواهد بود .

منظور از عبارت(مقیم کارگاه بودن) اینست که در تمام اوقات کار ناظر مقیم در کارگاه حاضر باشد .

ناظر مقیم کارگاه معمولا" در محدوده همان شهریکه کارگاه مورد نظارت وی در آن واقع شده زندگی نماید مگر در مواردیکه از طرف کارفرما  دستورات دیگری صادر شود .

آشنایی با مدارک پروژه

ناظر مقیم کارگاه باید در اولین فرصت ( از روز شروع کار) کلیه نقشه ها ، مشخصات فنی عمومی و خصوصی فهرست مقادیر و قیمت ها برای انواع کارهای مورد نظارت و متن قرارداد را دقیقا" مطالعه نماید بنحوی که کاملا" به پروژه آشنا و مسلط شود و متناسب با حجم پروژه این مطالعه در مدت معقولی

نحوه پرداخت حق الزحمه ناظر

حق الزحمه نظارت در مراحل ذیل به ناظر پرداخت می شود:

مرحله اول) بلافاصله پس از صدور پروانه ساختمان ۵۰ درصد

مرحله دوم) ثبت گزارش اتمام فونداسیون ۱۰ درصد

مرحله سوم) ثبت گزارش اتمام سقف طبقه آخر ۱۰ درصد

مرحله چهارم) ثبت گزارش اتمام سفت کاری ۱۰ درصد

مرحله پنجم) ثبت گزارش اتمام نازک کاری ۱۰ درصد

مرحله ششم) ثبت گزارش اتمام عملیات ساختمان ۱۰ درصد

---

نکات مهم:

 ثبت نهایی گزارش مرحله ای یک پرونده بر عهده ناظر هماهنگ کننده است؛بنابراین مادامی که ناظریاد شده اقدامی در راستای ثبت گزارش به عمل نیاورده باشد، امکان پرداخت حق الزحمه به ناظران یک پروژه وجود نخواهد داشت.

نکته مهمی که وجود دارد این است که تنها فاکتور مؤثر در پرداخت حق الزحمه نظارت، تمام شدن واقعی عملیات ساختمانی در آن مرحله است؛ بنابراین ذکر خلاف در گزارش مرحله ای ثبت شده توسط ناظر، تأثیری در پرداخت حق الزحمه نخواهد داشت. با در نظر گرفتن این نکته، چنانچه عملیات اجرایی مرحله موردنظر (با خلاف یا بدون خلاف) به پایان رسیده باشد، ناظر هماهنگ کننده می بایست در قسمت توضیحات گزارش مرحله ای به تمام شدن عملیات موردنظر حتما اشاره نماید. سازمان نظام مهندسی در راستای وظایف خود، مختار خواهد بود این موضوع را توسط بازرسان و کارشناسان خود کنترل نماید، بنابراین چنانچه مغایرتی بین گزارش قید شده توسط ناظر با واقعیت پروژه مشاهده شود، مراتب می تواند در شورای انتظامی استان مورد پیگیری قرار گیرد. از این رو ناظران می بایست در تنظیم گزارش های مرحله ای خود دقت کافی مصروف نمایند.

 

مسئولیت نظارت ساختمان

 اهمیت و کاربردی بودن حرفه مهندسان، آنها را از دیدگاه حقوقی، در برابر سه نوع مسؤولیت مدنی، کیفری و حرفه ای قرار می دهد. صرف نظر از اینکه مدت مسؤولیت باید با مدت زمان بیمه، عمر مفید مصالح و یا مدت توافق شده در قرارداد تناسب داشته باشد

سؤال پیش رو این است که آیا این مسؤولیت دایمی است یا محدود به دورانی مشخص؟

خوب است که در ابتدا تعریفی مشخص از مسؤولیت داشته باشیم، از دیدگاه حقوقدانان، مسئولیت عبارت است از رابطه حقوقی ناشی از فعل یا ترک فعل زیان آور در قوانین حقوقی کشورمان ایران، هر کس زیانی به دیگری وارد آورد، طبق قاعده عقلی و فقهی لا ضرر و الاضرار، باید آن را جبران کند. از این رو است که تصمیم مهندسان باید از هر گونه عیب و ایرادی به دور باشد.

بر اساس قوانین و رویه قضایی ایران در قراردادهای بین کارفرما و مهندسان شرط عدم مسؤولیت موجه نیست و مهندس ساختمان با توجه به معیارهای قانونی و استانداردهای حرفه ای، مسئول نتیجه اقدامات خود است.

بارها دیده شده که مهندس در پایان دوره نظارت،

نکات مهم در تعویض ناظر ( ویژه مهندسین ناظر )

تعویض ناظر از مباحث پیشرفتۀ حرفه نظارت است. به این معنی که هم مهندس ناظر قدیم و هم مهندس ناظر جدید هر دو باید اطلاعات قوی در این زمینه داشته باشند. در غیر اینصورت هر دو به دردسر خواهند افتاد.
تعویض ناظر عموماً در مواردی اتفاق می افتد که مالک به هیچ عنوان از ناظر تمکین نمی کند. درنتیجه ناظر نیز که وقت و انرژی کافی برای درگیری با مالک را ندارد تصمیم می گیرد عطای آن کار نظارت را به لقایش ببخشد و به تعویض شدن رضایت دهد.
تعویض ناظر شرایط خاصی دارد. برخی مهندسان ناظر که از اطلاعات حقوقی پایینی برخوردارند از اصطلاح استعفای ناظر استفاده می کنند. اصطلاح استعفای ناظر به کلی غلط است. چرا که برای مهندس ناظر استعفا پیش بینی نشده است و فقط امکان تعویض وجود دارد. شهرداری برای تعویض ناظر فُرمی ارائه می نماید که سه نفر باید آن را در دفتر اسناد رسمی گواهی امضا نمایند. سه نفر عبارتند از ناظر قدیم، مالک و ناظر جدید.

وظایف ناظر معماری

• کنترل کفایت اطلاعات موجود در نقشه های معماری
• کنترل کفایت اطلاعات موجود در جدول های نازک کاری
• کنترل رعایت ضوابط شهرسازی درج شده در پروانه ساختمان و نقشه  ها شامل محل استقرار ساختمان، طول پیش آمدگی ها و ارتفاع آنها از کف تعیین شده، سطح اشتغال ساختمان، رعایت درصد اشغال، فاصله تا ساختمان ها و املاک مجاور و ابعاد و زاویه پخ ها و موارد مشابه
• کنترل انطباق کلی حجم و سطح نما با طرح معماری
• کنترل سطح زیر بنای پارکینگ ها، راهروها، محل آسانسور ها، پلکان ها، حیاط خلوت ها، فضاهای باز، فضاهای اختصاصی، انباری و سایر سطوح
• کنترل راه های دسترسی و ورودی ها به محوطه و ساختمان و انطباق آنها با نقشه مصوب معماری
• کنترل نحوه تقسیم بندی فضاها و انطباق آنها با نقشه
• کنترل نوع مصالح نازک کاری و نماسازی از نظر انطباق با طرح معماری و جداول نازک کاری (شامل جنس ،بافت، رنگ، مشخصات ویژه) و انطباق با استانداردهای ملی ایران
• کنترل فضاهای اختصاص یافته برای داکت ها و رایزرهای تاسیسات مکانیکی و برقی و اطمینان از انطباق آن ها با نقشه ها و ضوابط لازم الاجرا
• کنترل نحوه اجرای عناصر و تجهیزات نصب شده در داخل فضاها شامل سرویس های بهداشتی، سینک و شیرآلات و موارد مشابه
• کنترل مصالح سطوح نهایی دیوارها و سقف فضاها شامل تزئینات، نقاشی، کفپوش، و موارد مشابه
• کنترل جزئیات اجرایی فضاها از نظر انطباق با طرح معماری
• کنترل نوع، ابعاد و جنس درها و پنجره ها از نظر انطباق با طرح معماری و جدول نازک کاری
• کنترل جزئیات کف سازی (مصالح، شیب، عایق کاری) از نظر انطباق با طرح معماری
• کنترل انطباق محل اجرای قطعات الحاقی در داخل فضاها با نقشه معماری شامل شومینه، آرک، پیش آمدگی ها و فرو رفتگی ها
• کنترل اجرای ضوابط لازم الاجرای مربوط به معلولان و ناتوانان جسمی-  حرکتی
• کنترل انطباق نورپردازی داخلی فضاها با طرح معماری
• کنترل نحوه اجرای جزئیات معماری مربوط به صرفه جویی در مصرف انرژی
• کنترل نحوه اجرای جزئیات معماری مربوط به حفاظت ساختمان در برابر حریق
• کنترل نحوه اجرای جزئیات معماری مربوط به عایق بندی صدا و تنظیم صوت
• کنترل نحوه اجرای جزئیات معماری مربوط به علائم و تابلوها
• کنترل نحوه پیاده کردن هم بندی اسکلت و پی ساختمان (بخش های هادی بیگانه) در اجرای سیستم اتصال زمین
• کنترل نحوه پیاده کردن و اجرای محوطه سازی از نظر انطباق با طرح معماری
• کنترل نحوه اجرای عناصر محوطه شامل باغچه بندی و فضای سبز، نگهبانی، خیابان ها، مسیرها، نصب صندوق پستی، نیمکت ها، تلفن عمومی، سطل زباله و موارد مشابه
• مستند سازی و ثبت تکمیل دفترچه اطلاعات، ساختمان در حیطه وظایف خود

نحوه تمدید قرارداد نظارت و دریافت حق الزحمه نظارت

مراحل تمدید قرارداد نظارت و دریافت حق الزحمه نظارت

حق الزحمۀ نظارت از جمله مهمترین امور حرفۀ نظارت است که متأسفانه تمهیدات اصولی و مطمئنی برای آن پیش بینی نشده است. همین امر باعث چالشها و تعارضاتی فیما بین مهندسان ناظر و کارفرمایان ساختمانی شده است. البته این چالشها و تعارضات بیشتر در مورد حق الزحمۀ سالهای دوم و بعد از آن مصداق پیدا می کند. چرا که تقریباً در تمامی استانهای کشور ارجاع کار نظارت از طریق سازمانهای نظام مهندسی انجام و حق الزحمۀ نظارت به واسطۀ سازمان نظام مهندسی ساختمان به مهندسان ناظر پرداخت می شود. لذا حق الزحمۀ سال اول مسأله ساز نخواهد بود.

لکن پس از اتمام سال اول چالش مذکور آغاز می شود. با توجه به اینکه سازمانهای نظام مهندسی ساختمان برای استیفای حقوق مهندسان ناظر قدرت اجرائی ندارند، در این زمینه ورود مؤثری نمی نمایند و برای تمدید قرارداد نظارت حداکثر به صدور فیش تمدید قرارداد اکتفا می کنند. از سوی دیگر مهندسان ناظر با توجه به قدرت قانونی بالایی که دارند خود مستقیماً وارد این موضوع می شوند که البته در بسیاری موارد، آسیب هایی را نیز به دنبال دارد.

برگه اعلام اتمام عملیات ساختمانی چیست؟

برگه اعلام اتمام عملیات ساختمانی چیست؟

مطابق فصل چهارم مبحث دوم مقررات ملی ساختمان، ناظر موظف است پس از اتمام هر یک از مراحل اجرای اصلی ساختمان، گزارش خود را با همان کیفیتی که در پروژه وجود دارد (منظور با خلاف یا بدون خلاف) ارایه نماید. بنابراین پس از اتمام عملیات اجرایی ساختمان، گزارش ناظر با عنوان مرحله « اتمام عملیات » می بایست به شهرداری ارایه گردد.
لازم نیست گزارش اتمام عملیات حتماً بدون خلاف اعلام شود و در صورت وجود خلاف، ناظر مکلف است این گزارش را با عنوان "خلاف دارد" ارایه نماید. در این حالت توصیه می‌شود در قسمت توضیحات گزارش مرحله ای، ذکر شود که تا زمان رفع موارد خلاف، اجازه‌ی بهره برداری از ساختمان توسط ساکنان وجود ندارد.
زمانی که مالک تمامی تعهدات خود در پروژه ( از جمله أخذ تاییدیه آسانسور و أخذ تاییدیه آتش نشانی (در صورت لزوم) و رفع کلیه معایب اعلام شده توسط ناظر) را به انجام برساند، تاییدیه نهائی یا همان برگ سبز اتمام عملیات ساختمانی توسط ناظر امضاء و به مرجع صدور پروانه جهت صدور پایانکار ارایه خواهد شد.

نکات مهم نظارتی در بازدید شروع بکار

کنترلهای مهم در بازدید شروع بکار

پس از تماس مجدد مالک، و اعلام آمادگی وی نسبت به ارائه مدارک ذکر شده در گام قبل، ناظر می تواند در محل وقوع ملک تحت نظارتش، با وی قرار بگذارد. در واقع بهترین محل ملاقات مالک و ناظر همان ملک تحت نظارت خواهد بود.

توصیه می شود ناظر کمی زودتر از ساعتی که با مالک قرار گذاشته در محل ملک حاضر شود. در این زمان کوتاه مهندس ناظر می تواند کار بسیار مهمی را به انجام برساند که کار نظارت او را بسیار راحتتر خواهد کرد. این کار مهم مراجعه به ساختمانهای همسایه و آشنائی با آنها ست. همسایگان در یک پروژۀ ساختمانی شهری از اهمیت بالائی برای مهندس ناظر برخوردارند.

موارد مهم دستورکار تجهیز کارگاه و تخریب ( ویژه مهندسین ناظر )

موارد مهم دستورکار تجهیز کارگاه و تخریب
پس از بازدید از ملک و بررسی موارد ذکر شده در گام چهاردهم بهترین زمان برای ابلاغ اولین دستورکار به مالک فرا می رسد. به دلیل حساس بودن و حادثه خیز بودن مرحلۀ تخریب، دقت در نگارش این دستورکار از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. از جمله نکات مهم این دستورکار عبارتند از :

1. استفاده از مجری ذیصلاح در کلیه مراحل خصوصاً تخریب و تسلیم کپی قرارداد وی به ناظر در اسرع وقت و همچنین کلیه قراردادهای پیمانکاران فرعی در هر مرحله و نیز استفاده از مسئول ایمنی(HSE) در صورت تشخیص مهندس ناظر به لزوم استفاده از آن.

2. تقاضای جمع آوری کنتور گاز توسط مامورین ذیربط و جابجایی علمک گاز در صورت تشخیص ناظر به لزوم جابجایی، و ایمن سازی کنتور های برق و آب و همچنین کابل‌های مخابرات و برق در صورت تشخیص ناظر توسط مأمورین ادارات مربوطه

نمونه دستور کار تخریب ناظر

« دستورکار

جناب آقای ............... سازنده و نماینده محترم ساختمان به شماره پرونده ......... واقع به آدرس ............................................ .

با توجه به آنکه در حال حاضر مشغول شروع مراحل تخریب می باشید، بدینوسیله موارد ذیل در مورخه 20/2/99 به جنابعالی ابلاغ می گردد:

1. با توجه به آنکه علمک های گاز در محل تردد لودر و کامیونها قرار خواهند گرفت. می بایستی سریعاً نسبت به برداشتن علمک های گاز توسط شرکت ملی گاز اقدام نمائید تا باعث انفجار و آتشسوزی نگردد. همچنین با توجه به آنکه هر دو کنتور آب در محل گودبرداری قرار خواهد گرفت سریعاً نسبت به جابجائی کنتورهای آب اقدام فرمائید. ضمناً محل کنتورهای برق را هم توسط مامورین اداره برق به محل مناسبی که در کلیه مراحل تخریب و گودبرداری آسیب نبیند منتقل شود. همچنین سریعاً نسبت به نصب سرپوش روی گذر با داربست و توری فلزی به منظور حفاظ اقدام گردد.

2. کلیه شیشه ها را جداگانه در آورده و در گوشه ای دپو نمایید که هنگام جدا کردن آجرها باعث آسیب به دست کارگران نشود. کلیه کارگران می بایستی از دستکش برزنتی و کلاه چانه دار و کفش ایمنی استفاده نمایند و از کارگران اتباع خارجی فاقد پروانه کار در کارگاه به هیچوجه استفاده نشود.

3. تخریب می بایستی از بالاترین سقف به تدریج شروع شده و خاکها از طریق سوراخ تعبیه شده در سقف به پایین منتقل گردند. هنگام استفاده از دستگاه هوا و برش می بایستی کنترل شود سر کپسول هوا از گازوئیل و مواد روغنی پاک باشد، تا باعث انفجار نگردد.

4. با توجه به آنکه پلاک ضلع شرقی دارای بافتی فرسوده بوده و دارای پیش بخاری های عمیق در دیوار مشترک می باشد لذا می بایستی تخریب دیوار فوق توسط کارگران صاحب صلاحیت به آرامی و دقت و بوسیله قلم و تیشه صورت پذیرد. کلیه مراحل تخریب بخصوص تخریب ضلع شرقی می بایستی با اطلاع و هماهنگی و زیر نظر اینجانب صورت پذیرد. »