مقاوم سازی و بهسازی ساختمان های قدیمی
بهسازی لرزه ای چیست؟
بهسازی لرزه ای به معنای بهبود بخشیدن به وضعیت لرزه ای سازه های موجود است.
در بهسازی لرزه ای هدف ، برابر ساختن ظرفیت سازه با نیاز لرزه ای است که میتوان با افزایش ظرفیت سازه و یا با کاهش نیاز لرزه ای به این هدف رسید.
افرایش ظرفیت سازه با افزایش سختی و مقاومت آن امکان پذیر است که به آن مقاوم سازی میگویند.
کاهش نیاز لرزه ای سازه نیز میتواند از طرق مختلف انجام شود مانند : افزایش شکل پذیری ، کاهش جرم ، کاهش نامنظمی ، و استفاده از تکنولوژیهای نوین طرح لرزه ای مانند استفاده از
جداسازی لرزه ای ، میراگرها و ...
در ارائه طرح بهسازی ، مهندس در بهسازی بایستی به دو مقوله اجرایی و اقتصادی بودن طرح فوق العاده توجه کند. چراکه بهسازی لرزه ای حرکت بر لبه تیغ است.
چنانچه مهندس در بهسازی طرح خود از تمامی ظرفیت سازه استفاده نکرده باشد طرح توجیه اقتصادی خود را از دست داده و نوسازی بر بهسازی ارجح خواهد شد .
لازم به ذکر است با استفاده از تحلیلهای غیرخطی میتوان از ظرفیت سازه به طور کامل استفاده کرد.
طراحی لرزه ای بر اساس عملکرد چیست (PBD) ؟
آیین نامه های قدیمی ، زلزله را تنها یک نیرو در نظر میگرفتند و ضوابط و مقرراتی را تعیین میکردند که ساختمان بتواند در برابر این نیرو مقاومت کند. ( طراحی بر اساس نیرو )
اما نسل جدید آیین نامه ها ، فلسفه جدیدی به نام طراحی بر اساس عملکرد را مطرح میکنند. (PBD).
بدین معنا که طراحی ساختمان متناسب با عملکردی که از ساختمان که انتظار میرود انجام میشود.
در این روش ؛ ساختمان مقاوم در برابر نیروی زلزله ،باید در برابر مقدار مشخصی نیرو مقاومت کرده و بتواند مقدار تغییرمکان تعیین شده ای را بدهد.( طراحی بر اساس نیرو و تغییرمکان ) مقدار تغییرمکان و نیروی مذکور با توجه به سطح عملکرد ساختمان تعیین میگردد.
با تحلیلهای غیرخطی میتوان مقدار نیرو و تغییرمکان ایجاد شده در اعضاء را کنترل کرد و کفایت تامین سطح عملکرد مورد نظر را با دقت خوبی بررسی نمود.
تفاوت های مقاوم سازی با بهسازی لرزه ای ؟
چنانچه پس از بررسی سازه متوجه شویم ظرفیت آن با نیاز لرزه ایش برابر نیست اعلام میکنیم که آن سازه در برابر بار جانبی آسیب پذیر است و به عبارت دیگر نیاز به بهسازی دارد.
در بهسازی ، هدف آن است که بتوان به طریقی ظرفیت سازه را با نیاز لرزه ایش برابر ساخت.
در برخی موارد ظرفیت سازه را افرایش میدهیم تا با نیاز لرزه ای آن برابر شود. به این افزایش ظرفیت سازه مقاوم سازی میگویند.
مقاوم سازی میتواند با افزایش سختی ( افزودن مهاربند ، دیواربرشی و ... ) و یا افرایش مقاومت ( ژاکت بتنی و فولادی و ... ) انجام شود.
در برخی موارد هم میتوان به جای آنکه ظرفیت سازه را افزایش دهیم تا به نیاز لرزه ای برسد نیاز لرزه ای را کاهش دهیم تا به ظرفیت سازه برسد.
کاهش نیاز لرزه ای سازه نیز میتواند از طرق مختلف انجام شود مانند : افزایش شکل پذیری ، کاهش جرم ، کاهش نامنظمی ، و استفاده از تکنولوژیهای نوین طرح لرزه ای مانند استفاده از جداسازی لرزه ای ، میراگرها و ...
در نتیجه مقاوم سازی یکی از روشهای بهسازی لرزه ای سازه است.
