شرح وظایف مهندس ناظر مقیم در طرح های عمرانی
تعریف ناظر مقیم ناظر مقیم : کسی است که از طرف کارفرما یا دستگاه نظارت ( مشاور ) برای نظارت مستقیم در اجرای عملیات کارگاه تعیین و کتبا" به پیمانکار معرفی می شود و اصولا" مقیم کارگاه خواهد بود .
منظور از عبارت(مقیم کارگاه بودن) اینست که در تمام اوقات کار ناظر مقیم در کارگاه حاضر باشد .
ناظر مقیم کارگاه معمولا" در محدوده همان شهریکه کارگاه مورد نظارت وی در آن واقع شده زندگی نماید مگر در مواردیکه از طرف کارفرما دستورات دیگری صادر شود .
آشنایی با مدارک پروژه
ناظر مقیم کارگاه باید در اولین فرصت ( از روز شروع کار) کلیه نقشه ها ، مشخصات فنی عمومی و خصوصی فهرست مقادیر و قیمت ها برای انواع کارهای مورد نظارت و متن قرارداد را دقیقا" مطالعه نماید بنحوی که کاملا" به پروژه آشنا و مسلط شود و متناسب با حجم پروژه این مطالعه در مدت معقولی که مورد توافق قرار می گیرد انجام و در صورت صلاحدید و لزوم گزارش ، نظریه خود را کتبا" از طریق مهندس مشاور ( در صورت وجود ) برای کارفرما ارسال نماید .
باید توجه داشت که این مطلب حائز اهمیت فوق العاده است و ناظری که به مشخصات پروژه مورد نظارت خود آشنا نباشد صلاحیت ادامه کار را نخواهد داشت .
*آشنایی با محیط کار
ناظر مقیم کارگاه از بدو شروع بکار باید با محل اجرای پروژه دقیقا" آشنا شود محلی که ساختمان اجراء می شود محدوده آن محدوده به زمین کارگاه نمی باشد بلکه موارد مشروحه زیر و یا نظایر آن بایستی دقیقا" مورد مطالعه قرار گیرد :
1-محل تهیه لوازم و مصالح محلی و فواصل آن از محل کارگاه و نرخ آنها .
2-دستمزد روزانه انواع کارگران در محل .
3-انواع کارگران ماهر ، نیمه ماهر و ساده محلی که امکان استفاده از آنها وجود دارد .
4-انواع و تعداد کارگران با تخصص های مورد نیاز که استخدام آنها در محل مقدور نمی باشد .
5-لوازم و مصالحی که باید از خارج از محیط محل اجرای پروژه تامین گردد .
6-متوسط حداکثر و حداقل درجه حرارت محیط و حدود آنها و امکان کار کردن در این ایام در محل .
7-وضع راههای ورودی به محیط کار ، امکان استفاده از این راهها در مواقع بارندگی و زمستانها .
8-نحوه تامین آب و برق و سایر تاسیسات ضروری برای کارگاه .
9-نحوه استقرار و بررسی محل مناسب برای دفتر نظارت کارگاه و پرسنل نظارت .
10-محل تخلیه خاکها و اضافات کارگاه و فاصله آن از محل اجرای کار .
*تعیین نقاط اصلی و تحویل کارگاه
ناظر مقیم کارگاه موظف است که در بدو تحویل کارگاه ساختمانی به پیمانکار و در اولین فرصت نقاط مبنا و خطوط اصلی ساختمان را بطریقی که تا پایان کار باقی بماند با همکاری نماینده مهندس مشاور یا دستگاه نظارت و نماینده پیمانکار دقیقا" تعیین نموده و صورت مجلس نماید .
این نقاط و خطوط باید بنحوی باشد که تا پایان کار باقی بماند و در صورتیکه لزوم تغییر آن وجود داشته باشد باید مراتب را قبلا" به اطلاع مهندسین مشاور یا دستگاه نظارت رسانده و کسب تکلیف نماید و در صورتیکه بعلل غیر مترقبه یکی از این نقاط از بین برود باید بلافاصله مراتب را گزارش و نسبت به ترمیم و مرمت آن بوسیله پیمانکار اقدام نماید .
مهندسین مشاور باید نقاط مبنا را که بر این اساس تعیین می گردد دقیقا" مطالعه نموده و انجام هر گونه تغییرات احتمالی را که امکان دارد در ساختمان بوجود آید بررسی نماید و در صورتیکه این تغییرات احتمالی را که امکان دارد در ساختمان بوجود آید بررسی نماید و در صورتیکه این تغییرات اساسی و مستلزم تامین اضافه اعتبار باشد پس از تصویب کارفرما به پیمانکار ابلاغ نماید و در صورت عدم نیاز به اعتبار اضافه می تواند مستقیما" به پیمانکار ابلاغ شود . پس از تعیین نقاط مبنا و کنترل دقیق ابعاد زمین محل اجرای پروژه و تطبیق آنها با نقشه ها کارگاه را طی تنظیم صورت جلسه ای با حضور نمایندگان مهندس مشاور و کارفرما و دستگاه بهره بردار به پیمانکار تحویل می نماید .
*پیاده کردن نقشه ها
ناظر مقیم کارگاه موظف است پلان وضعیت ساختمانها را با مشخصات زمین محل اجراء کنترل نموده و در صورتیکه اشکالی از نظر ابعاد ، وضعیت قرار گرفتن ساختمانها از نظر شرایط اقلیمی و سنتی وضعیت فنی زمین از نظر جنس خاک و عوارض موجود ، دسترسی به ورودی های مناسب ( و سایر نکات فنی که ممکن است توسط مهندس مشاور و یا دستگاه نظارت ابلاغ شده باشد ) وجود نداشته باشد نسبت به پیاده نمودن دقیق نقشه ها با همکاری پیمانکار اقدام نموده و یکبار دیگر نقشه های پیاده شده را از نظر صحت عمل کنترل نماید .
در صورتیکه هر گونه اشکال از نظر اصول فنی در پیاده نمودن نقشه وجود داشته باشد که مانعی در اجرا و یا بهره برداری صحیح از پروژه باشد بایستی ناظر مقیم قبل از شروع کار مراتب را به مهندسین مشاور یا دستگاه نظارت کتبا" اعلام نماید .
پس از انجام عملیات گود برداری و پی کنی توسط پیمانکار به میزان مندرج در نقشه ها ناظر مقیم باید مراتب را به مهندس مشاور یا دستگاه نظارت اعلام نماید تا در معیت ایشان از کارهای انجام شده بازدید بعمل آمده و در صورتیکه وضعیت زمین انجام آزمایشاتی را برای تعیین مقاومت زیر شالوده ایجاب نماید دستور انجام آزمایشات لازم صادر شود پس از حصول به مقاومت مورد نیاز قبل از دستور پی سازی بایستی وضعیت گود برداری و پی کنی ها با نماینده پیمانکار و مهندس مشاور یا دستگاه نظارت صورتمجلس شود در این صورتجلسه بایستی کلیه اطلاعات لازم از قبیل عوارض پیش بینی شده مانند ریشه درختان ، چاه ، قنات ، خاک دستی و یا گودالهای قدیمی و غیره منعکس شود ، چون این صورتجلسه ملاک پرداخت هزینه به پیمانکار خواهد بود بایستی دقت لازم در تنظیم آن بعمل آمده و یک نسخه از آن بلافاصله برای کارفرما ارسال شود .
دستور پی سازی که پس از مراحل فوق و تنظیم صورتجلسه پی کنی توسط ناظر مقیم و در معیت مهندس مشاور به پیمانکار داده می شود بایستی حاوی دستور کارهای لازم برای رفع و مقابله با عوارض فوق باشد .
گزارش وضعیت زمین محل اجرای پروژه
ناظر مقیم کارگاه موظف است در شروع کار با همکاری پیمانکار مطالعات کافی در مورد وضعیت زمین محل اجرای پروژه از نظر نوع وجنس خاک و مقاومت خاک ، لایه بندی آن ، سطح آبهای زیر زمینی و سیل گیر بودن زمین محل اجرای پروژه بعمل آورده و گزارشات لازم در هر مورد برای مهندسین مشاور یا دستگاه نظارت تهیه نماید در صورتیکه برای دسترسی به اطلاعات فوق نیاز به استفاده از آزمایشگاه و یا مطالعات تخصصی وجود داشته باشد بایستی نوع آزمایشات و مشخصات فنی آنها و همچنین نوع مطالعات مورد نیاز را در گزارش خود به مهندسین مشاور یا دستگاه نظارت ارائه نماید .
دفتر کارگاه
ناظر مقیم کارگاه موظف است دفتری در کارگاه داشته باشد که کلیه اطلاعات و اقدامات و امکانات روزانه در آن ثبت گردد و تاریخ و شماره صورت مجالس کارگاهی ، نامه های وارده و صادره و دستورات کارگاهی در آن قید گردد و آخر هر روز این صفحه بسته شود و چیزی بعدا" به آن اضافه نشود . صفحات این دفتر باید شماره گذاری شده و صفحات آن کسری نداشته باشد .
برنامه پیشرفت کار
ناظر مقیم کارگاه موظف است برنامه پیشرفت کار پروژه را با همکاری پیمانکار و در چارچوب مدت پیمان و با توجه به عوامل مختلف از جمله فصل کاری ، امکانات اجرایی ، ترتیب صحیح کارها و غیره تهیه و همراه با گزارش توجیهی کامل جهت مهندس مشاور ارسال نماید در این برنامه بایستی موارد مشروحه زیر دقیقا" تعیین شود :
1) تاریخ تهیه نقشه های کارگاهی توسط پیمانکار .
2) تاریخ تصویب نقشه های کارگاهی توسط مهندسین مشاور یا دستگاه نظارت .
3) تاریخ تدارک و حمل مصالح به کارگاه که ماخذ محاسبه تدارکات در صورت وضعیت های موقت می باشد .
4) تاریخ شروع و خاتمه هر یک از فعالیتها و مراحل مختلف کار در صورتیکه طبق مفاد قرارداد و یا دستورالعمل بعدی کارفرما مقرر است برنامه پیشرفت کار از طریق سی ، پی ، ام (c.p.m) ویا سیستم های دیگر کنترل پروژه تهیه گردد مهندس ناظر مقیم کارگاه باید با مسئولان مربوطه همکاریهای لازم را در مورد تهیه این برنامه بعمل آورده و اطلاعات لازم را در اختیار قرار دهد .
تهیه وسایل اندازه گیری
در صورتیکه نوع و محل اجرای کار ایجاب نماید مهندس مشاور باید دستورات لازم مبنی بر تهیه کلیه وسائل اندازه گیری کارگاه از قبیل میزان حرارت ماکزیمم و مینیمم ، رطوبت سنج ، دوربین های نقشه برداری و ترازیابی و وسایل نمونه برداری را تهیه و در اختیار ناظر مقیم قرار دهد .
اطلاع از مقررات و قوانین کار و بیمه های اجتماعی
ناظر مقیم کارگاه باید از بدو شروع بکار مطالعات کافی در مورد قوانین کار و بیمه های اجتماعی کارگران و آئین نامه های ایمنی کارگاه بعمل آورده و در صورتیکه وسائل و لوازم ایمنی کارگران شاغل در کارگاه کافی نمی باشد مراتب را بوسیله مهندسین مشاور و یا دستگاه نظارت و یا بطور مستقیم باطلاع پیمانکار برساند تا اقدام لازم بعمل آید .
پرسنل پیمانکار
ناظر مقیم کارگاه باید در مورد تعداد افراد فنی و غیر فنی پیمانکار که باید در کارگاه مقیم باشند بررسی و مطالعه کامل نموده و تعداد آنها را با کادر پیمانکار که در کارگاه مقیم هستند در هریک از مقاطع و مراحل کار مقایسه نماید و در مورد صلاحیت آنها صریحا" اظهار نظر نموده و گزارش آن را برای مهندسین مشاور یا دستگاه نظارت ارسال نماید و در صورت امکان میزان حقوق و دستمزدی را که دریافت می نمایند سوال و در گزارش خود منعکس نماید
