مسئولت های ناظر در صورت عدم اجرا مطابق نقشه

تخلفات و نواقص سازه ای و هر گونه خطائی که منجر به عدم استحکام سازه می شود بسیار جدی و قابل توجه است. ذکر تخلفات و نواقص سازه ای مثل تعداد میلگردها در سازه های بتن آرمه و یا عدم تطابق مقاطع تیرآهنها با نقشه در سازه های فولادی و یا ضعف بتن و امثالهم در گزارشات مرحله ای مشکلی را حل نمی کند بلکه مشکلاتی را هم برای مهندس ناظر ایجاد می نماید. چراکه در پایان کار شهرداری ناظر را مجبور می کند تمام مواردی که به عنوان عدم استحکام گزارش کرده را تاییدِ استحکام نماید.

در صورت مشاهدۀ نواقص و تخلفات سازه ای مهندس ناظر می بایست شفاهاً و با لحنی کاملاً جدی و دوستانه از مالک بخواهد نسبت به رفع نواقص و تخلفات و تطابق دقیق سازه با نقشه ها اقدام نماید. در اینجا ناظر باید به مالک متذکر شود که به هیچ عنوان حق بتن ریزی و یا ادامۀ کار تا قبل از رفع نواقص و تخلفات سازه ای، ندارد. مهندس ناظر باید با لحنی کاملاً جدی به مالک متذکر شود که در صورت ادامۀ کار با این وضعیت، خود را به دردسر بزرگی گرفتار خواهد کرد.

مهندسان ناظر باید توجه داشته باشند که بر اساس قانون، تنها به دلیل نقص در موارد ایمنی کارگاه و احتمال بروز حادثه می توانند از ادامۀ عملیات جلوگیری نمایند. این مجوز در ماده 7 آیین نامۀ حفاظتی کارگاههای ساختمانی به مهندسان ناظر داده شده است. در سایر موارد و از جمله نواقص و تخلفات سازه ای، دستور جلوگیری از عملیات، مشکلاتی را برای ناظر ایجاد خواهد نمود.

در صورت عدم توجه مالک به اخطارِ ناظر و ادامۀ عملیات با همان وضعیتِ عدم استحکام و نواقص سازه ای مهندس ناظر آن دردسر بزرگ را به ترتیب ذیل برای مالک ایجاد خواهد کرد.
1.گزارش عدم رعایت موارد ایمنی و احتمال زیاد وقوع حادثه و دستورجلوگیری فوری از عملیات به دفتر خدمات شهرداری
2. اظهارنامۀ قضائی به مالک و تذکر موارد عدم رعایت الزامات ایمنی و دستور توقف کامل کار تا رفع موارد عدم ایمنی و تایید مجدد ناظر
3. نامه به بازرسی ادارۀ کار و شرح وضعیت خطرناک ایمنی کارگاه و اعلام جلوگیری فوری از ادامۀ کار (کپیِ گزارش و اظهارنامه به این نامه پیوست می شود)
4. نامه به ریاست سازمان نظام مهندسی و شرح موارد نقص در رعایت ایمنی در کارگاه و لزوم تعطیلی کارگاه تا تصحیح موارد مربوطه و تایید مهندس ناظر
5. در صورت عدم جلوگیری توسط شهرداری؛ نامه به بازرسی شهرداری با الصاقِ کپیِ گزارش جلوگیریِ مربوطه و تقاضا جهت رسیدگی به تخلفات ماموران شهرداری ناحیه

پس از این نامه ها مالک به قدرت مهندس ناظر پی خواهد برد و به دست و پای وی خواهد افتاد تا تاییدیه ای برای فعالیت مجدد کارگاه صادر نماید. در این زمان مهندس ناظر مالک را مجبور به رفع کلیۀ ایرادات سازه ای و سپس رفع کلیۀ نواقص ایمنی کارگاه خواهد کرد و سپس تاییدیۀ ادامۀ عملیات را صادر خواهد کرد.

مهندس ناظر خبره با توجه به تسلطی که نسبت به قوانین ساخت و ساز دارد گاهی مجبور می شود با توسل به موارد ایمنی نسبت به رفع نواقص سازه ای و عدم استحکام اقدام نماید. البته توجیه کردن مالک در همان ابتدا و با اخطارهای شفاهی برای هر دو طرف کم هزینه تر خواهد بود. اما در برخی مواردِ حاد مهندس ناظر مجبور به اعمال قدرت در کارگاه خواهد شد.

منبع:@mohandesenazer

زمان شروع مسئولیت ناظر

طبق تبصره 7 ماده 100 قانون شهرداری ها مهندس ناظر موظف است بر انطباق اجرای ساختمان با مندرجات پروانه و نقشه ها مستمراً نظارت داشته باشد. نتیجۀ منطقی این جمله آن است که قبل از صدور پروانه مسئولیتی بر عهدۀ مهندس ناظر نمی باشد و ماموران شهرداری وظیفۀ کنترل عملیات ساختمانی بدون پروانه را خواهند داشت. فلذا مسئولیت مهندس ناظر از زمان صدور پروانه آغاز می شود.

اما بهترین عکس العمل مهندس ناظر در این زمان تسلیم نامۀ ابلاغیه به شهرداری ست. البته در متن نامۀ ابلاغیه هیچگونه دستوری نباید به شهرداری ابلاغ شود. چرا که در این مرحله مهندس ناظر مسئولیتی ندارد. فقط نامه جهت اطلاع رسانی به شهرداری و تقاضای برخورد با متخلف طبق قانون باشد.

در صورتی که مهندس ناظر پس از صدور پروانه از عملیات بدون مجوز مالک اطلاع پیدا کرد به هیچ عنوان نباید شروع بکار را امضا کند و یا گزارشی به شهرداری ارائه نماید. در چنین شرایطی نیز می بایست نامۀ ابلاغیه با مضمون تخلف مالک و عملیات ساختمانی قبل از صدور پروانه ساخت به شهرداری ارائه گردد. در این حالت امضا شروع به کار و ارائۀ گزارشات مرحله ای موکول می شود به ایمن سازی کامل کارگاه ساختمانی، حضور مجری ذیصلاح و رفع تخلفات صورت گرفته به طور کامل.

منبع:@mohandesenazer

تشریفات امضای قرارداد نظارت با کارفرما

وضعیت حرف شنوی مالک از ناظر در همین ابتدای کار و زمان امضای قرارداد تعیین می گردد. اگر مهندس ناظر بتواند تشریفات امضای قرارداد را مطابق خواست خود به مالک القاء کند، در ادامۀ کار نیز می تواند عنان کار را تحت اختیار داشته باشد. لکن چنانچه تشریفات امضای قرارداد مطابق خواستۀ ناظر پیش نرود در ادامۀ کار نیز امیدی به تسلط مهندس ناظر بر اجرای پروژه نمی توان داشت.

مگر امضای قرارداد نظارت، قراردادی بین المللی ست که لفظ «تشریفات امضای قرارداد» برای آن استفاده می شود؟ در پاسخ باید گفت خیر قرارداد بین المللی نیست اما باید دانست ارزش کار هر حرفه ای و هر صنفی را خودِ شاغلان آن صنف تعیین می کنند. اگر مهندسان ناظر ارزشی برای امضای قرارداد خود قائل نباشند قطعاً بساز بفروش و شهرداری و دیگران آنها را لگدمال خواهند کرد و هر خفّتی را به ایشان تحمیل خواهند نمود. بنابراین مهندس ناظر خبره با تعیین ترتیب و مبالاتی خاص در هنگام امضای قرارداد نظارت، هم ارزش کار خود را بالا می برد و هم از صدمات حقوقی ناشی از نقص مدارک در امان می ماند.

نکته مهم پیش از قرارداد نظارت (احراز هویت مالک )

اهمیت و نحوۀ احراز هویت مالک در قرارداد

از مهمترین مقدماتِ کارِ نظارت شناسائی طرف قرارداد نظارت است. بسیاری از مهندسان ناظر در سالهای گذشته، به دلیل عدم شناسائی درستِ طرف قرارداد نظارت به دردسرهای بزرگی افتاده اند. کمترین این دردسرها مجبور شدنِ مهندس به تعطیل کردن تمام فعالیتهای زندگی اش و رفت و آمد تمام وقت به ادارات مختلف بوده است. رفت و آمدهای طافت فرسا برای حل و فصل دردسرهایی که مهندس ناظر هیچ نقشی در بوجود آمدن آنها نداشته است. شرح پرونده های این موارد، مفصّل است و در آینده در وب سایت «پایگاه اطلاع رسانی مهندسین ساختمان» در دسترس همکاران قرار خواهد گرفت.

شروع به کار نظارت و تنظیم قرارداد با کارفرما

کار نظارت در شرایط در هم ریختۀ فعلی ساخت و ساز کار بسیار دشواری ست. در این میانه مهندسی که فقط با نیت کسب درآمد وارد این حرفه می شود قطعاً به این در هم ریختگی خواهد افزود و در نهایت کوله باری از عذاب وجدان نصیبش خواهد شد. او در پی توجیه غفلت و اهمال کاری خود تقصیر را بر گردن شرایط نامناسب بازار ساخت و ساز خواهد انداخت. اما این توجیه چیزی از مسئولیت وی نخواهد کاست.
کسی که به عنوان مهندس ناظر قبول مسئولیت می کند و می خواهد که ناظری خبره باشد، از شرایط نامساعد ساخت و ساز به خوبی آگاه است. او میداند که در این شرایط ناهنجار فقط مهندسان ناظر خبره و آگاه می توانند نجات بخش این وضعیت آشفته باشند.

کدام ناظر مقصر است؟

کدوم ناظر مقصر است؟

حالتهای مختلفی که پای ناظران ( تمامی ناظران) به پرونده باز خواهد شد 

صدمه جانی و مالی بر اثر برق وآتش سوزی بر اثر نقص اتصالی برقی:
ناظر برق و ناظر هماهنگ کننده ( ناظر اصلی)

مرگ خاموش ( خفگی بر اثر نقص تاسیات گاز) :
ناظر تاسیسات گازو ناظر هماهنگ کننده (اصلی) و (دربعضی موارد ناظر تاسیسات مکانیک )

مرگ خاموش ( خفگی بر اثر عدم اتصال صحیح دودکش ) :
ناظر تاسیسات مکانیک ، ناظر گاز، ناظر هماهنگ کننده ( اصلی) و (دربرخی موارد حتی ناظر معماربه دلیل مسیر اشتباه دودکش )

سقوط کارگر از چاه آسانسور به دلیل عدم رعایت حفاظ ایمنی حول چاه آسانسور در طبقات ،یا سقوط بالابر که منجر به صدمه جانی شود ،یا در بعضی موارد سقوط کارگر براثر بالابردن مصالح ساختمانی از پله های موقت ساختمان و اتفاقاتی ازاین قبیل در حین کار :
دراین حالت بستگی دارد کارگر مربوط به پیمانکار کدوم قسمت باشد . اگر کارگر تاسیسات برقی باشد ،ناظر برق ...اگر مربوط به پیمانکار قسمتهای معماری باشد ناظر معمار، و..... تاسیسات مکانیکی و سازه هم به همین صورت ...( بطور مثال اگر کارگر تاسیات برقی براثر بالابردن مصالح برقی سقوط کند ناظر برق و هماهنگ کننده دخیل هستند)

*درهر حالت ناظر هماهنگ (اصلی)کننده هم دخیل خواهد بود *

صدمه جانی بر اثر اجرای وال پست و اجرای سازه آسانسور و سازه نگهبان و بطور کلی هرقسمتی که سازه اجرا شود:
ناظر سازه و ناظر هماهنگ کننده

صدمه و سقوط کارگردر مرحله تیغه چینی و نازک کاری و سقوط سنگ نما که منجر به صدمه جانی شود :
ناظر معمارو ناظر هماهنگ کننده

مرحله تخریب :
✔️اگر برق گرفتگی باشد ناظر برق و هماهنگ کننده
✔️اگر صدمه جانی براثر سقوط سنگ و ریزش دیوارو ...باشد ناظر سازه و هماهنگ کننده
✔️درصورتی که ساختمان فاقد ناظر سازه باشد ( حالت تک ناظره) مسئولیت تخریب بر عهده ناظر معمار میباشد.

صدمه جانی ومالی درمرحله گودبرداری :
ناظر سازه و هماهنگ کننده

نکته قابل توجه :
مسئولیت ناظر هماهنگ کننده یا همان ناظر اصلی میباشد!!! که در هرحالت پایه ثابت پرونده خواهد بود واگر به درستی عمل کرده باشد تبرئه میشود .

نکته :
درصورتی که ساختمان فاقد ناظر سازه باشد ( تک ناظره) تمامی مسئولیتهای فوق برعهده ناظر معمار میباشد!

نکته :
اگر ساختمان دارای مجری ذیصلاح باشد مجری نیز در تمام موارد دخیل خواهد بود .