شرح وظایف مهندس ناظر مقیم در طرح های عمرانی

  

تعریف ناظر مقیم ناظر مقیم : کسی است که از طرف کارفرما یا دستگاه نظارت ( مشاور ) برای نظارت مستقیم در اجرای عملیات کارگاه تعیین و کتبا" به پیمانکار معرفی می شود و اصولا" مقیم کارگاه خواهد بود .

منظور از عبارت(مقیم کارگاه بودن) اینست که در تمام اوقات کار ناظر مقیم در کارگاه حاضر باشد .

ناظر مقیم کارگاه معمولا" در محدوده همان شهریکه کارگاه مورد نظارت وی در آن واقع شده زندگی نماید مگر در مواردیکه از طرف کارفرما  دستورات دیگری صادر شود .

آشنایی با مدارک پروژه

ناظر مقیم کارگاه باید در اولین فرصت ( از روز شروع کار) کلیه نقشه ها ، مشخصات فنی عمومی و خصوصی فهرست مقادیر و قیمت ها برای انواع کارهای مورد نظارت و متن قرارداد را دقیقا" مطالعه نماید بنحوی که کاملا" به پروژه آشنا و مسلط شود و متناسب با حجم پروژه این مطالعه در مدت معقولی

نحوه پرداخت حق الزحمه ناظر

حق الزحمه نظارت در مراحل ذیل به ناظر پرداخت می شود:

مرحله اول) بلافاصله پس از صدور پروانه ساختمان ۵۰ درصد

مرحله دوم) ثبت گزارش اتمام فونداسیون ۱۰ درصد

مرحله سوم) ثبت گزارش اتمام سقف طبقه آخر ۱۰ درصد

مرحله چهارم) ثبت گزارش اتمام سفت کاری ۱۰ درصد

مرحله پنجم) ثبت گزارش اتمام نازک کاری ۱۰ درصد

مرحله ششم) ثبت گزارش اتمام عملیات ساختمان ۱۰ درصد

---

نکات مهم:

 ثبت نهایی گزارش مرحله ای یک پرونده بر عهده ناظر هماهنگ کننده است؛بنابراین مادامی که ناظریاد شده اقدامی در راستای ثبت گزارش به عمل نیاورده باشد، امکان پرداخت حق الزحمه به ناظران یک پروژه وجود نخواهد داشت.

نکته مهمی که وجود دارد این است که تنها فاکتور مؤثر در پرداخت حق الزحمه نظارت، تمام شدن واقعی عملیات ساختمانی در آن مرحله است؛ بنابراین ذکر خلاف در گزارش مرحله ای ثبت شده توسط ناظر، تأثیری در پرداخت حق الزحمه نخواهد داشت. با در نظر گرفتن این نکته، چنانچه عملیات اجرایی مرحله موردنظر (با خلاف یا بدون خلاف) به پایان رسیده باشد، ناظر هماهنگ کننده می بایست در قسمت توضیحات گزارش مرحله ای به تمام شدن عملیات موردنظر حتما اشاره نماید. سازمان نظام مهندسی در راستای وظایف خود، مختار خواهد بود این موضوع را توسط بازرسان و کارشناسان خود کنترل نماید، بنابراین چنانچه مغایرتی بین گزارش قید شده توسط ناظر با واقعیت پروژه مشاهده شود، مراتب می تواند در شورای انتظامی استان مورد پیگیری قرار گیرد. از این رو ناظران می بایست در تنظیم گزارش های مرحله ای خود دقت کافی مصروف نمایند.

 

نکات مهم در تنظیم قرارداد نظارت ( ویژه مهندسین ناظر )

چند نکته در باب تنظیم قرارداد نظارت 

نسخه خام قرارداد نظارت همسان در کارتابل کلیه ناظران در سیستم اتوماسیون سایت نظام مهندسی شهرهای کشور قرار داده شده است. در تهیه این قراردادها، کلیه نکات و موارد حقوقی موردنظر قانون گذار بر اساس مفاد فصل چهارم از مبحث دوم مقررات ملی ساختمان، در نظر گرفته شده است؛ بنابراین فارغ از دید یک سویه به انتفاع طرفین قرارداد، مالک و ناظر از حقوق یکسان بهره خواهند برد. و فرمت قراردادهای نظارت تنظیم شده همسان، مجاز به ویرایش نیست. به این معنا که اگر در محتوا و معنای بندهای قرارداد، تغییراتی اعمال گردد و سپس به امضای طرفین برسد، برخلاف مقررات جاری، تلقی شده و چنانچه در آینده اختلافی مابین ناظر و مالک رخ دهد، قراردادهای در اصطلاح دستکاری شده و تغییر یافته، موردنظر و پذیرش سازمان قرار نخواهد گرفت.

مدت زمان تمامی قراردادهای نظارت، ۱۲ ماه است. عموما این زمان به دلیل زیر نباید مورد تغییر و ویرایش قرار گیرد. باید توجه داشت که اگر این مدت افزایش یابد، این معنا را خواهد داشت که ناظر از دریافت مبلغ تمدید قرارداد نظارت، پس از سپری شدن

مسئولیت نظارت ساختمان

 اهمیت و کاربردی بودن حرفه مهندسان، آنها را از دیدگاه حقوقی، در برابر سه نوع مسؤولیت مدنی، کیفری و حرفه ای قرار می دهد. صرف نظر از اینکه مدت مسؤولیت باید با مدت زمان بیمه، عمر مفید مصالح و یا مدت توافق شده در قرارداد تناسب داشته باشد

سؤال پیش رو این است که آیا این مسؤولیت دایمی است یا محدود به دورانی مشخص؟

خوب است که در ابتدا تعریفی مشخص از مسؤولیت داشته باشیم، از دیدگاه حقوقدانان، مسئولیت عبارت است از رابطه حقوقی ناشی از فعل یا ترک فعل زیان آور در قوانین حقوقی کشورمان ایران، هر کس زیانی به دیگری وارد آورد، طبق قاعده عقلی و فقهی لا ضرر و الاضرار، باید آن را جبران کند. از این رو است که تصمیم مهندسان باید از هر گونه عیب و ایرادی به دور باشد.

بر اساس قوانین و رویه قضایی ایران در قراردادهای بین کارفرما و مهندسان شرط عدم مسؤولیت موجه نیست و مهندس ساختمان با توجه به معیارهای قانونی و استانداردهای حرفه ای، مسئول نتیجه اقدامات خود است.

بارها دیده شده که مهندس در پایان دوره نظارت،

10 اشتباه رایج در ساختمان های بتنی

عمده مشکلات اجرایی در اسکلت بتنی

1. عدم اجرای خم 135 درجه در خاموت های ستون ها ( خم انتهای سنجاقی ها باید در داخل هسته بتن مهار شوند)
2. عدم اجرای خاموت و سنجاقی در چشمه اتصال (توجه داشته باشید که علی القاعده فوصل و سایز خاموت در چشمه اتصال مطابق با ناحیه بحرانی می باشد مگر اینکه در نقشه های سازه جزئیات دیگری ارائه شده باشد.)
3. وصله میلگرد های تیر در چشمه اتصال انجام نشود.
4. طول مهاری انتهای میلگردها به اندازه 12 برابر قطر اجرا شود.
5. تیر فرعی از داخل تیر اصلی عبور کند.
6. گروه میلگردهایی که بیش از 3 عدد هستند نباید در یک صفحه قرار گیرند.
7. میلگردها آغشته به روغن قالب نباشند.
8. کاور در تیرها و ستون ها و دال ها رعایت شود.
9. آرماتورگذاری محل داکت ها مطابق با نقشه های سازه اجرا شود و در صورت عدم ارائه جزئیات لازم از طراح سازه استعلامات و دستورکار های لازم اخذ گردد.
10. خیز منفی ( خیز معکوس ) تیرها حتما توسط نقشه بردار یا سایر روش ها کنترل شود.

انواع محکومیت های مهندس ناظر توسط کارشناس رسمی دادگستری

انواع محکومیتها در حرفه نظارت مهندسین ناظر از دو جبهه مورد حمله قرار می گیرند.

کارآمد ترین سپر ایشان در هر دو جبهه مستنداتی ست که در پروژه های نظارتی خود جمع آوری می کنند.
مهندسین باید توجه داشته باشند که بلافاصله پس از قبول نظارت یک پروژه یک زونکن بایگانی مدارک برای آن پروژه تهیه نمایند. و این زونکن را می بایست تا پایان عمر مفید آن ساختمان، یا بهتر بگوییم تا پایان عمر خود حفظ و مراقبت نمایند.
کلیه مستندات مربوط به آن پروژه از کپی برگ سبز تعهد نظارت تا تمام گزارشات، نقشه ها، دستورکارها و سایر مستندات آن پروژه می بایست در آن زونکن قرار داده شوند. چرا که ممکن است حتی 20 سال پس از اتمام پروژه حادثه ای رخ دهد و ناظر مقصر شناخته شود. آن هنگام است که ناظر باید به زونکن مربوطه مراجعه و با استفاده از مستندات آن، بی گناهی خود را اثبات نماید.
دو جبهه ای که مهندس ناظر همواره باید در برابر آنها آماده دفاع از خود باشد یکی محاکم قضایی ست و دیگری شورای انتظامی نظام مهندسی.
هنگامی گذر مهندس ناظر به محاکم قضایی می افتد که حادثه ای رخ دهد و یا خسارتی به کسی وارد شود و کارشناس رسمی دادگستری او را مقصر تشخیص دهد. در این هنگام کارشناس با ناظر تماس میگیرد و از او می خواهد از خود دفاع کند و مستنداتش را ارائه دهد.

ریزش گود و تلفات و خسارات مربوطه، خسارات جانی به کارگران و اشخاص ثالث در اثر سقوط، برق گرفتگی و سایر حوادث کار، تلفات و خسارات جانی و مالی در اثر سقوط سنگ نما، سقوط افراد در اثر نقص در نرده های ساختمان، خفگی و گاز گرفتگی در اثر نقص در سیستم تاسیسات مکانیکی و . . . نمونه هایی ست از حوادثی که مهندسین ناظر را به محاکم قضایی می کشاند.

حتی مواردی بسیار ساده تر از قبیل اجرای ساختمان با متراژی کمتر از نقشه های مصوب و یا حذف پارکینگ به دلیل عدم جانمایی صحیح ستونها نیز مهندسین ناظر را گرفتار دادگاه و مجبور به پرداخت خسارت کرده است.

بر اساس پرونده های مطالعه شده، در دادگاهها و محاکم قضایی مهندسین ناظر اگر مقصر شناخته شوند متناسب با سهم تقصیر خود محکوم به پرداخت خسارت و حتی در پاره ای موارد علاوه بر خسارت محکوم به تحمل حبس می شوند. اما شورای انتظامی نظام مهندسی محکومیت جبران خسارت نقدی و حبس ندارد.
شورای انتظامی بخشی از سازمان نظام مهندسی هر استان است که به تخلفات حرفه ای اعضای نظام مهندسین رسیدگی می نماید. در صورتی که مالک، سازنده، شهرداری و یا هر شخص حقیقی و حقوقی دیگری از مهندس ناظر نزد شورای انتظامی شکایت کند این شورا مستندات فعالیت مهندس را بررسی و در صورت تشخیصِ مقصر بودنِ مهندس، یکی از انواع مجازاتهای انتظامی را برای وی در نظر می گیرد.

منبع:mohandesinesakhteman.com

نکات مهم در تعویض ناظر ( ویژه مهندسین ناظر )

تعویض ناظر از مباحث پیشرفتۀ حرفه نظارت است. به این معنی که هم مهندس ناظر قدیم و هم مهندس ناظر جدید هر دو باید اطلاعات قوی در این زمینه داشته باشند. در غیر اینصورت هر دو به دردسر خواهند افتاد.
تعویض ناظر عموماً در مواردی اتفاق می افتد که مالک به هیچ عنوان از ناظر تمکین نمی کند. درنتیجه ناظر نیز که وقت و انرژی کافی برای درگیری با مالک را ندارد تصمیم می گیرد عطای آن کار نظارت را به لقایش ببخشد و به تعویض شدن رضایت دهد.
تعویض ناظر شرایط خاصی دارد. برخی مهندسان ناظر که از اطلاعات حقوقی پایینی برخوردارند از اصطلاح استعفای ناظر استفاده می کنند. اصطلاح استعفای ناظر به کلی غلط است. چرا که برای مهندس ناظر استعفا پیش بینی نشده است و فقط امکان تعویض وجود دارد. شهرداری برای تعویض ناظر فُرمی ارائه می نماید که سه نفر باید آن را در دفتر اسناد رسمی گواهی امضا نمایند. سه نفر عبارتند از ناظر قدیم، مالک و ناظر جدید.

وظایف و مسئولیت های ناظر گاز رسانی

مهندس ناظر گاز ؛ شرح وظایف و مسئولیتها

ورود مهندسان ناظر گاز به عرصۀ ساخت و ساز شهری و لزوم تأیید ناظر گاز برای نصب انشعابات گاز شهری، تاریخچه نسبتاً مختصری دارد. از اواسط دهه 70 ادارات گاز که مسئول نصب انشعابات و کنتورهای گاز بودند اقدام به امضای توافقنامه با سازمانهای نظام مهندسی نمودند. بر اساس توافقنامۀ فیمابین مقرر گردید مهندسان ناظر تأسیسات مکانیکی پس از گذراندن دوره های فشرده، صلاحیت نظارت گاز اخذ نمایند و قبل از نصب انشعاب گاز استاندارد بودن شرایط مکان متقاضیِ دریافت انشعاب، از لحاظ لوله کشی گاز، دودکشها، دریچه های تبادل هوا و امثالهم را کنترل و تأیید نمایند. دلیل امضای چنین توافقنامه ای حوادث متعدد گازگرفتگی و مرگ خاموش بود که همه ساله به دلیل اجرای غیراصولی لوله کشی گاز و یا دودکشها حادث می شد و باعث محکومیت ادارات گاز نصب کنندۀ انشعاب، در محاکم قضائی، می گردید و این محکومیت ها، هزینه های سنگین پرداخت بخشی از دیات فوت شدگان حوادث مرگ و میر ناشی از گازگرفتگی را به ادارات گاز تحمیل می کرد.

پس از اجرائی شدن توافقنامه های مذکور، مهندسان ناظر گاز که از سازمانهای نظام مهندسی صلاحیت خود را اخذ می نمودند، مسئولیت بازدید و مطابقت شرایط متقاضیان انشعاب گاز با استانداردهای مربوطه را بر عهده گرفتند. هم اکنون تقریباً در تمام نقاط کشور اخذ انشعاب و کنتور گاز منوط است به تأییدیه شرایط متقاضی توسط مهندس ناظر گاز که توسط سازمان نظام مهندسی ساختمان معرفی شده است. شاید بتوان گفت در بین مهندسین ناظر ساختمان، مهندس ناظر گاز پرمسئولیت ترین باشد و بی دقتی او در کنترل اجرای دودکشها و دریچه های تأمین هوا ممکن است به مرگ همزمان چندین نفر در یک واحد مسکونی بیانجامد. اهم شرح وظایف ناظر گاز به ترتیب ذیل است:

1.     کنترل کیفیت لوله های انتقال گاز شهری و شیرآلات ربع گرد آن

2.     کنترل کیفیت جوشکاری لوله های گاز و تست کردن آن با فشار هوای کمپرسور و پیزومتر (فشارسنج)

3.     کنترل صلاحیت و کیفیت کار مجری گاز

وظایف طراح سازه

نقش و وظیفه طرّاح سازه

طراح سازه باید بداند که به چه نحو به تعیین ابعاد قطعات سازه اقدام کند که در این عمل اجرایی بودن نصب، استحکام کافی قطعات و اقتصادی بودن سازه ملحوظ گردد. این موارد به صورت مختصر ذیلاً شرح داده می شود.

امنیت و اطمینان سازه

نه تنها سازه باید با اطمینان کافی قادر به باربری بارهای وارده باشد بلکه باید آنرا به نحوی که سبب تغییر مکان و ارتعاش قابل توجهی نگردد تحمل کند تا اینکه امنیت فکری ساکنان آنرا تامین نموده و از ایجاد ترک های بزرگ جلوگیری کند.

هزینه

طراح باید با حفظ استحکام سازه عوامل اقتصادی را مراعات کند. موارد اقتصادی شامل استفاده از قطعات استاندارد، جزئیات ساده اجرایی برای اتصالات و استفاده از قطعات و مواردی است که در طول سالها نیاز به نگهداری کمتری داشته باشد می باشد.

سهولت اجرا

عامل دیگر طراحی، طرح سازه بنحوی است که ساخت و نصب آن بدون ایجاد مشکل عمده ای ممکن باشد. طراح باید از فن اجرا و نصب آگاه باشد تا امکان سهولت اجرا و نصب سازه مورد طرح خود را ممکن سازد.

هر قدر طراح به جزئیات مسائل اجرایی و نصب سازه در کارگاه و کارخانه بیشتر وارد باشد و از مقادیر انحراف مجاز قطعات در هر موردی بیشتر مطلع باشد امکان طرح عملی، منطقی و اقتصادی وی بیشتر خواهد بود. او باید از امکانات حمل و نقل قطعات و مصالح، امکانات کارگری و تجهیزات نصب مطلع باشد و همواره از خود بپرسد: «اگر قرار باشد اجرای کار به من واگذار شود من از عهده آن بر خواهم آمد؟»

و بالاخره ابعاد قطعات و مشخصات آن باید به نحوی باشد که امکان عبور لوله ها، کانالها و مشابه آنرا ممکن سازد و یا با معماری سازه تناقض نداشته باشد.

منبع : کتاب طراحی سازه های فولادی ( مک کورمک )
ترجمه و اقتباس : دکتر فریدون ایرانی

وظایف ناظر معماری

• کنترل کفایت اطلاعات موجود در نقشه های معماری
• کنترل کفایت اطلاعات موجود در جدول های نازک کاری
• کنترل رعایت ضوابط شهرسازی درج شده در پروانه ساختمان و نقشه  ها شامل محل استقرار ساختمان، طول پیش آمدگی ها و ارتفاع آنها از کف تعیین شده، سطح اشتغال ساختمان، رعایت درصد اشغال، فاصله تا ساختمان ها و املاک مجاور و ابعاد و زاویه پخ ها و موارد مشابه
• کنترل انطباق کلی حجم و سطح نما با طرح معماری
• کنترل سطح زیر بنای پارکینگ ها، راهروها، محل آسانسور ها، پلکان ها، حیاط خلوت ها، فضاهای باز، فضاهای اختصاصی، انباری و سایر سطوح
• کنترل راه های دسترسی و ورودی ها به محوطه و ساختمان و انطباق آنها با نقشه مصوب معماری
• کنترل نحوه تقسیم بندی فضاها و انطباق آنها با نقشه
• کنترل نوع مصالح نازک کاری و نماسازی از نظر انطباق با طرح معماری و جداول نازک کاری (شامل جنس ،بافت، رنگ، مشخصات ویژه) و انطباق با استانداردهای ملی ایران
• کنترل فضاهای اختصاص یافته برای داکت ها و رایزرهای تاسیسات مکانیکی و برقی و اطمینان از انطباق آن ها با نقشه ها و ضوابط لازم الاجرا
• کنترل نحوه اجرای عناصر و تجهیزات نصب شده در داخل فضاها شامل سرویس های بهداشتی، سینک و شیرآلات و موارد مشابه
• کنترل مصالح سطوح نهایی دیوارها و سقف فضاها شامل تزئینات، نقاشی، کفپوش، و موارد مشابه
• کنترل جزئیات اجرایی فضاها از نظر انطباق با طرح معماری
• کنترل نوع، ابعاد و جنس درها و پنجره ها از نظر انطباق با طرح معماری و جدول نازک کاری
• کنترل جزئیات کف سازی (مصالح، شیب، عایق کاری) از نظر انطباق با طرح معماری
• کنترل انطباق محل اجرای قطعات الحاقی در داخل فضاها با نقشه معماری شامل شومینه، آرک، پیش آمدگی ها و فرو رفتگی ها
• کنترل اجرای ضوابط لازم الاجرای مربوط به معلولان و ناتوانان جسمی-  حرکتی
• کنترل انطباق نورپردازی داخلی فضاها با طرح معماری
• کنترل نحوه اجرای جزئیات معماری مربوط به صرفه جویی در مصرف انرژی
• کنترل نحوه اجرای جزئیات معماری مربوط به حفاظت ساختمان در برابر حریق
• کنترل نحوه اجرای جزئیات معماری مربوط به عایق بندی صدا و تنظیم صوت
• کنترل نحوه اجرای جزئیات معماری مربوط به علائم و تابلوها
• کنترل نحوه پیاده کردن هم بندی اسکلت و پی ساختمان (بخش های هادی بیگانه) در اجرای سیستم اتصال زمین
• کنترل نحوه پیاده کردن و اجرای محوطه سازی از نظر انطباق با طرح معماری
• کنترل نحوه اجرای عناصر محوطه شامل باغچه بندی و فضای سبز، نگهبانی، خیابان ها، مسیرها، نصب صندوق پستی، نیمکت ها، تلفن عمومی، سطل زباله و موارد مشابه
• مستند سازی و ثبت تکمیل دفترچه اطلاعات، ساختمان در حیطه وظایف خود