تشریفات امضای قرارداد نظارت با کارفرما

وضعیت حرف شنوی مالک از ناظر در همین ابتدای کار و زمان امضای قرارداد تعیین می گردد. اگر مهندس ناظر بتواند تشریفات امضای قرارداد را مطابق خواست خود به مالک القاء کند، در ادامۀ کار نیز می تواند عنان کار را تحت اختیار داشته باشد. لکن چنانچه تشریفات امضای قرارداد مطابق خواستۀ ناظر پیش نرود در ادامۀ کار نیز امیدی به تسلط مهندس ناظر بر اجرای پروژه نمی توان داشت.

مگر امضای قرارداد نظارت، قراردادی بین المللی ست که لفظ «تشریفات امضای قرارداد» برای آن استفاده می شود؟ در پاسخ باید گفت خیر قرارداد بین المللی نیست اما باید دانست ارزش کار هر حرفه ای و هر صنفی را خودِ شاغلان آن صنف تعیین می کنند. اگر مهندسان ناظر ارزشی برای امضای قرارداد خود قائل نباشند قطعاً بساز بفروش و شهرداری و دیگران آنها را لگدمال خواهند کرد و هر خفّتی را به ایشان تحمیل خواهند نمود. بنابراین مهندس ناظر خبره با تعیین ترتیب و مبالاتی خاص در هنگام امضای قرارداد نظارت، هم ارزش کار خود را بالا می برد و هم از صدمات حقوقی ناشی از نقص مدارک در امان می ماند.

نحوه ابلاغ دستورکار ( ویژه مهندسین ناظر )

نحوه ابلاغ دستورکار به مجری

مهندس ناظر ( یا دستگاه نظارت ) شخص حقیقی یا حقوقی دارای پروانه اشتغال به کار مهندسی است که در یکی از رشته‌های موضوع قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان بر اجرای صحیح عملیات ساختمانی ابنیه ساختمانی نظیر سازه ساختمان، معماری ساختمان، تأسیسات برقی و مکانیکی ساختمان جهت رعایت اصول و مقررات ملی ساخت و ساز توسط مجری ساختمان در حیطه صلاحیت مندرج در پروانه اشتغال خود نظارت می‌نماید

از جمله مهمترین وظایف مهندس ناظر ابلاغ دستورکار در مراحل مختلف عملیات ساختمانی ست. در حالیکه که مهندس ناظر هیچگونه نیروی اجرایی ندارد و در عین حال مسوولیتها و اختیارات بسیار گسترده ای توسط قانون به او سپرده شده است، تنها ابزار او برای عمل به تعهداتش، قلم اوست. مهندس ناظر با ذکر موارد مختلف در گزارشات مرحله ای و دستور کارها، بار قانونی سنگینی بر عهده مالک، مجری و یا شهرداری قرار می دهد. بنابراین، وی میبایست این ابزار ارزشمند را خوب بشناسد و نحوه کاربرد آن را به خوبی بیاموزد.

دستور کار با این چارچوب کلی آغاز می شود:

جناب آقای/ سرکار خانم ........................(مالک/مجری/نماینده مالک) محترم ملک به شماره پرونده شهرداری ..................... به آدرس (دقیقاً آدرس مندرج در پروانه) ................................... بدین وسیله اینجانب .......................... مهندس ناظر ساختمان فوق الذکر دستور کار ذیل را در مورخه ............................ به جنابعالی ابلاغ می نمایم.

در پاراگراف های بعدی موارد، به ترتیب اولویت ذکر می گردند. دستورکار، در پایان، با ذکر تاریخ توسط ناظر، مهر و امضا می گردد. سپس از روی آن کپی تهیه می شود و اصل دستور کار به مالک تسلیم و بر روی کپی آن از وی رسید گرفته می شود. رسید مالک بر روی کپی (نسخۀ کاربنی) دستورکار می بایستی حائز 4 مورد باشد؛ 1- نام و نام خانوادگی، 2- امضاء، 3- تاریخ، 4-جمله «دستورکار فوق به اینجانب ابلاغ و تفهیم گردید».

همیشه هنگام بازدید، بهتر است کاربن و گیره کاغذ، همراه مهندس ناظر باشد تا در موارد محدودیت های زمانی و یا در صورت عدم دسترسی به دستگاه فتوکپی، بتوان دستورکار را در دو نسخه تهیه نمود. لازم به توضیح است که در محاکم قضایی و شورای انتظامی دستورکارِ دست نویس باارزش تر و قابل استنادتر از دستورکار تایپ شده است.

منبع: @mohandesenazer

نکته مهم پیش از قرارداد نظارت (احراز هویت مالک )

اهمیت و نحوۀ احراز هویت مالک در قرارداد

از مهمترین مقدماتِ کارِ نظارت شناسائی طرف قرارداد نظارت است. بسیاری از مهندسان ناظر در سالهای گذشته، به دلیل عدم شناسائی درستِ طرف قرارداد نظارت به دردسرهای بزرگی افتاده اند. کمترین این دردسرها مجبور شدنِ مهندس به تعطیل کردن تمام فعالیتهای زندگی اش و رفت و آمد تمام وقت به ادارات مختلف بوده است. رفت و آمدهای طافت فرسا برای حل و فصل دردسرهایی که مهندس ناظر هیچ نقشی در بوجود آمدن آنها نداشته است. شرح پرونده های این موارد، مفصّل است و در آینده در وب سایت «پایگاه اطلاع رسانی مهندسین ساختمان» در دسترس همکاران قرار خواهد گرفت.

شروع به کار نظارت و تنظیم قرارداد با کارفرما

کار نظارت در شرایط در هم ریختۀ فعلی ساخت و ساز کار بسیار دشواری ست. در این میانه مهندسی که فقط با نیت کسب درآمد وارد این حرفه می شود قطعاً به این در هم ریختگی خواهد افزود و در نهایت کوله باری از عذاب وجدان نصیبش خواهد شد. او در پی توجیه غفلت و اهمال کاری خود تقصیر را بر گردن شرایط نامناسب بازار ساخت و ساز خواهد انداخت. اما این توجیه چیزی از مسئولیت وی نخواهد کاست.
کسی که به عنوان مهندس ناظر قبول مسئولیت می کند و می خواهد که ناظری خبره باشد، از شرایط نامساعد ساخت و ساز به خوبی آگاه است. او میداند که در این شرایط ناهنجار فقط مهندسان ناظر خبره و آگاه می توانند نجات بخش این وضعیت آشفته باشند.

کدام ناظر مقصر است؟

کدوم ناظر مقصر است؟

حالتهای مختلفی که پای ناظران ( تمامی ناظران) به پرونده باز خواهد شد 

صدمه جانی و مالی بر اثر برق وآتش سوزی بر اثر نقص اتصالی برقی:
ناظر برق و ناظر هماهنگ کننده ( ناظر اصلی)

مرگ خاموش ( خفگی بر اثر نقص تاسیات گاز) :
ناظر تاسیسات گازو ناظر هماهنگ کننده (اصلی) و (دربعضی موارد ناظر تاسیسات مکانیک )

مرگ خاموش ( خفگی بر اثر عدم اتصال صحیح دودکش ) :
ناظر تاسیسات مکانیک ، ناظر گاز، ناظر هماهنگ کننده ( اصلی) و (دربرخی موارد حتی ناظر معماربه دلیل مسیر اشتباه دودکش )

سقوط کارگر از چاه آسانسور به دلیل عدم رعایت حفاظ ایمنی حول چاه آسانسور در طبقات ،یا سقوط بالابر که منجر به صدمه جانی شود ،یا در بعضی موارد سقوط کارگر براثر بالابردن مصالح ساختمانی از پله های موقت ساختمان و اتفاقاتی ازاین قبیل در حین کار :
دراین حالت بستگی دارد کارگر مربوط به پیمانکار کدوم قسمت باشد . اگر کارگر تاسیسات برقی باشد ،ناظر برق ...اگر مربوط به پیمانکار قسمتهای معماری باشد ناظر معمار، و..... تاسیسات مکانیکی و سازه هم به همین صورت ...( بطور مثال اگر کارگر تاسیات برقی براثر بالابردن مصالح برقی سقوط کند ناظر برق و هماهنگ کننده دخیل هستند)

*درهر حالت ناظر هماهنگ (اصلی)کننده هم دخیل خواهد بود *

صدمه جانی بر اثر اجرای وال پست و اجرای سازه آسانسور و سازه نگهبان و بطور کلی هرقسمتی که سازه اجرا شود:
ناظر سازه و ناظر هماهنگ کننده

صدمه و سقوط کارگردر مرحله تیغه چینی و نازک کاری و سقوط سنگ نما که منجر به صدمه جانی شود :
ناظر معمارو ناظر هماهنگ کننده

مرحله تخریب :
✔️اگر برق گرفتگی باشد ناظر برق و هماهنگ کننده
✔️اگر صدمه جانی براثر سقوط سنگ و ریزش دیوارو ...باشد ناظر سازه و هماهنگ کننده
✔️درصورتی که ساختمان فاقد ناظر سازه باشد ( حالت تک ناظره) مسئولیت تخریب بر عهده ناظر معمار میباشد.

صدمه جانی ومالی درمرحله گودبرداری :
ناظر سازه و هماهنگ کننده

نکته قابل توجه :
مسئولیت ناظر هماهنگ کننده یا همان ناظر اصلی میباشد!!! که در هرحالت پایه ثابت پرونده خواهد بود واگر به درستی عمل کرده باشد تبرئه میشود .

نکته :
درصورتی که ساختمان فاقد ناظر سازه باشد ( تک ناظره) تمامی مسئولیتهای فوق برعهده ناظر معمار میباشد!

نکته :
اگر ساختمان دارای مجری ذیصلاح باشد مجری نیز در تمام موارد دخیل خواهد بود .

مسئولیت های ناظر نقشه برداری

مسئولیت موارد ذیل برعهده ناظر نقشه بردار میباشد:

درزانقطاع

حدود اربعه زمین

بروکف

حداصلاحی 

رقوم ارتفاعی ساختمان

جانمایی ستونها

جانمایی چاله آسانسور

درصورت عدم حضور ناظر نقشه بردار در پروژه، تمامی مسئولیتهای فوق برعهده ناظر معمار می باشد.

همکاران عمران و معمار توجه فرمایند:

اگر درچنین مواردی اتفاقی رخ داد و کارشناس محترم پس از بررسی شما را نیز تقصیر داد در لایحه دفاعی خود حتما دفاع کنید که این موارد از وظایف ناظر نقشه بردار است.

مسئولیت عدم رعایت جزییات فنی درز انقطاع بر عهده کدامیک از ناظران پروژه است؟

درز انقطاع عبارت است از "ایجاد فاصله بین دو ساختمان مجاور" به منظور جلوگیری از برخورد ساختمان‌ها هنگام وقوع زلزله.

چنانچه مهندسان ناظر در حین اجرای عملیات ساختمانی با تخلف و یا تخلفاتی که سبب نقص مقررات ملی ساختمان می‌شوند برخورد نمایند (نظیر عدم رعایت درز انقطاع)؛ باید بلادرنگ مراتب را با ذکر جزئیات فنی مربوطه به‌طور کامل به مرجع صدور پروانه (شهرداری) و سازمان نظام مهندسی ساختمان استان گزارش نمایند.

اما سئوال اصلی آنکه در صورت عدم رعایت جزییات فنی درز انقطاع، کدامیک از ناظران پروژه مسئول شناخته می‌شوند؟

در پروژه‌های ۴ ناظره، اساساً با توجه به کنترل‌های مشترکی که در بخش سازه و معماری ساختمان در مراحل آکس بندی، اجرای اسکلت و سفت‌کاری ساختمان وجود دارد، لازم است هر دو ناظر نسبت به بررسی و مطابقت درز انقطاع با نقشه‌های مصوب پیگیری ها و کنترل های لازم را انجام دهند.

بنابراین در پروژه های ۴ ناظره، هر دو ناظر رشته‌های عمران و معماری در ارتباط با عدم رعایت درز انقطاع ساختمان مسئولیت دارند و میزان قصور آن‌ها با انجام کارشناسی پروژه و بررسی اسناد و مدارک و گزارش‌های ارایه شده تعیین می گردد.

در پروژه‌های ۵ ناظره، ناظر نقشه برداری نیز در جمع ناظران پروژه حضور دارد و بر اساس صلاحیت های مندرج در جدول شماره ۱۷ مبحث ۲ مقررات ملی ساختمان خدمات خود را ارایه می دهد، لیکن در بند ۱۸-۹ مبحث ۲ عنوان شده است که صلاحیت های جدول ۱۷ نافی صلاحیت های سایر مهندسان و مسئولیت های ناشی از آن برای انجام پاره ای از امور مرتبط با نقشه برداری که در انجام امور نظارت و اجرا تعیین شده است نمی باشد.

حدود صلاحیت مهندسان نقشه برداری در امور ساختمان سازی بر اساس جدول ۱۷ مبحث ۲ مقررات ملی ساختمان است

به عبارت بهتر علاوه بر مهندسان نقشه برداری، مهندسان ناظر در رشته های معماری و عمران نیز در امور فوق حسب مورد مسئولیت دارند و در صورت بروز اشکال میزان قصور هر یک توسط کارشناسان رسمی دادگستری یا کارشناسان ماده ۱۷ سازمان بررسی و تعیین می شود.

بنابراین در پروژه های ۵ ناظره علاوه بر ناظر نقشه برداری، ناظران عمران و معماری نیز اساساً با توجه به کنترل‌های مشترکی که در بخش سازه و معماری ساختمان در مراحل آکس بندی، اجرای اسکلت و سفت‌کاری ساختمان وجود دارد، باید نسبت به بررسی و مطابقت درز انقطاع با نقشه‌های مصوب پیگیری ها و کنترل های لازم را انجام دهند.

قابل ذکر است که در پروژه‌های چهار ناظره یکی از ناظران معماری و عمران (سازه) به‌عنوان ناظر هماهنگ‌کننده تعیین می‌گردد و نقش ناظر هماهنگ‌کننده در جلوگیری بروز چنین اشکالاتی در حین اجرای ساختمان پررنگ‌تر از سایر ناظران است و این موضوع در تعیین میزان قصور، مورد نظر کارشناس قرار می‌گیرد.

در ارتباط با بحث فوق، مجازات انتظامی برای عملکرد ناظر با انطباق تخلفات انضباطی و حرفه‌ای وی با چهار عنوان زیر قابل‌بررسی و حکم صادره معمولاً عبارت از محرومیت از پروانه اشتغال و ارایه خدمات مهندسی از یک تا سه سال خواهد بود:

۱- عدم رعایت ضوابط شهرسازی و مقررات ملی ساختمان و همچنین ضوابط و معیارهای فنی مربوط به آن یا هر اقدام یا عملی که مخالف یا متناقض با مقررات مذکور یا سایر مقررات مربوط جاری کشور باشد.
۲- مسامحه و یا عدم توجه در انجام امور حرفه‌ای به‌نحوی‌که موجب اضرار یا تضییع حقوق صاحب‌کار شود.
۳- صدور گواهی‌های خلاف واقع.
۴- تعلل در تنظیم و تسلیم گزارش‌هایی که به‌موجب ضوابط و مقررات یا دستورات مراجع ذیصلاح قانونی موظف به تهیه و تسلیم آن‌ها به مراجع ذیربط بوده است.