برگه اعلام اتمام عملیات ساختمانی چیست؟

برگه اعلام اتمام عملیات ساختمانی چیست؟

مطابق فصل چهارم مبحث دوم مقررات ملی ساختمان، ناظر موظف است پس از اتمام هر یک از مراحل اجرای اصلی ساختمان، گزارش خود را با همان کیفیتی که در پروژه وجود دارد (منظور با خلاف یا بدون خلاف) ارایه نماید. بنابراین پس از اتمام عملیات اجرایی ساختمان، گزارش ناظر با عنوان مرحله « اتمام عملیات » می بایست به شهرداری ارایه گردد.
لازم نیست گزارش اتمام عملیات حتماً بدون خلاف اعلام شود و در صورت وجود خلاف، ناظر مکلف است این گزارش را با عنوان "خلاف دارد" ارایه نماید. در این حالت توصیه می‌شود در قسمت توضیحات گزارش مرحله ای، ذکر شود که تا زمان رفع موارد خلاف، اجازه‌ی بهره برداری از ساختمان توسط ساکنان وجود ندارد.
زمانی که مالک تمامی تعهدات خود در پروژه ( از جمله أخذ تاییدیه آسانسور و أخذ تاییدیه آتش نشانی (در صورت لزوم) و رفع کلیه معایب اعلام شده توسط ناظر) را به انجام برساند، تاییدیه نهائی یا همان برگ سبز اتمام عملیات ساختمانی توسط ناظر امضاء و به مرجع صدور پروانه جهت صدور پایانکار ارایه خواهد شد.

نکات مهم نظارتی در بازدید شروع بکار

کنترلهای مهم در بازدید شروع بکار

پس از تماس مجدد مالک، و اعلام آمادگی وی نسبت به ارائه مدارک ذکر شده در گام قبل، ناظر می تواند در محل وقوع ملک تحت نظارتش، با وی قرار بگذارد. در واقع بهترین محل ملاقات مالک و ناظر همان ملک تحت نظارت خواهد بود.

توصیه می شود ناظر کمی زودتر از ساعتی که با مالک قرار گذاشته در محل ملک حاضر شود. در این زمان کوتاه مهندس ناظر می تواند کار بسیار مهمی را به انجام برساند که کار نظارت او را بسیار راحتتر خواهد کرد. این کار مهم مراجعه به ساختمانهای همسایه و آشنائی با آنها ست. همسایگان در یک پروژۀ ساختمانی شهری از اهمیت بالائی برای مهندس ناظر برخوردارند.

نمونه دستور کار تخریب ناظر

« دستورکار

جناب آقای ............... سازنده و نماینده محترم ساختمان به شماره پرونده ......... واقع به آدرس ............................................ .

با توجه به آنکه در حال حاضر مشغول شروع مراحل تخریب می باشید، بدینوسیله موارد ذیل در مورخه 20/2/99 به جنابعالی ابلاغ می گردد:

1. با توجه به آنکه علمک های گاز در محل تردد لودر و کامیونها قرار خواهند گرفت. می بایستی سریعاً نسبت به برداشتن علمک های گاز توسط شرکت ملی گاز اقدام نمائید تا باعث انفجار و آتشسوزی نگردد. همچنین با توجه به آنکه هر دو کنتور آب در محل گودبرداری قرار خواهد گرفت سریعاً نسبت به جابجائی کنتورهای آب اقدام فرمائید. ضمناً محل کنتورهای برق را هم توسط مامورین اداره برق به محل مناسبی که در کلیه مراحل تخریب و گودبرداری آسیب نبیند منتقل شود. همچنین سریعاً نسبت به نصب سرپوش روی گذر با داربست و توری فلزی به منظور حفاظ اقدام گردد.

2. کلیه شیشه ها را جداگانه در آورده و در گوشه ای دپو نمایید که هنگام جدا کردن آجرها باعث آسیب به دست کارگران نشود. کلیه کارگران می بایستی از دستکش برزنتی و کلاه چانه دار و کفش ایمنی استفاده نمایند و از کارگران اتباع خارجی فاقد پروانه کار در کارگاه به هیچوجه استفاده نشود.

3. تخریب می بایستی از بالاترین سقف به تدریج شروع شده و خاکها از طریق سوراخ تعبیه شده در سقف به پایین منتقل گردند. هنگام استفاده از دستگاه هوا و برش می بایستی کنترل شود سر کپسول هوا از گازوئیل و مواد روغنی پاک باشد، تا باعث انفجار نگردد.

4. با توجه به آنکه پلاک ضلع شرقی دارای بافتی فرسوده بوده و دارای پیش بخاری های عمیق در دیوار مشترک می باشد لذا می بایستی تخریب دیوار فوق توسط کارگران صاحب صلاحیت به آرامی و دقت و بوسیله قلم و تیشه صورت پذیرد. کلیه مراحل تخریب بخصوص تخریب ضلع شرقی می بایستی با اطلاع و هماهنگی و زیر نظر اینجانب صورت پذیرد. »

مسئولیت های مهندس ناظر پس از اتمام زمان قرارداد

یکی از اشتباهات بسیار شایع که در ذهن مهندسان ناظر وجود دارد، و باعث آسیبهای جدی قضائی و انتظامی به ایشان گردیده است، مربوط به اتمام دورۀ زمانی قرارداد نظارت می شود. مهندسین ناظر تلقی اشتباهی از رابطۀ مسئولیت نظارت خود با تاریخ پایان قرارداد نظارت دارند. کلیۀ مهندسین ناظر می بایستی به این موضوع دقت نمایند که قرارداد نظارت فیمابین مالک و ناظر صرفاً یک قرارداد مالی ست که البته شرح تعهدات و مسئولیتهای طرفین نیز جهت یادآوری در آن ذکر شده است. صد البته اگر تعهدات طرفین در قرارداد ذکر نشود باز هم تأثیری در تعهدات مالک یا ناظر نخواهد داشت، زیرا شرح مسئولیتهای مهندسین ناظر، مالکین، کارفرمایان و پیمانکاران به تفصیل در مقررات ملی ساختمان، قانون نظام مهندسی، قانون شهرداری ها، قانون مدنی، آیین نامه های حفاظتی و امثالهم درج گردیده است. پس قرارداد نظارت صرفاً یک قرارداد مالی ست و چنانچه تاریخ این قرارداد به پایان برسد، مهندس همچنان وظیفه و تعهد دارد که به ساختمان سرکشی، و گزارشات مرحله ای خود را به مرجع صدور پروانه ارائه نماید.

وظایف ناظر در گودبرداری به روش نیلینگ Nailing

سازه نگهبان از هر نوعی که باشد می بایست طبق نقشه های تایید شدۀ مهندس طراح سازه و در محدودۀ زمینِ پروژه اجرا گردد. در روش نیلینگ و روشهای مشابه آن برای اجرای سازه نگهبان به ناچار به زمینهای مجاور و خارج از محدودۀ زمین پروژه تجاوز می گردد. این زمینها شامل خاک زیر پی ساختمان همسایه، خاک زمین بایر مجاور و یا خاک زیر خیابانها و معابر عمومی می گردد. این تجاوز فقط و فقط در صورتی مجاز است که از صاحب یا صاحبان زمین رضایتنامه رسمی و محضری اخذ شود.

لذا در صورتی که نقشه های سازه نگهبان برای روش نیلینگ تهیه شده بود در مرحله تخریب و پیش از شروع گودبرداری ناظر باید طی دستورکاری مالک را ملزم به اخذ رضایتنامه محضری از صاحبان زمینهای مجاور نماید. اگر قرار است بخشی از حفاریها و عملیات نیلینگ در خاک زیر معابر عمومی صورت گیرد لزوم اخذ نقشه های تاسیسات شهری از ادارات مربوطه و رضایتنامه محضری از ایشان نیز باید به دستورکار اضافه گردد.

در صورت عدم توجه مالک و عدم تحویل یک نسخه کپی برابر اصل رضایتنامه های ذکر شده به مهندس ناظر حتماً مهندس ناظر باید این مورد را در گزارشات خلافداری که ثبت می نماید ذکر کند. با این مضمون که: « به اطلاع شهرداری محترم می رساند مالک علیرغم دستورکار ابلاغ شده مبنی بر اخذ رضایت نامه محضری از صاحبان زمینهای مجاور پیش از آغاز عملیات نیلینگ بدون اخذ رضایتنامه اقدام به شروع گودبرداری و نیلینگ نموده است. اعلام میدارد این موضوع تخلف و از نظر اینجانب غیرمجاز است. خلاف دارد.»

اهمیت بیمه مسئولیت در نظارت

درک اهمیت بیمۀ مسئولیت در نظارت
بیمۀ مسئولیت مهندسی از جمله مهمترین و در عین حال ناشناخته ترین الزامات حرفۀ مهندسی ست. با توجه به تلقی قانونی که در تمام جوامع نسبت به حرفۀ مهندسی وجود دارد و همینطور ذات فعالیتهای مهندسی می توان نتیجه گیری کرد که حرفۀ مهندسی از جملۀ پرمسئولیت ترین و پر ریسک ترینِ حرفه ها ست. در میان شاخه های مختلف مهندسی، مهندسان ساختمان میزان ریسک بالاتری را می پذیرند. چرا که هیچ یک از شاخه های مهندسی به اندازۀ ساختمان فعالیتهای گسترده و گوناگونی را در بر نمیگیرند.

مهندسان ناظر در میان سایر حرفه مندان حوزۀ ساختمان ریسک بالاتری را به جان می خرند. چرا که علیرغم دخالت حداقلی در امور اجرائی، تا پایان عمر مفید ساختمان ضمانت آن را برعهده خواهند داشت. علاوه بر این در قوانین ساخت و ساز کشور برای مهندسان ناظر نقشی محوری در نظر گرفته شده است. در قوانین و مقررات ساختمانی اختیارات بسیار وسیعی به مهندسان ناظر داده شده است. به نحوی که مهندسان ناظر در صورت آگاهی از اختیارات خود و در صورت همبستگی و وحدت رویه به سادگی می توانند روند ساخت و ساز را دگرگون کنند و بهبود بخشند.

اختیارات وسیع مهندسان ناظر طبعاً مسئولیتهای فوق العاده ای را نیز بر دوش ایشان می گذارد. کلیه حوادث و خسارات مالی و جانی آنها که عوامل کارگاه و اشخاص خارج از کارگاه را تحت تاثیر قرار می دهد و همچنین کلیه حوادثی که در دورۀ بهره برداری ایجاد خسارت می کند در صورت تشکیل پروندۀ قضائی، پای مهندس ناظر را نیز به دادگاه خواهد کشید. از جمله حوادث حین اجرا می توان به؛ حوادث تخریب، حوادث گودبرداری، سقوط یا برق گرفتگی کارگران، سقوط مصالح بر روی کارگران، عابران و خودروها، حوادث کار با دستگاهها و گاز گرفتگی در اتاقهای اسکان کارگری اشاره کرد. نشست ساختمان، سقوط سنگ نما بر روی عابران، سقوط ساکنین، برق گرفتگی و گازگرفتگی ساکنین و آتشسوزی ساختمان نیز نمونه هایی از حوادث دورۀ بهره برداری هستند.

نکات مهم در خرید بیمه نامه مسئولیت حرفه ای مهندسین ناظر

(نکات مهم در خرید بیمه نامۀ مسئولیت حرفه ای)
درک لزوم و اهمیت خرید بیمه نامۀ مسئولیت خود گام بزرگی ست. بسیاری از مهندسان ناظر که چه بسا سابقۀ زیادی هم در این حرفه دارند متأسفانه پی به اهمیت بیمه نامۀ مسئولیت نبرده اند و از خریدِ آن امتناع می ورزند و ترجیح می دهند بدون بیمه کار کنند. امید است که حادثه ای برای این دسته از همکاران رخ ندهد اما در صورت بروز حادثه زندگی ایشان به چالش بزرگی خواهد افتاد. پس از درک اهمیت خرید بیمه نامۀ مسئولیت، نوبت به آگاهی از کیفیت و نکات بیمه نامۀ مسئولیت می رسد.

باید دانست کار کردن بدون بیمه بسیار بهتر از کار کردن با بیمه نامۀ ناقص و نامعتبر است. بنابراین آگاهی از نکات مهم یک بیمه نامۀ خوب و کامل اهمیت بسزائی دارد.

برای خرید یک بیمه نامۀ کامل و کارآمد ابتدا باید شرکتها و نمایندگی هایی که به طور تخصصی روی بیمه های مسئولیت مهندسی کار می کنند را شناسائی کرد. این شرکتها و نمایندگی ها با توجه به اینکه به صورت تخصصی بر روی بیمه نامه های مسئولیت کار می کنند با حق بیمۀ کمتر، شرایط و پوششهای بهتری ارائه می کنند. از طرفی با توجه به اهمیت اعتبار در جامعۀ مهندسی، این شرکتها و نمایندگی ها به هنگام حادثه و پرداخت خسارت بیشترین تلاش را برای پرداخت هرچه سریعتر و کاملتر خسارت به مهندس انجام می دهند. شناسائی این نوع شرکتها و نمایندگی ها کار سختی نیست. راه ساده این شناسائی پرس و جو از سایر همکاران و تشکلهای مهندسی فعال در این زمینه است.

پس از شناسائی شرکتها و نمایندگی های معتبرِ بیمۀ مسئولیت مهندسی نوبت به مقایسۀ شرایط بیمه نامه های آنها می رسد. برای این کار شرکت یا نمایندگی بیمه می بایست نمونۀ بیمه نامۀ صادر شده را در اختیار مهندس قرار دهد تا با مطالعۀ آن امکان مقایسه چند نوع بیمه نامه برای مهندس بوجود آید. قولها و تعهدات شفاهی در هنگام خرید بیمه نامه هیچ ارزشی ندارد بلکه فقط باید جملات متن بیمه نامه را مورد بررسی و مقایسه قرار داد.

مسئولت های ناظر در صورت عدم اجرا مطابق نقشه

تخلفات و نواقص سازه ای و هر گونه خطائی که منجر به عدم استحکام سازه می شود بسیار جدی و قابل توجه است. ذکر تخلفات و نواقص سازه ای مثل تعداد میلگردها در سازه های بتن آرمه و یا عدم تطابق مقاطع تیرآهنها با نقشه در سازه های فولادی و یا ضعف بتن و امثالهم در گزارشات مرحله ای مشکلی را حل نمی کند بلکه مشکلاتی را هم برای مهندس ناظر ایجاد می نماید. چراکه در پایان کار شهرداری ناظر را مجبور می کند تمام مواردی که به عنوان عدم استحکام گزارش کرده را تاییدِ استحکام نماید.

در صورت مشاهدۀ نواقص و تخلفات سازه ای مهندس ناظر می بایست شفاهاً و با لحنی کاملاً جدی و دوستانه از مالک بخواهد نسبت به رفع نواقص و تخلفات و تطابق دقیق سازه با نقشه ها اقدام نماید. در اینجا ناظر باید به مالک متذکر شود که به هیچ عنوان حق بتن ریزی و یا ادامۀ کار تا قبل از رفع نواقص و تخلفات سازه ای، ندارد. مهندس ناظر باید با لحنی کاملاً جدی به مالک متذکر شود که در صورت ادامۀ کار با این وضعیت، خود را به دردسر بزرگی گرفتار خواهد کرد.

مهندسان ناظر باید توجه داشته باشند که بر اساس قانون، تنها به دلیل نقص در موارد ایمنی کارگاه و احتمال بروز حادثه می توانند از ادامۀ عملیات جلوگیری نمایند. این مجوز در ماده 7 آیین نامۀ حفاظتی کارگاههای ساختمانی به مهندسان ناظر داده شده است. در سایر موارد و از جمله نواقص و تخلفات سازه ای، دستور جلوگیری از عملیات، مشکلاتی را برای ناظر ایجاد خواهد نمود.

در صورت عدم توجه مالک به اخطارِ ناظر و ادامۀ عملیات با همان وضعیتِ عدم استحکام و نواقص سازه ای مهندس ناظر آن دردسر بزرگ را به ترتیب ذیل برای مالک ایجاد خواهد کرد.
1.گزارش عدم رعایت موارد ایمنی و احتمال زیاد وقوع حادثه و دستورجلوگیری فوری از عملیات به دفتر خدمات شهرداری
2. اظهارنامۀ قضائی به مالک و تذکر موارد عدم رعایت الزامات ایمنی و دستور توقف کامل کار تا رفع موارد عدم ایمنی و تایید مجدد ناظر
3. نامه به بازرسی ادارۀ کار و شرح وضعیت خطرناک ایمنی کارگاه و اعلام جلوگیری فوری از ادامۀ کار (کپیِ گزارش و اظهارنامه به این نامه پیوست می شود)
4. نامه به ریاست سازمان نظام مهندسی و شرح موارد نقص در رعایت ایمنی در کارگاه و لزوم تعطیلی کارگاه تا تصحیح موارد مربوطه و تایید مهندس ناظر
5. در صورت عدم جلوگیری توسط شهرداری؛ نامه به بازرسی شهرداری با الصاقِ کپیِ گزارش جلوگیریِ مربوطه و تقاضا جهت رسیدگی به تخلفات ماموران شهرداری ناحیه

پس از این نامه ها مالک به قدرت مهندس ناظر پی خواهد برد و به دست و پای وی خواهد افتاد تا تاییدیه ای برای فعالیت مجدد کارگاه صادر نماید. در این زمان مهندس ناظر مالک را مجبور به رفع کلیۀ ایرادات سازه ای و سپس رفع کلیۀ نواقص ایمنی کارگاه خواهد کرد و سپس تاییدیۀ ادامۀ عملیات را صادر خواهد کرد.

مهندس ناظر خبره با توجه به تسلطی که نسبت به قوانین ساخت و ساز دارد گاهی مجبور می شود با توسل به موارد ایمنی نسبت به رفع نواقص سازه ای و عدم استحکام اقدام نماید. البته توجیه کردن مالک در همان ابتدا و با اخطارهای شفاهی برای هر دو طرف کم هزینه تر خواهد بود. اما در برخی مواردِ حاد مهندس ناظر مجبور به اعمال قدرت در کارگاه خواهد شد.

منبع:@mohandesenazer

زمان شروع مسئولیت ناظر

طبق تبصره 7 ماده 100 قانون شهرداری ها مهندس ناظر موظف است بر انطباق اجرای ساختمان با مندرجات پروانه و نقشه ها مستمراً نظارت داشته باشد. نتیجۀ منطقی این جمله آن است که قبل از صدور پروانه مسئولیتی بر عهدۀ مهندس ناظر نمی باشد و ماموران شهرداری وظیفۀ کنترل عملیات ساختمانی بدون پروانه را خواهند داشت. فلذا مسئولیت مهندس ناظر از زمان صدور پروانه آغاز می شود.

اما بهترین عکس العمل مهندس ناظر در این زمان تسلیم نامۀ ابلاغیه به شهرداری ست. البته در متن نامۀ ابلاغیه هیچگونه دستوری نباید به شهرداری ابلاغ شود. چرا که در این مرحله مهندس ناظر مسئولیتی ندارد. فقط نامه جهت اطلاع رسانی به شهرداری و تقاضای برخورد با متخلف طبق قانون باشد.

در صورتی که مهندس ناظر پس از صدور پروانه از عملیات بدون مجوز مالک اطلاع پیدا کرد به هیچ عنوان نباید شروع بکار را امضا کند و یا گزارشی به شهرداری ارائه نماید. در چنین شرایطی نیز می بایست نامۀ ابلاغیه با مضمون تخلف مالک و عملیات ساختمانی قبل از صدور پروانه ساخت به شهرداری ارائه گردد. در این حالت امضا شروع به کار و ارائۀ گزارشات مرحله ای موکول می شود به ایمن سازی کامل کارگاه ساختمانی، حضور مجری ذیصلاح و رفع تخلفات صورت گرفته به طور کامل.

منبع:@mohandesenazer

تشریفات امضای قرارداد نظارت با کارفرما

وضعیت حرف شنوی مالک از ناظر در همین ابتدای کار و زمان امضای قرارداد تعیین می گردد. اگر مهندس ناظر بتواند تشریفات امضای قرارداد را مطابق خواست خود به مالک القاء کند، در ادامۀ کار نیز می تواند عنان کار را تحت اختیار داشته باشد. لکن چنانچه تشریفات امضای قرارداد مطابق خواستۀ ناظر پیش نرود در ادامۀ کار نیز امیدی به تسلط مهندس ناظر بر اجرای پروژه نمی توان داشت.

مگر امضای قرارداد نظارت، قراردادی بین المللی ست که لفظ «تشریفات امضای قرارداد» برای آن استفاده می شود؟ در پاسخ باید گفت خیر قرارداد بین المللی نیست اما باید دانست ارزش کار هر حرفه ای و هر صنفی را خودِ شاغلان آن صنف تعیین می کنند. اگر مهندسان ناظر ارزشی برای امضای قرارداد خود قائل نباشند قطعاً بساز بفروش و شهرداری و دیگران آنها را لگدمال خواهند کرد و هر خفّتی را به ایشان تحمیل خواهند نمود. بنابراین مهندس ناظر خبره با تعیین ترتیب و مبالاتی خاص در هنگام امضای قرارداد نظارت، هم ارزش کار خود را بالا می برد و هم از صدمات حقوقی ناشی از نقص مدارک در امان می ماند.