نکات مهم در تنظیم قرارداد نظارت ( ویژه مهندسین ناظر )

چند نکته در باب تنظیم قرارداد نظارت 

نسخه خام قرارداد نظارت همسان در کارتابل کلیه ناظران در سیستم اتوماسیون سایت نظام مهندسی شهرهای کشور قرار داده شده است. در تهیه این قراردادها، کلیه نکات و موارد حقوقی موردنظر قانون گذار بر اساس مفاد فصل چهارم از مبحث دوم مقررات ملی ساختمان، در نظر گرفته شده است؛ بنابراین فارغ از دید یک سویه به انتفاع طرفین قرارداد، مالک و ناظر از حقوق یکسان بهره خواهند برد. و فرمت قراردادهای نظارت تنظیم شده همسان، مجاز به ویرایش نیست. به این معنا که اگر در محتوا و معنای بندهای قرارداد، تغییراتی اعمال گردد و سپس به امضای طرفین برسد، برخلاف مقررات جاری، تلقی شده و چنانچه در آینده اختلافی مابین ناظر و مالک رخ دهد، قراردادهای در اصطلاح دستکاری شده و تغییر یافته، موردنظر و پذیرش سازمان قرار نخواهد گرفت.

مدت زمان تمامی قراردادهای نظارت، ۱۲ ماه است. عموما این زمان به دلیل زیر نباید مورد تغییر و ویرایش قرار گیرد. باید توجه داشت که اگر این مدت افزایش یابد، این معنا را خواهد داشت که ناظر از دریافت مبلغ تمدید قرارداد نظارت، پس از سپری شدن

نحوه تمدید قرارداد نظارت و دریافت حق الزحمه نظارت

مراحل تمدید قرارداد نظارت و دریافت حق الزحمه نظارت

حق الزحمۀ نظارت از جمله مهمترین امور حرفۀ نظارت است که متأسفانه تمهیدات اصولی و مطمئنی برای آن پیش بینی نشده است. همین امر باعث چالشها و تعارضاتی فیما بین مهندسان ناظر و کارفرمایان ساختمانی شده است. البته این چالشها و تعارضات بیشتر در مورد حق الزحمۀ سالهای دوم و بعد از آن مصداق پیدا می کند. چرا که تقریباً در تمامی استانهای کشور ارجاع کار نظارت از طریق سازمانهای نظام مهندسی انجام و حق الزحمۀ نظارت به واسطۀ سازمان نظام مهندسی ساختمان به مهندسان ناظر پرداخت می شود. لذا حق الزحمۀ سال اول مسأله ساز نخواهد بود.

لکن پس از اتمام سال اول چالش مذکور آغاز می شود. با توجه به اینکه سازمانهای نظام مهندسی ساختمان برای استیفای حقوق مهندسان ناظر قدرت اجرائی ندارند، در این زمینه ورود مؤثری نمی نمایند و برای تمدید قرارداد نظارت حداکثر به صدور فیش تمدید قرارداد اکتفا می کنند. از سوی دیگر مهندسان ناظر با توجه به قدرت قانونی بالایی که دارند خود مستقیماً وارد این موضوع می شوند که البته در بسیاری موارد، آسیب هایی را نیز به دنبال دارد.

مسئولیت های مهندس ناظر پس از اتمام زمان قرارداد

یکی از اشتباهات بسیار شایع که در ذهن مهندسان ناظر وجود دارد، و باعث آسیبهای جدی قضائی و انتظامی به ایشان گردیده است، مربوط به اتمام دورۀ زمانی قرارداد نظارت می شود. مهندسین ناظر تلقی اشتباهی از رابطۀ مسئولیت نظارت خود با تاریخ پایان قرارداد نظارت دارند. کلیۀ مهندسین ناظر می بایستی به این موضوع دقت نمایند که قرارداد نظارت فیمابین مالک و ناظر صرفاً یک قرارداد مالی ست که البته شرح تعهدات و مسئولیتهای طرفین نیز جهت یادآوری در آن ذکر شده است. صد البته اگر تعهدات طرفین در قرارداد ذکر نشود باز هم تأثیری در تعهدات مالک یا ناظر نخواهد داشت، زیرا شرح مسئولیتهای مهندسین ناظر، مالکین، کارفرمایان و پیمانکاران به تفصیل در مقررات ملی ساختمان، قانون نظام مهندسی، قانون شهرداری ها، قانون مدنی، آیین نامه های حفاظتی و امثالهم درج گردیده است. پس قرارداد نظارت صرفاً یک قرارداد مالی ست و چنانچه تاریخ این قرارداد به پایان برسد، مهندس همچنان وظیفه و تعهد دارد که به ساختمان سرکشی، و گزارشات مرحله ای خود را به مرجع صدور پروانه ارائه نماید.

تشریفات امضای قرارداد نظارت با کارفرما

وضعیت حرف شنوی مالک از ناظر در همین ابتدای کار و زمان امضای قرارداد تعیین می گردد. اگر مهندس ناظر بتواند تشریفات امضای قرارداد را مطابق خواست خود به مالک القاء کند، در ادامۀ کار نیز می تواند عنان کار را تحت اختیار داشته باشد. لکن چنانچه تشریفات امضای قرارداد مطابق خواستۀ ناظر پیش نرود در ادامۀ کار نیز امیدی به تسلط مهندس ناظر بر اجرای پروژه نمی توان داشت.

مگر امضای قرارداد نظارت، قراردادی بین المللی ست که لفظ «تشریفات امضای قرارداد» برای آن استفاده می شود؟ در پاسخ باید گفت خیر قرارداد بین المللی نیست اما باید دانست ارزش کار هر حرفه ای و هر صنفی را خودِ شاغلان آن صنف تعیین می کنند. اگر مهندسان ناظر ارزشی برای امضای قرارداد خود قائل نباشند قطعاً بساز بفروش و شهرداری و دیگران آنها را لگدمال خواهند کرد و هر خفّتی را به ایشان تحمیل خواهند نمود. بنابراین مهندس ناظر خبره با تعیین ترتیب و مبالاتی خاص در هنگام امضای قرارداد نظارت، هم ارزش کار خود را بالا می برد و هم از صدمات حقوقی ناشی از نقص مدارک در امان می ماند.

شروع به کار نظارت و تنظیم قرارداد با کارفرما

کار نظارت در شرایط در هم ریختۀ فعلی ساخت و ساز کار بسیار دشواری ست. در این میانه مهندسی که فقط با نیت کسب درآمد وارد این حرفه می شود قطعاً به این در هم ریختگی خواهد افزود و در نهایت کوله باری از عذاب وجدان نصیبش خواهد شد. او در پی توجیه غفلت و اهمال کاری خود تقصیر را بر گردن شرایط نامناسب بازار ساخت و ساز خواهد انداخت. اما این توجیه چیزی از مسئولیت وی نخواهد کاست.
کسی که به عنوان مهندس ناظر قبول مسئولیت می کند و می خواهد که ناظری خبره باشد، از شرایط نامساعد ساخت و ساز به خوبی آگاه است. او میداند که در این شرایط ناهنجار فقط مهندسان ناظر خبره و آگاه می توانند نجات بخش این وضعیت آشفته باشند.