نحوه پرداخت حق الزحمه ناظر

حق الزحمه نظارت در مراحل ذیل به ناظر پرداخت می شود:

مرحله اول) بلافاصله پس از صدور پروانه ساختمان ۵۰ درصد

مرحله دوم) ثبت گزارش اتمام فونداسیون ۱۰ درصد

مرحله سوم) ثبت گزارش اتمام سقف طبقه آخر ۱۰ درصد

مرحله چهارم) ثبت گزارش اتمام سفت کاری ۱۰ درصد

مرحله پنجم) ثبت گزارش اتمام نازک کاری ۱۰ درصد

مرحله ششم) ثبت گزارش اتمام عملیات ساختمان ۱۰ درصد

---

نکات مهم:

 ثبت نهایی گزارش مرحله ای یک پرونده بر عهده ناظر هماهنگ کننده است؛بنابراین مادامی که ناظریاد شده اقدامی در راستای ثبت گزارش به عمل نیاورده باشد، امکان پرداخت حق الزحمه به ناظران یک پروژه وجود نخواهد داشت.

نکته مهمی که وجود دارد این است که تنها فاکتور مؤثر در پرداخت حق الزحمه نظارت، تمام شدن واقعی عملیات ساختمانی در آن مرحله است؛ بنابراین ذکر خلاف در گزارش مرحله ای ثبت شده توسط ناظر، تأثیری در پرداخت حق الزحمه نخواهد داشت. با در نظر گرفتن این نکته، چنانچه عملیات اجرایی مرحله موردنظر (با خلاف یا بدون خلاف) به پایان رسیده باشد، ناظر هماهنگ کننده می بایست در قسمت توضیحات گزارش مرحله ای به تمام شدن عملیات موردنظر حتما اشاره نماید. سازمان نظام مهندسی در راستای وظایف خود، مختار خواهد بود این موضوع را توسط بازرسان و کارشناسان خود کنترل نماید، بنابراین چنانچه مغایرتی بین گزارش قید شده توسط ناظر با واقعیت پروژه مشاهده شود، مراتب می تواند در شورای انتظامی استان مورد پیگیری قرار گیرد. از این رو ناظران می بایست در تنظیم گزارش های مرحله ای خود دقت کافی مصروف نمایند.

 

مسئولیت نظارت ساختمان

 اهمیت و کاربردی بودن حرفه مهندسان، آنها را از دیدگاه حقوقی، در برابر سه نوع مسؤولیت مدنی، کیفری و حرفه ای قرار می دهد. صرف نظر از اینکه مدت مسؤولیت باید با مدت زمان بیمه، عمر مفید مصالح و یا مدت توافق شده در قرارداد تناسب داشته باشد

سؤال پیش رو این است که آیا این مسؤولیت دایمی است یا محدود به دورانی مشخص؟

خوب است که در ابتدا تعریفی مشخص از مسؤولیت داشته باشیم، از دیدگاه حقوقدانان، مسئولیت عبارت است از رابطه حقوقی ناشی از فعل یا ترک فعل زیان آور در قوانین حقوقی کشورمان ایران، هر کس زیانی به دیگری وارد آورد، طبق قاعده عقلی و فقهی لا ضرر و الاضرار، باید آن را جبران کند. از این رو است که تصمیم مهندسان باید از هر گونه عیب و ایرادی به دور باشد.

بر اساس قوانین و رویه قضایی ایران در قراردادهای بین کارفرما و مهندسان شرط عدم مسؤولیت موجه نیست و مهندس ساختمان با توجه به معیارهای قانونی و استانداردهای حرفه ای، مسئول نتیجه اقدامات خود است.

بارها دیده شده که مهندس در پایان دوره نظارت،

وظایف ناظر معماری

• کنترل کفایت اطلاعات موجود در نقشه های معماری
• کنترل کفایت اطلاعات موجود در جدول های نازک کاری
• کنترل رعایت ضوابط شهرسازی درج شده در پروانه ساختمان و نقشه  ها شامل محل استقرار ساختمان، طول پیش آمدگی ها و ارتفاع آنها از کف تعیین شده، سطح اشتغال ساختمان، رعایت درصد اشغال، فاصله تا ساختمان ها و املاک مجاور و ابعاد و زاویه پخ ها و موارد مشابه
• کنترل انطباق کلی حجم و سطح نما با طرح معماری
• کنترل سطح زیر بنای پارکینگ ها، راهروها، محل آسانسور ها، پلکان ها، حیاط خلوت ها، فضاهای باز، فضاهای اختصاصی، انباری و سایر سطوح
• کنترل راه های دسترسی و ورودی ها به محوطه و ساختمان و انطباق آنها با نقشه مصوب معماری
• کنترل نحوه تقسیم بندی فضاها و انطباق آنها با نقشه
• کنترل نوع مصالح نازک کاری و نماسازی از نظر انطباق با طرح معماری و جداول نازک کاری (شامل جنس ،بافت، رنگ، مشخصات ویژه) و انطباق با استانداردهای ملی ایران
• کنترل فضاهای اختصاص یافته برای داکت ها و رایزرهای تاسیسات مکانیکی و برقی و اطمینان از انطباق آن ها با نقشه ها و ضوابط لازم الاجرا
• کنترل نحوه اجرای عناصر و تجهیزات نصب شده در داخل فضاها شامل سرویس های بهداشتی، سینک و شیرآلات و موارد مشابه
• کنترل مصالح سطوح نهایی دیوارها و سقف فضاها شامل تزئینات، نقاشی، کفپوش، و موارد مشابه
• کنترل جزئیات اجرایی فضاها از نظر انطباق با طرح معماری
• کنترل نوع، ابعاد و جنس درها و پنجره ها از نظر انطباق با طرح معماری و جدول نازک کاری
• کنترل جزئیات کف سازی (مصالح، شیب، عایق کاری) از نظر انطباق با طرح معماری
• کنترل انطباق محل اجرای قطعات الحاقی در داخل فضاها با نقشه معماری شامل شومینه، آرک، پیش آمدگی ها و فرو رفتگی ها
• کنترل اجرای ضوابط لازم الاجرای مربوط به معلولان و ناتوانان جسمی-  حرکتی
• کنترل انطباق نورپردازی داخلی فضاها با طرح معماری
• کنترل نحوه اجرای جزئیات معماری مربوط به صرفه جویی در مصرف انرژی
• کنترل نحوه اجرای جزئیات معماری مربوط به حفاظت ساختمان در برابر حریق
• کنترل نحوه اجرای جزئیات معماری مربوط به عایق بندی صدا و تنظیم صوت
• کنترل نحوه اجرای جزئیات معماری مربوط به علائم و تابلوها
• کنترل نحوه پیاده کردن هم بندی اسکلت و پی ساختمان (بخش های هادی بیگانه) در اجرای سیستم اتصال زمین
• کنترل نحوه پیاده کردن و اجرای محوطه سازی از نظر انطباق با طرح معماری
• کنترل نحوه اجرای عناصر محوطه شامل باغچه بندی و فضای سبز، نگهبانی، خیابان ها، مسیرها، نصب صندوق پستی، نیمکت ها، تلفن عمومی، سطل زباله و موارد مشابه
• مستند سازی و ثبت تکمیل دفترچه اطلاعات، ساختمان در حیطه وظایف خود

نحوه تمدید قرارداد نظارت و دریافت حق الزحمه نظارت

مراحل تمدید قرارداد نظارت و دریافت حق الزحمه نظارت

حق الزحمۀ نظارت از جمله مهمترین امور حرفۀ نظارت است که متأسفانه تمهیدات اصولی و مطمئنی برای آن پیش بینی نشده است. همین امر باعث چالشها و تعارضاتی فیما بین مهندسان ناظر و کارفرمایان ساختمانی شده است. البته این چالشها و تعارضات بیشتر در مورد حق الزحمۀ سالهای دوم و بعد از آن مصداق پیدا می کند. چرا که تقریباً در تمامی استانهای کشور ارجاع کار نظارت از طریق سازمانهای نظام مهندسی انجام و حق الزحمۀ نظارت به واسطۀ سازمان نظام مهندسی ساختمان به مهندسان ناظر پرداخت می شود. لذا حق الزحمۀ سال اول مسأله ساز نخواهد بود.

لکن پس از اتمام سال اول چالش مذکور آغاز می شود. با توجه به اینکه سازمانهای نظام مهندسی ساختمان برای استیفای حقوق مهندسان ناظر قدرت اجرائی ندارند، در این زمینه ورود مؤثری نمی نمایند و برای تمدید قرارداد نظارت حداکثر به صدور فیش تمدید قرارداد اکتفا می کنند. از سوی دیگر مهندسان ناظر با توجه به قدرت قانونی بالایی که دارند خود مستقیماً وارد این موضوع می شوند که البته در بسیاری موارد، آسیب هایی را نیز به دنبال دارد.

برگه استحکام بنا (برگ تأیید استحکام و تعهد نظارت)

یکی از مصائب جامعه مهندسی در کشور ما پدیدۀ شومی به نام برگ استحکام است. هر ساختمانی در زمان خرید و فروش و نقل و انتقال سند، نیاز به پایانکار دارد و شهرداری برای صدور پایانکارِ ساختمانهایی که به هر دلیل بدون وجود نقشه و مهندس ناظر و برگ سبز اتمام عملیات ساخته شده باشند، تقاضای برگ استحکام بنا می نماید. برگ استحکام باید از سوی یک مهندس عمران دارای پروانه اشتغال نظام مهندسی و دارای صلاحیتهای طراحی و نظارت صادر و گواهی امضاء گردد.

 

تا قبل از سال ۷۰، اکثر ساختمان‌ها بدون مهندس_ناظر ساخته شدن و بعضا پایان‌کار شهرداری و هم ندارند یا ملک‌هایی هستند که نیاز به تغییر کاربری دارند. مالکین این قبیل ساختمان‌ها، جهت انجام هرگونه فرآیندی در شهرداری مانند تخریب، نوسازی، انتقال ملک و... نیاز به پایان‌کار پیدا می‌کنند.

 شهرداری هم برای رفع مسئولیت از خود، مالک را ملزم به ارائه برگه تاییدیه مهندس ذیصلاح میکنه که اصطلاحا به آن برگه استحکام بنا گفته می شود .

طی این برگه، مهندس اعلام میکند که از ملک، بازدید کرده است و ایستایی ساختمان مورد تایید می باشد  و همچنین گواهی میکنذ اگر در حین استفاده از ملک، بدلیل عدم ایستایی، حادثه‌ای رخ دهد، مهندس مسئول حادثه شناخته میشود

 

برگ استحکام چندین برابر برگ سبز پایانکار مسئولیت و ریسک، برای مهندس ناظر دارد. اولاً در برگ سبز پایانکار ناظر استحکام ساختمان را تأیید نمی کند بلکه فقط انطباق ساختمان اجرا شده با نقشه ها را تأیید می کند. حال آنکه در برگ استحکام همانطور که از نام آن پیدا ست مهندس باید استحکام بنا را تأیید نماید. در حالتی که مهندس ناظر استحکام بنائی را تأیید کرده باشد در صورت وقوع حادثه حداقل 50 درصد سهم تقصیر دریافت خواهد کرد و این بیش از دو برابر سهم تقصیرِ معمولِ مهندسان ناظر در حوادث ساختمانی ست. ثانیاً مهندسی که اقدام به صدور برگ سبز پایانکار می کند خود بر احداث ساختمان