وظایف و مسئولیت های ناظر گاز رسانی

مهندس ناظر گاز ؛ شرح وظایف و مسئولیتها

ورود مهندسان ناظر گاز به عرصۀ ساخت و ساز شهری و لزوم تأیید ناظر گاز برای نصب انشعابات گاز شهری، تاریخچه نسبتاً مختصری دارد. از اواسط دهه 70 ادارات گاز که مسئول نصب انشعابات و کنتورهای گاز بودند اقدام به امضای توافقنامه با سازمانهای نظام مهندسی نمودند. بر اساس توافقنامۀ فیمابین مقرر گردید مهندسان ناظر تأسیسات مکانیکی پس از گذراندن دوره های فشرده، صلاحیت نظارت گاز اخذ نمایند و قبل از نصب انشعاب گاز استاندارد بودن شرایط مکان متقاضیِ دریافت انشعاب، از لحاظ لوله کشی گاز، دودکشها، دریچه های تبادل هوا و امثالهم را کنترل و تأیید نمایند. دلیل امضای چنین توافقنامه ای حوادث متعدد گازگرفتگی و مرگ خاموش بود که همه ساله به دلیل اجرای غیراصولی لوله کشی گاز و یا دودکشها حادث می شد و باعث محکومیت ادارات گاز نصب کنندۀ انشعاب، در محاکم قضائی، می گردید و این محکومیت ها، هزینه های سنگین پرداخت بخشی از دیات فوت شدگان حوادث مرگ و میر ناشی از گازگرفتگی را به ادارات گاز تحمیل می کرد.

پس از اجرائی شدن توافقنامه های مذکور، مهندسان ناظر گاز که از سازمانهای نظام مهندسی صلاحیت خود را اخذ می نمودند، مسئولیت بازدید و مطابقت شرایط متقاضیان انشعاب گاز با استانداردهای مربوطه را بر عهده گرفتند. هم اکنون تقریباً در تمام نقاط کشور اخذ انشعاب و کنتور گاز منوط است به تأییدیه شرایط متقاضی توسط مهندس ناظر گاز که توسط سازمان نظام مهندسی ساختمان معرفی شده است. شاید بتوان گفت در بین مهندسین ناظر ساختمان، مهندس ناظر گاز پرمسئولیت ترین باشد و بی دقتی او در کنترل اجرای دودکشها و دریچه های تأمین هوا ممکن است به مرگ همزمان چندین نفر در یک واحد مسکونی بیانجامد. اهم شرح وظایف ناظر گاز به ترتیب ذیل است:

1.     کنترل کیفیت لوله های انتقال گاز شهری و شیرآلات ربع گرد آن

2.     کنترل کیفیت جوشکاری لوله های گاز و تست کردن آن با فشار هوای کمپرسور و پیزومتر (فشارسنج)

3.     کنترل صلاحیت و کیفیت کار مجری گاز

مسئولیت های ناظر نقشه برداری

مسئولیت موارد ذیل برعهده ناظر نقشه بردار میباشد:

درزانقطاع

حدود اربعه زمین

بروکف

حداصلاحی 

رقوم ارتفاعی ساختمان

جانمایی ستونها

جانمایی چاله آسانسور

درصورت عدم حضور ناظر نقشه بردار در پروژه، تمامی مسئولیتهای فوق برعهده ناظر معمار می باشد.

همکاران عمران و معمار توجه فرمایند:

اگر درچنین مواردی اتفاقی رخ داد و کارشناس محترم پس از بررسی شما را نیز تقصیر داد در لایحه دفاعی خود حتما دفاع کنید که این موارد از وظایف ناظر نقشه بردار است.

مسئولیت عدم رعایت جزییات فنی درز انقطاع بر عهده کدامیک از ناظران پروژه است؟

درز انقطاع عبارت است از "ایجاد فاصله بین دو ساختمان مجاور" به منظور جلوگیری از برخورد ساختمان‌ها هنگام وقوع زلزله.

چنانچه مهندسان ناظر در حین اجرای عملیات ساختمانی با تخلف و یا تخلفاتی که سبب نقص مقررات ملی ساختمان می‌شوند برخورد نمایند (نظیر عدم رعایت درز انقطاع)؛ باید بلادرنگ مراتب را با ذکر جزئیات فنی مربوطه به‌طور کامل به مرجع صدور پروانه (شهرداری) و سازمان نظام مهندسی ساختمان استان گزارش نمایند.

اما سئوال اصلی آنکه در صورت عدم رعایت جزییات فنی درز انقطاع، کدامیک از ناظران پروژه مسئول شناخته می‌شوند؟

در پروژه‌های ۴ ناظره، اساساً با توجه به کنترل‌های مشترکی که در بخش سازه و معماری ساختمان در مراحل آکس بندی، اجرای اسکلت و سفت‌کاری ساختمان وجود دارد، لازم است هر دو ناظر نسبت به بررسی و مطابقت درز انقطاع با نقشه‌های مصوب پیگیری ها و کنترل های لازم را انجام دهند.

بنابراین در پروژه های ۴ ناظره، هر دو ناظر رشته‌های عمران و معماری در ارتباط با عدم رعایت درز انقطاع ساختمان مسئولیت دارند و میزان قصور آن‌ها با انجام کارشناسی پروژه و بررسی اسناد و مدارک و گزارش‌های ارایه شده تعیین می گردد.

در پروژه‌های ۵ ناظره، ناظر نقشه برداری نیز در جمع ناظران پروژه حضور دارد و بر اساس صلاحیت های مندرج در جدول شماره ۱۷ مبحث ۲ مقررات ملی ساختمان خدمات خود را ارایه می دهد، لیکن در بند ۱۸-۹ مبحث ۲ عنوان شده است که صلاحیت های جدول ۱۷ نافی صلاحیت های سایر مهندسان و مسئولیت های ناشی از آن برای انجام پاره ای از امور مرتبط با نقشه برداری که در انجام امور نظارت و اجرا تعیین شده است نمی باشد.

حدود صلاحیت مهندسان نقشه برداری در امور ساختمان سازی بر اساس جدول ۱۷ مبحث ۲ مقررات ملی ساختمان است

به عبارت بهتر علاوه بر مهندسان نقشه برداری، مهندسان ناظر در رشته های معماری و عمران نیز در امور فوق حسب مورد مسئولیت دارند و در صورت بروز اشکال میزان قصور هر یک توسط کارشناسان رسمی دادگستری یا کارشناسان ماده ۱۷ سازمان بررسی و تعیین می شود.

بنابراین در پروژه های ۵ ناظره علاوه بر ناظر نقشه برداری، ناظران عمران و معماری نیز اساساً با توجه به کنترل‌های مشترکی که در بخش سازه و معماری ساختمان در مراحل آکس بندی، اجرای اسکلت و سفت‌کاری ساختمان وجود دارد، باید نسبت به بررسی و مطابقت درز انقطاع با نقشه‌های مصوب پیگیری ها و کنترل های لازم را انجام دهند.

قابل ذکر است که در پروژه‌های چهار ناظره یکی از ناظران معماری و عمران (سازه) به‌عنوان ناظر هماهنگ‌کننده تعیین می‌گردد و نقش ناظر هماهنگ‌کننده در جلوگیری بروز چنین اشکالاتی در حین اجرای ساختمان پررنگ‌تر از سایر ناظران است و این موضوع در تعیین میزان قصور، مورد نظر کارشناس قرار می‌گیرد.

در ارتباط با بحث فوق، مجازات انتظامی برای عملکرد ناظر با انطباق تخلفات انضباطی و حرفه‌ای وی با چهار عنوان زیر قابل‌بررسی و حکم صادره معمولاً عبارت از محرومیت از پروانه اشتغال و ارایه خدمات مهندسی از یک تا سه سال خواهد بود:

۱- عدم رعایت ضوابط شهرسازی و مقررات ملی ساختمان و همچنین ضوابط و معیارهای فنی مربوط به آن یا هر اقدام یا عملی که مخالف یا متناقض با مقررات مذکور یا سایر مقررات مربوط جاری کشور باشد.
۲- مسامحه و یا عدم توجه در انجام امور حرفه‌ای به‌نحوی‌که موجب اضرار یا تضییع حقوق صاحب‌کار شود.
۳- صدور گواهی‌های خلاف واقع.
۴- تعلل در تنظیم و تسلیم گزارش‌هایی که به‌موجب ضوابط و مقررات یا دستورات مراجع ذیصلاح قانونی موظف به تهیه و تسلیم آن‌ها به مراجع ذیربط بوده است.