<br /> مراحل ساخت ساختمان بتنی(7) اجرای ستون های بتنی

مقدمه
ستونها اعضای فشاری هستند که جهت انتقال بار ساختمان به زمین مورد استفاده قرار می گیرند.مهمترین اجزاء یک ساختمان بتنی ستون های آن می باشند . به یقین ، دقت در اجرای صحیح جزئیات ستون از جمله آرماتور بندی ، قالب بندی و بتن ریزی، اثر بسزایی در استحکام کل ساختمان در موقع بروز زلزله دارد .
▫️ قبل از آرماتوربندی ستون می بایست میلگردهای انتظار را از هر نوع آلودگی پاک نمود .
 
خاموت زنی برای ستون
با توجه به تعداد و شکل خاموت ها و کاور مشخص شده در نقشه های اجرایی ، اقدام به خاموت زنی میکنیم
معمولا کاور ستون 4 سانتی متر میباشد
 
مثال
اگر اندازه ستون 50 در 50 باشد ، اندازه خاموت رو باید 42 در 42 در بیاریم ، از هر طرف 4 سانت به عنوان کاور کسر میکنیم
 
با آماده شدن خاموت ها ، با توجه به تعداد ، همه خاموت ها رو در ریشه جمع میکنند مانند شکل زیر
هدف از اینکار این است که بعد از اجرای میلگردهای اصلی ستون ، جا گذاری خاموت ها مشکل خواهد بود .
 
بعد از این کار ، نوبت به اجرای میلگردهای اصلی و اورلب کردن به ریشه ستونها میرسد که معمولا با استفاده از چند خرک اینکار رو انجام میگیرد
 
نکته مهم
برای اینکه میگرد اصلی و انتظار در یک راستا قرار گیرند و در هنگام بستن خاموت فاصله ای بین خاموت و میلگرد طولی به وجود نیاید باید از خم یک به 6 یا S زدت «به اصطلاح کارگاهی » مطابق شکل استفاده نمود
[caption id="attachment_2918" align="alignnone" width="644"] آرماتور بندی ستون، خم 1 به 6[/caption]
[caption id="attachment_2919" align="alignnone" width="361"] آرماتور بندی ستون[/caption]
 
پس از اجرای میلگرد طولی ستون برای این که مشخص شود خاموت باید در چه محلی به میلگرد طولی ستون پیوند زده شوند محل قرارگیری خاموت‌ها را بر روی میلگرد توسط گچ و با توجه به نقشه علامت می‌زنند تا آرماتوربند بداند خاموت را باید در چه محلی به میلگرد طولی ببافد.
یک نفر در کنار خاموت‌ها می‌ایستد و برای جداسازی یک خاموت دیلم را در فضای بین دو خاموت قرار می‌دهد و با دیلم به بالا ضربه می‌زند و بدین‌وسیله یک خاموت را از مجموعه خاموت‌های فشرده‌شده به هم جدا می‌کند سپس این خاموت با دیلم به محل نشانه‌گذاری‌شده توسط گچ منتقل می‌شود و در آنجا توسط آرماتوربند به میلگردها بسته می‌شود.
 
 
برای بستن خاموت ها به میلگرد از دونوع گره استفاده میکنن
1- گره پروانه‌ای
2- گره ساده
 گره پروانه‌ای در جایی استفاده می‌شود که میلگرد در گوشه خاموت قرار گرفته باشد برای سایر میلگردها از گره ساده استفاده می‌شود
 

---

 
قالب بندی ستون
بعد از این که آرماتوربندی ستون تمام شد نوبت به قالب‌بندی ستون می‌رسد. برای قالب‌بندی ستون مراحل زیر انجام می‌شود.
1. بستن رامکا
2. درست‌کردن قالب
3. تمیزکردن قالب
4. روغن‌زدن قالب
5. بستن قالب
6. شاقول‌کردن قالب و بستن آن‌ها توسط شمع
 
1) بستن رامکا
رامکاها میلگردهایی هستند که به اندازه مقطع ستون بریده می‌شوند و در واقع هدایت‌کننده قالب‌گذاری هستند یعنی قالب ستون تا جایی داخل می‌رود که به رامکا اتصال پیدا کند. به طور کلی هدف از بستن رامکاها را می‌توان به صورت زیر بیان کرد.
1- در یک راستا قرار گرفتن قالب
2- مقطع را به اندازه نقشه ساختن
3- چنانچه ستون‌های یک ردیف دارای مقطع یک اندازه باشند در یک راستا قرار گرفتن تمامی ستون‌های آن ردیف
 
نکته
چنانچه ستون‌های یک ردیف دارای مقطع هم‌اندازه باشند می‌توان به این صورت عمل کرد:
رامکاهای ستون ابتدا و ستون انتها را می‌بندند سپس دو رامکا را با نخ از یک سر به هم وصل می‌کنند برای ستون‌های دیگر یک سر رامکا را به نخ متصل می‌کنند و به این ترتیب رامکاهای دیگر را می‌بندند.
قبل از بتن ریزی ستون ، باید دقت کرد که اگر تیر میان طبقه برای پله داشته باشیم ، باید ارماتور بندی آن انجام شود
  
 
قالب بندی ستون ها
اغلب ستونها به صورت چهارضلعی میباشندگاهی نیز ممکن است معمار ساختمان از نظر زیبایی مقاطع دیگر از جمله دایره – بیضی و غیره پیشنهاد نماید وبرای قالب بندی ستونها ابتدا ابعاد ستون را از روی نقشه تعیین نموده ودو ضلع قالب را به همان میزان از تخته های مناسب بریده و به چوبهای چهار تراش تا به آن پشت بندی گویند میخ می نمایند با توجه به اینکه در قالب ستونها دو ضلع مقابل داخل دو ضلع دیگر قرار می گیرند در نتیجه پهنای دو ضلع دیگر قالب باید به اندازه کلفتی تخته از از ابعاد قید شده در نقشه بیشتر باشد تا از داخل ابعاد مورد نظر را به ما بدهد . باید توجه داشت که پشت بند های اضلاع مقابل اولا درحدود 10 الی 15 سانتی متر از پهنای قالب بیشتر باشد و در ثانی پشت بندهای اضلاع مقابل درست مقابل همدیگر قراربگیرند تا در موقع اتصال چهار ضلع ستون به یکدیگر با بستن سیم نجاری به این زایده ها امکان اتصال آنها به یکدیگر به سهولت امکان پذیر باشد حداکثر فاصله این پشت بندها از همدیگر نباید از 80 سانتی متر تجاوز نماید این پشت بندها باید به وسیله میگرد و مهره یا سیم نجاری به هم اتصال پیدا کنند.

شاقول کردن قالب و بستن آن ها توسط شمع
پس از بستن قالب باید قالب را تراز کرد یعنی مطمئن شد که هر چهار طرف قالب در یک خط مستقیم بالا رفته اند برای این منظور قالب را شاقول می کنند.
شاقول وسیله ای است مرکب از یک مخروط که یک نخ به آن متصل است بر روی مخروط یک صفحه نازک کوچک نیز قرار دارد نخ به یک چوب وصل می شود این چوب باید اندازه اش کاملاً مشخص باشد

<br /> علت کرمو شدن بتن و نحوه ی ترمیم

کرموشدن بتن چیست؟
 
بتن کرمو
“کرمو یا شن نما شدن بتن” ظاهری کاملاً متفاوت با “عدم تراکم کافی بتن” دارد. متاسفانه اغلب مهندسین ، تکنیسین ها و دست اندرکاران اجرای سازه های بتنی این دو عیب را یکسان می شمارند. این در حالی است که :
– در بتن کرمو یا شن نما شده، ذرات درشت دانه (شن) در کنار هم دیده می شود که فضای بین آنها فاقد ملات و شیره کافی می باشد.
– در یک بتن غیر متراکم ممکن است فضاها و حفرات کوچک و بزرگ قابل رؤیت (از چند دهم میلیمتر تا چندین میلیمتر) مشاهده گردد اما در بخش جامد، ذرات درشت و ریز و شیره بتن در کنارهم بصورت همگن دیده می شود.
بتن کرمو
از عمده علل کرمو شدن بتن می توان به موارد زیر اشاره نمود:
– عدم ویبره صحیح
– پایین بودن کیفیت اختلاط بتن
– عدم درز بندی مناسب قالب که باعث فرار شیره ی بتن و تفکیک دانه بندی آن می شود
بتن کرمو
کرمو یا شن نما شدن بتن، عواقبی را به دنبال دارد که عبارتند از:
۱: کاهش شدید مقاومت فشاری، کششی و خمشی و برشی بتن به حدی که ممکن است نتوان مقاومت بتن این بخش را اندازه گیری کرد و حتی گاه امکان تهیه مغزه نیز در این قسمت ها وجود ندارد.
۲: کاهش شدید مدول ارتجاعی بتن که عملاً در طراحی سازه از اهمیت برخوردار می باشد.
۳: کاهش شدید پیوستگی بین بتن و میلگرد که به کاهش شدید ظرفیت باربری قطعه می انجامد و عملاً انتقال نیروها بدرستی صورت نمی گیرد و روابط شناخته شده در طراحی سازه های بتن آرمه از اعتبار ساقط می شود.
۴: افزایش شدید نفوذپذیری بتن در منطقه کرمو یا شن نما شده و نشت شدید آب به درون بتن و از بین رفتن آب بندی در سازه های نگهدارنده مایعات.
۵: عدم امکان اندازه گیری جذب آب کوتاه مدت و بلند مدت بدلیل حفرات بزرگ.
۶ : نفوذ مواد زیان آور به درون بتن و آسیب رسانی به بتن (حمله سولفاتها و مواد اسیدی و …).
۷: عدم دوام بتن در محیط های دارای چرخه های یخ بندان و آبشدگی.
۸: شروع زود هنگام خوردگی میلگردها در اثر نفوذ سریع یون کلرید یا کربناته شدن بتن یا خمیر سیمان ناچیز ‌مجاور میلگردها و از بین رفتن لایه انفعالی (درصورت تشکیل شدن آن).
۹: عدم تشکیل لایه انفعالی در میلگرد واقع در بخش شن نما شده و شروع خوردگی از ابتدای بتن ریزی یا ادامه دادن خوردگی میلگردهای زنگ زده.
۱۰: افزایش آهنگ (شدت) خوردگی میلگردها در اثر کاهش شدید مقاومت الکتریکی بتن اطراف آن در منطقه پوشش میلگردها.
۱۱: ایجاد منظره بد و نمای نامطلوب در سطح بتن.
بتن کرمو
برای ترمیم بتن کرمو باید با مواد پرکننده ترمیمی پایه سیمانی پر شود و سپس ساییده شود تا سطحی صاف و صیقلی ایجاد شود.و راهکار دیگر در ترمیم این است که قسمت کرمو برداشته شود و به صورت موضعی قالب بندی و بتن ریزی انجام گیرد که این راه نتیجه بهتری را به ثمر می رساند.

<br /> اصول قالب بندی و قالب برداری بتن

اصول قالب بندی :
1) قالب بایستی طبق نقشه و مشخصات ساخته شود ، قالب ها بایستی به اندازه کافی پیوسته بوده و درزهای آن بوسیله مناسب پر شده تا از خروج شیرهبتن جلوگیری بعمل آید
 
2) قالبهاوسط پشت بندهایی در جای مناسب ودر زمین محکم شود و در جایی نظیر سقف شمع کوبی شود ، قالبها باید طوری نصب شوند که برداشتن آن به سهولت انجام گیرد ضمنا قالب ها از چوب مناطق جنگی نظیر کاج و صنوبر باید ساخته شوند .
3) قالبها بایستی از چوب سالم و بدون گیره باشند و ضخامت آن 5/2سانتی متر باشد به استثنای تخته های کف تیرها که ضخامتش 3 سانتی متر باشد .
4) قالب ها بایستی کاملاصاف بوده و در جاهایی که در مجاورت بتن ریزی است بایستی توسط روغن اندود گردد
5) قالب بندی در ستونها بایستی پس از آلوموتورها صورت گرفته و توسط پشت بندها چهار تراش محکم گردد وبه فواصل80سانتی متر چهار تراش ها باشد و حداقل ضخامت قالب ستونهاmm 30 یا cm3 باشد
6) در محل قالبهای ستون در قسمت پایین بایستی توسط تیرهای چوبی به زمین محکم شوند
 
 
اصول قالب برداری
1- قالب برداری بایستی جزء به جزء و با کشیدن میخها صورت گیرد و ضربه زدن به   قالب ها و کشیدن آنها باید طوری باشد که به بتن آسیب وارد نکند
2- بطور کلی برداشتن قالب که متحمل بار است قبل از این که بتن به حد مقاومت لازم رسیده باشد
3- مدت نگهداری قالب بستگی به نوع بتن و شرایط محیط دارد حد اقل مدت نگهداری قالب در هوای مناسب که درجه حرارت آن کمتر از 5 درجه نیست برای ساختمانهای معمولی و برای قسمتهای مختلف در صورتی که سیمان مصرف 285 کیلو گرم بر متر مکعب با شد به قرار زیر است
الف) قالب سطح جانبی تیرها ، دیوار و ستون سه روز باید در بتن باشد بعدا" آن را برداریم
ب) قالب لانه های دو طرفه و دال ( سقف های یک پارچه alab ) 8 روز
ج) قالب دالهای یک طرفه و کف تیرهای کوچک و دالهای تخت 16 روز می باشد
د) قالب کف تیرهای بزرگ 21 روز
*** تذکر : چنانچه پس از ریختن بتن یخبندان شود مدت نگهداری قالب را بایستی حداقل به مدت یخبندان اضافه شود.
ه) درقسمتی از سازه که  پایه ها برداشته می شود نبایستی هیچ باری بزرگتراز ترکیب بارهای زنده و مرده قید شده در طرح وارد شود مگر انکه تحلیل نشان دهد که مقاومت کافی برای بارهای اضافه وجود دارد.
ر) برای  پایه های داربست باید حتی الامکان چوب راست وبدون ترک ویا پایه فلزی بکار برد در مورد پایه های چوبی نبایستی قطر آن کمتر از cm  10 باشد و در مورد چهار تراش نباید از cm  8 کمتر باشد و چوب پایه هاو پشت بند ها و چهار تراش میتوان از چوب سفید استفاده کرد .
ذ) قالب های چوبی بسته به نوع آن نبایستی بیشتر از 3 تا 4 بار استفاده شوند و چهارتراش پشت بند قالب جهت تقویت آن وبرای جلو گیری از شکم دادن و در جهت عمود بر درز تخته نصب می شود
***تذکر : چنانچه فاصله پشت بند از2/1 تا 5/1 متر تجاوز نماید از جهت تقویت آن از چهار تراش کش استفاده می شود.