<br /> مراحل ساخت ساختمان بتنی(7) اجرای ستون های بتنی

مقدمه
ستونها اعضای فشاری هستند که جهت انتقال بار ساختمان به زمین مورد استفاده قرار می گیرند.مهمترین اجزاء یک ساختمان بتنی ستون های آن می باشند . به یقین ، دقت در اجرای صحیح جزئیات ستون از جمله آرماتور بندی ، قالب بندی و بتن ریزی، اثر بسزایی در استحکام کل ساختمان در موقع بروز زلزله دارد .
▫️ قبل از آرماتوربندی ستون می بایست میلگردهای انتظار را از هر نوع آلودگی پاک نمود .
 
خاموت زنی برای ستون
با توجه به تعداد و شکل خاموت ها و کاور مشخص شده در نقشه های اجرایی ، اقدام به خاموت زنی میکنیم
معمولا کاور ستون 4 سانتی متر میباشد
 
مثال
اگر اندازه ستون 50 در 50 باشد ، اندازه خاموت رو باید 42 در 42 در بیاریم ، از هر طرف 4 سانت به عنوان کاور کسر میکنیم
 
با آماده شدن خاموت ها ، با توجه به تعداد ، همه خاموت ها رو در ریشه جمع میکنند مانند شکل زیر
هدف از اینکار این است که بعد از اجرای میلگردهای اصلی ستون ، جا گذاری خاموت ها مشکل خواهد بود .
 
بعد از این کار ، نوبت به اجرای میلگردهای اصلی و اورلب کردن به ریشه ستونها میرسد که معمولا با استفاده از چند خرک اینکار رو انجام میگیرد
 
نکته مهم
برای اینکه میگرد اصلی و انتظار در یک راستا قرار گیرند و در هنگام بستن خاموت فاصله ای بین خاموت و میلگرد طولی به وجود نیاید باید از خم یک به 6 یا S زدت «به اصطلاح کارگاهی » مطابق شکل استفاده نمود
[caption id="attachment_2918" align="alignnone" width="644"] آرماتور بندی ستون، خم 1 به 6[/caption]
[caption id="attachment_2919" align="alignnone" width="361"] آرماتور بندی ستون[/caption]
 
پس از اجرای میلگرد طولی ستون برای این که مشخص شود خاموت باید در چه محلی به میلگرد طولی ستون پیوند زده شوند محل قرارگیری خاموت‌ها را بر روی میلگرد توسط گچ و با توجه به نقشه علامت می‌زنند تا آرماتوربند بداند خاموت را باید در چه محلی به میلگرد طولی ببافد.
یک نفر در کنار خاموت‌ها می‌ایستد و برای جداسازی یک خاموت دیلم را در فضای بین دو خاموت قرار می‌دهد و با دیلم به بالا ضربه می‌زند و بدین‌وسیله یک خاموت را از مجموعه خاموت‌های فشرده‌شده به هم جدا می‌کند سپس این خاموت با دیلم به محل نشانه‌گذاری‌شده توسط گچ منتقل می‌شود و در آنجا توسط آرماتوربند به میلگردها بسته می‌شود.
 
 
برای بستن خاموت ها به میلگرد از دونوع گره استفاده میکنن
1- گره پروانه‌ای
2- گره ساده
 گره پروانه‌ای در جایی استفاده می‌شود که میلگرد در گوشه خاموت قرار گرفته باشد برای سایر میلگردها از گره ساده استفاده می‌شود
 

---

 
قالب بندی ستون
بعد از این که آرماتوربندی ستون تمام شد نوبت به قالب‌بندی ستون می‌رسد. برای قالب‌بندی ستون مراحل زیر انجام می‌شود.
1. بستن رامکا
2. درست‌کردن قالب
3. تمیزکردن قالب
4. روغن‌زدن قالب
5. بستن قالب
6. شاقول‌کردن قالب و بستن آن‌ها توسط شمع
 
1) بستن رامکا
رامکاها میلگردهایی هستند که به اندازه مقطع ستون بریده می‌شوند و در واقع هدایت‌کننده قالب‌گذاری هستند یعنی قالب ستون تا جایی داخل می‌رود که به رامکا اتصال پیدا کند. به طور کلی هدف از بستن رامکاها را می‌توان به صورت زیر بیان کرد.
1- در یک راستا قرار گرفتن قالب
2- مقطع را به اندازه نقشه ساختن
3- چنانچه ستون‌های یک ردیف دارای مقطع یک اندازه باشند در یک راستا قرار گرفتن تمامی ستون‌های آن ردیف
 
نکته
چنانچه ستون‌های یک ردیف دارای مقطع هم‌اندازه باشند می‌توان به این صورت عمل کرد:
رامکاهای ستون ابتدا و ستون انتها را می‌بندند سپس دو رامکا را با نخ از یک سر به هم وصل می‌کنند برای ستون‌های دیگر یک سر رامکا را به نخ متصل می‌کنند و به این ترتیب رامکاهای دیگر را می‌بندند.
قبل از بتن ریزی ستون ، باید دقت کرد که اگر تیر میان طبقه برای پله داشته باشیم ، باید ارماتور بندی آن انجام شود
  
 
قالب بندی ستون ها
اغلب ستونها به صورت چهارضلعی میباشندگاهی نیز ممکن است معمار ساختمان از نظر زیبایی مقاطع دیگر از جمله دایره – بیضی و غیره پیشنهاد نماید وبرای قالب بندی ستونها ابتدا ابعاد ستون را از روی نقشه تعیین نموده ودو ضلع قالب را به همان میزان از تخته های مناسب بریده و به چوبهای چهار تراش تا به آن پشت بندی گویند میخ می نمایند با توجه به اینکه در قالب ستونها دو ضلع مقابل داخل دو ضلع دیگر قرار می گیرند در نتیجه پهنای دو ضلع دیگر قالب باید به اندازه کلفتی تخته از از ابعاد قید شده در نقشه بیشتر باشد تا از داخل ابعاد مورد نظر را به ما بدهد . باید توجه داشت که پشت بند های اضلاع مقابل اولا درحدود 10 الی 15 سانتی متر از پهنای قالب بیشتر باشد و در ثانی پشت بندهای اضلاع مقابل درست مقابل همدیگر قراربگیرند تا در موقع اتصال چهار ضلع ستون به یکدیگر با بستن سیم نجاری به این زایده ها امکان اتصال آنها به یکدیگر به سهولت امکان پذیر باشد حداکثر فاصله این پشت بندها از همدیگر نباید از 80 سانتی متر تجاوز نماید این پشت بندها باید به وسیله میگرد و مهره یا سیم نجاری به هم اتصال پیدا کنند.

شاقول کردن قالب و بستن آن ها توسط شمع
پس از بستن قالب باید قالب را تراز کرد یعنی مطمئن شد که هر چهار طرف قالب در یک خط مستقیم بالا رفته اند برای این منظور قالب را شاقول می کنند.
شاقول وسیله ای است مرکب از یک مخروط که یک نخ به آن متصل است بر روی مخروط یک صفحه نازک کوچک نیز قرار دارد نخ به یک چوب وصل می شود این چوب باید اندازه اش کاملاً مشخص باشد

<br /> مراحل ساخت ساختمان بتنی(4) قالب بندی فونداسیون

برای قالب بندی فونداسیون از قالب های آجری، چوبی و یا فلزی استفاده می­شود.
قالب آجری
در این روش حدود قالب بندی با آجرکاری به ضخامت حداقل ۱0 یا 20سانتیمتر اجرا می­شود. با توجه به اینکه در بیشتر مواقع پس از تخریب ساختمان­های قدیمی مقدار زیادی آجر باقی می­ماند در بیشتر پروژه­های شهری کوچک از این روش قالب بندی استفاده می­شود.

✅ نکات مربوط به قالب بندی اجری
قبل از شروع قالب بندی توجه شود سطح بستر به تراز مورد نظر رسیده باشد. کنترل تراز زیر پی یکی از مهمترین پارامترهای اجرا می­باشد. (طبق ضوابط تراز زیر پی حداقل باید ۸۰ سانتیمتر در مناطق سردسیر از سطح زمین پایین­تر اجرا شود؛ این امر به خاطر رعایت عمق یخبندان می­باشد)
تراز سطح زمین باید یکنواخت بوده و پستی و بلندی نداشته باشد. کنترل تراز سطح زمین بهتر است با نقشه ­برداری انجام شود.
نکته مهم
استفاده از پلاستیک با ضخامت مناسب جهت جلوگیری از جذب آب بتن توسط قالب آجری الزامی می­باشد.
پس از بتن ­ریزی می توان قالب­های آجری را تخریب و در سایر قسمت­های ساختمان مورد استفاده قرار داد.

---

 
قالب بندی چوبی
قالب چوبی:
استفاده از قالب چوبی جهت قالب ­بندی فونداسیون در بسیاری موارد سبب صرفه اقتصادی و افزایش سرعت اجرا خواهد شد. در پروژه­های بزرگ و یا در انبوه­ سازی استفاده از قالب چوبی بیشتر مورد توجه می­باشد
 
چوب و تخته چند لا برای تمام کارهای قالب‌بندی از درست کردن قاب قالب تا دیواره آن وپایه‌های اطمینان مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای درست کردن قالب از چهار تراش قطعات الوار، تخته و تخته چند لا استفاده می‌شود.
قالبها باید به اندازه‌ای ساخته شوند که حمل آنها با وسایل موجود در کارگاه و نیروی انسانی امکان‌پذیر باشد. در هنگام ساخت، نصب و بتن‌ریزی نیاز به دقت زیادی وجود دارد تا به سطوح نرم و لبه‌ها آسیب نرسد. به خصوص دقت بیشتری برای قالب برداری و انبار کردن قالبها لازم است.
 
نمونه ای از قالب بندی چوبی فونداسیون

✅مزایا و معایب
سبکی ، سهولت اجرا، ضریب حرارتی کم ، سادگی اتصالات ، ... از مزایای این قالب ها بوده ولی تکرار پذیری کم ، معمولا کمتر از ده بار میشه استفاده کر ، از معایب عمده این قالب ها میباشد
 
✅ نکته اجرایی
در قالب ها به هیچ وجه نباید درزی وجود داشته باشد چون این درزها باعث میشود شیره بتن به راحتی به بیرون منتقل شود ، برای جلوگیری از این درزها در هنگام ساخت قالب باید توسط گیره هایی کاملا تخته ها به هم دیگر بچسبند.
 
✅ نکته اجرایی
اگر تخته ها تازه خریداری شده و کاملا خشک نباشند ، بعد از یکبار استفاده و با خشک شدن تخته ها درزهای زیادی در قالب ایجاد میشود که باید توجه داشت قبل از استفاده مجدد این درزها رو گرفت یا مجدد قالب رو بازو بست نمود
 
✅ نکته اجرایی
جهت حفظ کاور و نچسبیدن قالب به شبکه ارماتور از تکه میلگردهایی بر روی شبکه مطابق شکل زیر استفاده میکنند .

✅ نکته اجرایی
معمولا توسط ریسمان کشی قالب ها را چک میکنند که در هر ضلع فونداسیون در یک راستا قرار گیرند
روغن کاری سطح قالب ها جهت سهولت در قالب برداری و نچسبیدن بتن به سطح قالب
 
 
 
 

---

 
قالب های فلزی
استفاده از قالب فلزی جهت قالب­ بندی فونداسیون به جهت استحکام و سطح شاقولی مناسب نسبت به سایر روش­های قالب­بندی توصیه می­شود.
در مواردی که حجم کار زیاد و تنوع سطوح و ابعاد کم باشد، استفاده از قالبهای فولادی کاملاً به صرفه خواهد بود. بهای اولیه این قالبها نسبتاً زیاد است ولی عمر زیاد آنها این مسئله را توجیه می‌نماید. قالبهای فولادی به دلیل مقاوم بودن و امکان استفاده از اتصالات خاص می‌توانند به سهولت و با سرعت زیاد باز و بسته شوند. در هوای سرد و گرم، این قالبها حتی‌المقدور باید عایق‌بندی  شده و از تغییرات حرارتی در آنها جلوگیری شود.
 
[caption id="attachment_2804" align="alignnone" width="809"] قالب بندی فونداسیون[/caption]
 
✅ مزایا و معایب
#مزایا
سرعت اجرای بالا
سادگی اتصالات
سطح صاف
مقاومت زیاد
دکفراژ سریع
تکرار پذیری و دوام زیاد
بهره وری
#معایب
سنگینی وزن
تدارکات خاص
هزینه اولیه نسبتا بالای تهیه قالب
 

---

 
✅نکات کلی قالب بندی فونداسیون
· تعیین کیفیت قالب بندی و مصالح با توجه به نما یا غیر نما بودن فونداسیون
· شاقول بودن فونداسیون
· رعایت ابعاد فونداسیون
· رعایت کاور آرماتورها در فونداسیون
· فیکس و مستحکم بودن قالب ها
· درزبندی مناسب بتن برای جلوگیری از در رفتن شیره بتن و کرمو شدن
· استفاده از روغن قالب برای افزایش کیفیت سطح بتن و دوام بیشتر قالب ها
نکات اجرایی تقریبا مشابه همون قالب چوبی هست از جمله میلگرد اندازه ، روغن کاری که باید رعایت شود