مکان تراز پایه کجاست؟
« تراز پایه، بنا به تعریف، به ترازی در ساختمان اطلاق می‌شود که در هنگام وقوع زلزله، ازآن تراز به پایین حرکتی در ساختمان نسبت به زمین مشاهده نشود. این تراز معمولاً در تراز سطح فوقانی شالوده در نظر گرفته می‌شود، ولی در مواردی که در قسمت اعظم محیط زیرزمین، دیوارهای حایل بتن مسلح وجود دارد و این دیوارها با سازه ساختمان یکپارچه ساخته می‌شوند، تراز پایه در تراز نزدیکترین کف ساختمان به زمین کوبیده شده اطراف ساختمان در نظر گرفته می‌شود. مشروط بر آن که دیوارهای حایل تا زیر این کف ادامه داده شده باشد.»
برای بالا آوردن تراز پایه در ETABS توزیع بارجانبی را از تراز مورد نظر به بالا در نظر می‌گیریم. بدین صورت که از مسیر Define menu > Load Patterns بعد از ساختن بار زلزله بر روی Modify Lateral Load کلیک نموده و در پنجره Seismic Load Pattern - User Defined و در بخش Story Range برای Bottom Story طبقه‌ای که قرار است توزیع نیروهای زلزله از آن به بالا انجام شود را انتخاب نموده و برای Top Story بالاترین تراز.
برای بالا آوردن تراز پایه باید به نکاتی توجه نمود:
1- حتما باید در اطراف دیوار حائل خاک کوبیده شده باشد. این شرط در اکثر سازه‌های شهری برقرار نیست.
2- مطابق شکل شماره یک، اگر دیوار حائل خود دارای بازشوهای زیادی باشد، تراز پایه را نمی‌توان بالا آورد.
3- در صورتی مطابق شکل شماره دو، در بخش بالایی نیز دیوارهای عمده سازه‌ای داشته باشیم هم نمی‌توان تراز پایه را بالا آورد.
4- در صورتی که دیافراگم ترازی که می‌خواهیم تراز نیروهای زلزله را تا آن بالا بیاوریم ضخامت و صلبیت مناسبی نداشته باشد، نیز نمی‌توان تراز پایه را بالا آورد.
5- در خیلی از موارد استفاده از بند 3-3-5-9 ترکیب سیستم‌ها در ارتفاع (حالت خاص) را میتوان جهت استفاده از بالا آوردن تراز پایه استفاده نمود. در ساختمانهایی که سختی جانبی قسمت فوقانی، بطور قابل ملاحظهای کمتر از سختی جانبی قسمت تحتانی بوده و شرایط زیر موجود باشد:
* قسمت بالایی سازه نرم‌تر از قسمت تحتانی آن باشد،
* میانگین سختی قسمت پایینی 10 برابر میانگین سختی قسمت بالایی باشد.
* دوره تناوب کل سیستم بیش از 1/1 برابر دوره تناوب قسمت بالایی نباشد. (در 2800 اشتباهاً عبارت «باشد» ذکر شده است.
نیروهای جانبی را میتوان بصورت زیر و در دو مرحله تعیین نمود:
ابتدا قسمت بالایی بطور مجزا با پای گیردار تحلیل شده و سپس نیروهای عکسالعمل سازه فوقانی که در نسبت نسبت Ru/Rho قسمت فوقانی به Ru/Rho قسمت تحتانی ضرب شده اند باید به مدل سازه قسمت تحتانی اضافه شوند.
وجود بازشو عمده در دیوارهای برشی بالا. در این حالت نمی‌توان تراز پایه را بالا آورد.
وجود بازشو عمده در دیوار حائل. ر این حالت نمی‌توان تراز پایه را بالا آورد.
منبع: کانال دکتر علیرضایی @AlirezaeiChannel
