اشکالات رایج پروژه های ساختمانی

نقایص و اشکالات رایج پروژه های ساختمانی استخراج شده توسط دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان از گزارش های نظارت عالیه کلیه استان ها :

موارد مرتبط با سازه

1.کم توجهی به خاموت گذاری صحیح در محل اتصال تیر به ستون در اجرا2.کم توجهی به خاموت گذاری صحیح در محل اتصال ستون به شالوده
3.کم توجهی به خم های 90و 135درجه در میلگردهای عرضی (خاموت) در اجرا
4.حذف سنجاق (خاموت میانی)ستون و دیوار
5.اجرای ستون کوتاه
6.کم توجهیبه اجرای ریشه پله
7.کم توجهی به رعایت طول مهاری مناسب تیرچه های سقف در داخل تیر بتنی
8.کم توجهی به اجرای مناسب کلاف های عرضی سقف
9.کم توجهی به مهار مناسب و در برخی موارد مهارنکردن اجزای غیر سازه ای,بویژه دیوارهای پیرامونی
10.کم توجهی به انجام آزمایشات ژئوتکنیک ,مقاومت فشاری بتن , آزمایش میلگردهای مصرفی و تست جوش یا در صورت انجام آزمایش ,عدم وجود یا ناقص بودن شیت های آزمایشگاهی تایید شده توسط ناظر در پرونده شهرداری
11.ایجاد صدمه به سازه اصلی جهت اجرای لوله کشی ساختمان

موارد مرتبط با معماری و شهرسازی

1.عدم رعایت تراکم و سطح اشغال مجاز زمین
2.کم توجهی به اجرای اسکوپ سنگ نمای ساختمان
3.کم توجهی به عایق بر روی کرسی چینی
4.کم توجهی به قفل و بست دیوارها در محل اتصال به سقف

موارد مرتبط با تاسیسات برقی و مکانیکی و بهداشتی

1.کم توجهی به اجرای سیم ارت در سیستم روشنایی ساختمانها
2.استفاده از لوله خرطومی به جای استفاده از لوله های مقاوم در برابر آتش
3.کم توجهی به اجرای هم بندی اصلی برای هم ولتاژکردن
4.کم توجهی به استفاده از ترمینالهای پیچی در اتصالات سیم ها به همدیگر و انشعابات از سیم ها
5.کم توجهی به اجرای صحیح لوله کشی سیستم های گرمایی و سرمایی ساختمان
6.کم توجهی به اجرای صحیح بست و تکیه گاه در لوله و سایر اجزای لوله کشی تاسیسات بهداشتی ساختمان
7.کم توجهی به اجرای صحیح لوله کشی هواکش فاضلاب

موارد مرتبط با حفاظت و ایمنی

1.کم توجهی به استفاده از وسایل و تجهیزات حفاظت فردی
2.کم توجهی به رعایت موارد مرتبط بادوسایل و سازه های حفاظتی از قبیل :سرپوش حفاظتی ,تورهای ایمنی ,سقف موقت و جلوگیری از سقوط افراد و غیره

موارد مرتبط با مصالح ساختمانی

1.استفاده از بلوکهای پلی استایرن غیر استاندارد
2.استفاده از تیرچه فاقد استانداردهای لازم
3.کم توجهی به کنترل و نظارت دقیق بر کیفیت بتن مصرفی

مقاوم سازی با FRP ؟

استفاده از FRP به جهت مقاوم سازی ساختان، تکنیک جدید است و مدتی هم هست که در ایران فراگیر شده است اما ذکر چند نکته را ضروری می دانم:

1. الیاف FRP برای افزایش شکل پذیری اجزای سازه ای (تیر و ستون) بسیار مناسب هستند ولی کمک چندانی به افزایش سختی سازه نمی کنند، پس چنانچه ساختمان به جهت سختی مشکل داشته باشد، استفاده از این الیاف، جهت مقاوم سازی ساختمان کار درستی نیست.

2. الیاف FRP در ستون های و مقاطع دایره ای بهترین عملکرد را دارند و در ستون های مربعی شکل تا حدودی از عملکرد آن ها و تاثیر این الیاف کاسته می شود، این الیاف در ستون های کتابی و دیوارها عملا کارکردی ندارد مگر آنکه ترتیبی اتخاذ گردد تا ضریب شکل این مقاطع افزایش یابد.

چه ساختمان هایی از زلزله آسیب نمی بینند

نویسنده: علیرضا خویه
کارشناس ارشد مهندسی عمران-زلزله
مجری طرح های مقاوم سازی ساختمان ها
تماس: [phone]

پیش از شروع مطلب باید به صراحت اعلام شود که اصطلاح ساختمان ضد زلزله ( آنچه عموم مردم اظهار می دارند) اصلا درست نیست و ما ساختمان ضد زلزله نداریم مگر منظور استفاده از میراگرهای زلزله باشد که در ایران بسیار کم وجود دارند و فقط برخی بیمارستان ها و ساختمان های خاص و حساس این مراگر ها را دارند.

هرچند که نمی توان یک نسخه برای تمامی ساختمان های یک شهر پیچید و عنوان نمود که فقط چه ساختمان هایی در برابر زلزله در امان خواهند بود ولی می توان با یک نگاه کلی با درصد بسیار مناسبی در خصوص آسیب پذیری ساختمان ها اظهارنظر کرد.
توجه کنید که مواردی که در این مطلب به آن ها اشاره می شود کلی بوده و با نگاه کلی به روند طراحی تا اجرای ساختمان ها و نگهداری آن ها عنوان شده است و به این معنا نیست که اگر ساختمانی که آسیب پذیر عنوان می شود قطعا آسیب می بیند و خراب می شود در زلزله بلکه با درصد بسیار بالایی می توان به آسیب پذیر بودن ساختمان مذکور اشاره نمود.

آنچه در این مطب به آن خواهم پرداخت بیشتر در شهر تهران عمومیت دارد و در برخی شهرستان مانند مشهد، اصفهان و تبریز ممکن است اصلا صادق نباشد.

پیش از آنکه به بررسی ساختمان ها بپردازیم بهتر است آن ها را دسته بندی کنیم:

ساختمان های شهر را می توان به سه دسته ساختمان های بتنی، فولادی و بنایی تقسیم بندی کنیم.

ساختمان های بنایی

ساختمان های بنایی در تهران عموما قدیم ساخت بوده اند ولی در شهرستان ها این ساختمان ها بسیار متداول هستند.
به جهت اقتصادی بودن ساخت، این ساختمان ها بسیار مورد توجه هستند. باید در نظر داشت که این ساختمان ها چنانچه مطابق با ضوابط استاندارد 2800 طراحی و ساخته شوند می توانند در برابر زلزله بسیار عالی عمل کنند. برخلاف تصور عموم مردم که این سازه ها را ضعیف در برابر زلزله می پندارند ولی با رعایت درست همه ضوابط ، استانداردهای مباحث مقررات ملی می توان به یک ساختمان امن و مطمئن در برابر زلزله رسید.

ساختمان های بنایی نباید بیشتر از 2 طبقه ساخته شوند و نهایتا 3 طبقه باید باشند (آن هم با رعایت برخی ضوابط اطمینان بخش) همین موضوع یعنی کم بودن تعداد طبقات یکی از مزیت های این ساختمان هاست.
عمده ی ضعف ساختمان های بنایی در عدم مقاومت نیست، بلکه ضعف در عدم یکپارچگی اجزای سازه ای (دیوار باربر، ستون ها و تیرها و سقف ها) با یکدیگر می باشد. یعنی اتصال درستی میان این اجزا برقرار نیست که البته همه ی ضوابط استاندارد 2800 و سایر مباحث مقررات ملی تلاش بر همین دارند تا یکپارچگی کل سازه را تامین کنند.

کلاف بندی درست این ساختمان ها و همچنین تامین مقدار طول دیوار در راستاهای متعامد مهمترین موضوع در طراحی این ساختمان هاست که باید با دقت فراوانی هم در طراحی و هم در اجرا مدنظر قرار گیرند.

موضوعی که بیشتر در این ساختمان ها ممکن است مورد غفلت واقع شود، فونداسیون و پی ساختمان های بنایی می باشد. متاسفانه ساختمان بنایی قدیم ساخت فاقد پی و فونداسیون مناسب و شناژ بندی صحیح هستند و در برخی موارد فقط از شفته آهک استفاده شده است.

ساختمان های بنایی چنانچه مطابق با استاندارد 2800 ساخته شوند به سلامت می توانند زلزله را بگذرانند و آسیب جدی نبینند ولی چنانچه این ضوابط رعایت نشده باشند و یا قدیم ساخت باشند حتما باید مقاوم سازی شوند چرا که ممکن است به کلی تخریب شوند و خسارت های جانی بسیاری را پدید آورند.

ساختمان های بتنی:

متاسفانه اغلب مردم بتن را محکم تر از فولاد می پندارند و ذهنیت بسیار خوبی نسبت به ساختمان های بتنی نسبت به سایر ساختمان ها دارند. هرچند که به لحاظ مقاومت ساختمان های فولادی و بتنی تفاوت چندانی ندارند ولی ساختمان های بتنی غالبا به درستی اجرا نمی گردند.
در شهر تهران به لحاظ فاصله بسیار زیاد کارخانه های بتن تا ساختمان درحال ساخت و طی مسافت بسیار زیاد تراک میکسر، از کیفیت بتن بسیار کاسته شده و بتن به مقاومت لازم و یکپارچگی لازم نمی رسد.
ساختمان های بتنی باید با دقت بسیار بالایی ساخته شوند و تمامی موارد مذکور در نقشه ها سازه به نهایت دقت اجرا گردند ولی اغلب مورد غفلت واقع می شوند. این موارد عموما شامل فواصل میگردها، کاور بتن و حتی سایز میلگرد می باشد.

موضوع دومی که بسیار غفلت می شود ویبره صحیح بتن است که موجب می شود بتن از کیفیت مطلوبی برخوردار نباشد.

موضوع سوم، عدم عمل آوری صحیح بتن است که بسیار حائز اهمیت است ولی اصلا به آن توجهی نمی شود و همین موضوع باعث می شود مقاومت بتن بسیار افت کند.

موضوع چهارم، دمای هوا (زمستان و تابستان) است. باید توجه داشت که ضوابط بتن ریزی در هر فصل متفاوت است و باید به مطابق با همان ضوابط بتن ریزی و عمل آوری صورت پذیرد .

مهمترین موضوعی که به ساختمان های بتنی آسیب وارد می کند، اجرای غلط این ساختمان هاست که باید با نظارت های بسیار دقیق بتوان اجرای این ساختمان ها را زیر نظر گرفت.

ساختمان فولادی

ساختمان های فولادی بر دو گونه هستند:

ساختمان فولادی جوشی
ساختمان فولادی پیچ و مهره ای

ساختمان های فولادی چنانچه در کارخانه ساخته شوند و سپس در محل کارگاه مونتاژ شوند می توانند به بهترین شکل اجرا شوند. ولی چنانچه در همان محل کارگاه اعضا و قطعات ساخته شوند و مونتاژ گردند، عموما کیفیت لازم را نداشته و خطاهای بسیاری را شامل می شوند.

ساختمان های فولادی پیچی قطعا از ساختمان های فولادی جوشی مطمئن تر هستند و قطعا در برابر زلزله عملکرد مناسبتری دارند، چراکه عملیات جوشکاری غالبا همراه با عیوبی از جمله ( عدم نفوذ کامل جوش، ترک خوردن جوش و...) همراه است ولی ساختمان های پیچ و مهره ای عاری از این مشکلات هستند.

پیشنهاد متخصصین و مهندسان زلزله با توجه به شرایط کنونی کشور و شرایط ساخت و ساز در کشور، ساخت ساختمان فولادی پیچ و مهره است چراکه کمترین مشکلات ساخت را دارد و به جهت اطمینان نسبت به مصالح و اتصالات درجه بالایی دارند.

چنانچه قصد ارزیابی ساختان یا مقاوم سازی ساختمان خود را مطابق با آخرین ضوابط استاندارد 2800 و مباحث مقررات ملی ساختمان دارید بهتر است از کارشناسان مقاوم سازی ساختمان جهت بازدید دعوت کنید.

مقاوم سازی و بهسازی ساختمان های قدیمی

بهسازی لرزه ای چیست؟

بهسازی لرزه ای به معنای بهبود بخشیدن به وضعیت لرزه ای سازه های موجود است.
در بهسازی لرزه ای هدف ، برابر ساختن ظرفیت سازه با نیاز لرزه ای است که میتوان با افزایش ظرفیت سازه و یا با کاهش نیاز لرزه ای به این هدف رسید.
افرایش ظرفیت سازه با افزایش سختی و مقاومت آن امکان پذیر است که به آن مقاوم سازی میگویند.
کاهش نیاز لرزه ای سازه نیز میتواند از طرق مختلف انجام شود مانند : افزایش شکل پذیری ، کاهش جرم ، کاهش نامنظمی ، و استفاده از تکنولوژیهای نوین طرح لرزه ای مانند استفاده از
جداسازی لرزه ای ، میراگرها و ...
در ارائه طرح بهسازی ، مهندس در بهسازی بایستی به دو مقوله اجرایی و اقتصادی بودن طرح فوق العاده توجه کند. چراکه بهسازی لرزه ای حرکت بر لبه تیغ است.

دلایل کلی ترک خوردگی کف زیر زمین

دلایل کلی ترکخوردگی کف زیر زمین

نشست

اغلب ترکخوردگی نتیجه نشست کف زیرزمین است. این مسئله زمانی اتفاق میافتد که زمین زیر کف متراکم شود. اگر نشست یک منطقه از منطقه دیگر بیشتر باشد، ترکخوردگی ایجاد میشود.

آب

آب نیز مکانیسمی مانند نشست در کف ایجاد میکند. آب اضافی میتواند باعث ناصافی کف زیرزمین شود. وقتی که کشش ناشی از توزیع ناهمگون وزن بیش از حد زیاد شود، ترکخوردگی و شکست ایجاد میشود.

ضخامت نامناسب

اگر سازنده به درستی کف زیرزمین را اجرا نکند و یا ضخامت مناسب را رعایت نکند، احتمال ایجاد ترکها زیاد میشود. حداقل ضخامت کفسازی باید 4 اینچ بوده و استفاده از مفتولها یا میلگردهای مسلح کننده نیز توصیه میشود.

توزیع نامناسب وزن

با توجه به نوع کاربری زیرزمین، وسایل قرار گرفته روی کف زیرزمین میتواند باعث انتشار ترک در آن شود. اگر در زیرزمین از وان آب گرم، میز بیلیارد یا هر وسیلۀ سنگین دیگری استفاده شود، توزیع نامناسب وزن میتواند ترک ایجاد کند. این مسئله زمانی که ضخامت کف نامناسب باشد، بیشتر محتمل است.

انجماد/ذوب

وقتی خاک منجمد میشود، منبسط شده و زمانی که مجددا ذوب میشود، منقبض میگردد. همانگونه که در طول سالها گزارش شده، انبساط و انقباض مقدار اندکی باعث جابجایی دال بتنی کف میشود. این مسئله سرانجام فشاری را بر دال بتنی کف وارد میآورد. وقتی فشار بسیار زیاد میشود، بتن ترک خورده و چند قسمت میشود. این فرایند در مناطقی که تغییرات دمایی زیاد را تجربه میکنند، محتمل تر است.

ترک خوردن دیوار هنگام گودبرداری همسایه

بررسی ترک خوردگی دیوار ساختمان هنگام گودبرداری 

هر ساله مواقع بسیاری، ارزیابی از ترک خوردگی هایی که در دیوارهای زیرزمین مشاهده میشود، به عمل میآید. گاهی اوقات میتوان گفت که این ترک خوردگی یک تهدید برای ظرفیت سازهای و استحکامی فونداسیون به حساب نمی آید. مواقع دیگر باید توجه شود یک احتمال بالقوه ترک خوردگی و خرابی بیشتر وجود دارد و برای استحکام دیوار باید تدابیر تعمیراتی به کارگرفته شود. در ادامه به صورت مختصر انواع ترکخوردگیها در دیوار زیرزمین بررسی میشود:

چه نوع بارهایی روی دیوار اعمال می شود

دیوار حائل زیرزمین دو وظیفه مهم برای ساختمان انجام می دهد:

الف) بارهای کف و سقف را به زیر پایههای ستون انتقال میدهد و به پخش شدن یکنواخت فشار خاک زیر پایه ستونها کمک می کند.

ب) فشار جانبی خاک مجاور دیوار زیرزمین را مهار میکند.

بار عمودی روی یک دیوار زیرزمین از یک سقف یا کف بالائی ممکن است 700 کیلوگرم بر متر طول دیوار باشد. ممکن است بار جانبی خاک (بارهایی که بطور جانبی به دیوار فشار می آورند) 450 کیلوگرم بر متر طول دیوار باشد. البته این بارها متغیر هستند و به تعداد طبقات، جهت دهانه سقفها، طول دهانهها، کیفیت و ارتفاع خاکی که بالای سطح زیرزمین نگه داشته شدهاند، بستگی دارند.

درحالی که این بارها ممکن است به نظر زیاد برسند، یک دیوار حائل ساختمانی خوب طراحی شده به راحتی قادر به مهار کردن این بارها خواهد بود و در برابر این نیروها مقاومت خواهد کرد.

عواملی ایجاد کنندۀ ترک خوردگی در دیوار

ترکها در دیوارهای زیرزمین، شواهدی دال بر حرکت و جنبش هستند. بتن و مصالح بنایی که در ساخت دیوارهای فونداسیون استفاده می شوند در شرایط تراکم و فشردگی نیرومند عمل میکنند اما در موقعیت کشش اینطور نیستند. بنابراین هر حرکتی که فشار کششی در دیوار ایجاد کند به احتمال قوی باعث ترک خوردگی خواهد شد. گاهی اوقات یک نوع متداول ترک خوردگی تحت عنوان ترک خوردگی پلکانی (stair step) شناخته میشود. این نوع ترک، یک الگوی خطوط مارپیچی قطری دارد که اغلب از درزهای ملات پیروی می کند. این نوع ترک خوردگی معمولاً حاصل نشست نامتقارن روی هر دو طرف ترک است.

ترک متداول دیگر یک ترک عمودی است. این ترک ممکن است کامل عمودی نباشد و مقداری به صورت پلکانی(Stair Step) باشد، اما ترک معمولاً به جای اینکه فقط از درزهای ملات پیروی کند واحدهای بنائی را هدف قرار داده و در جهت قائم پیش می رود. این نوع ترک خوردگی اغلب حاصل کاهش حجمی و حرکات ناشی از تغییر حرارت دیوار است. نوع دیگر ترک خوردگی که بسیار نگران کننده است، ترک افقی است. این ترک معمولاً نزدیک میانه دیوار روی می دهد. در امتداد این ترک خوردگی، دیوار معمولاً خم شدگی درونی قابل توجهی را به نمایش می گذارد. این نوع ترک حاصل نیروهای جانبی خاک است که در جهت مخالف دیوار فشار وارد می آورد که از نیروی مقاومت کننده بلوک یا بتن دیوار تجاوز میکند.

در ادامه نگاهی دقیقتر به هر یک از انواع ترک خواهد شد و پیشنهادات کلی و راه کارهای متداول ارائه خواهد شد.

انواع ترکخوردگی دیوار

ترک پلکانی(Stair Step) ناشی از نشست تاج گود بدون نیلینگ یا موارد دیگر

همانطور که در بالا ذکر گردید، این ترک خوردگی به احتمال قوی حاصل نشستهای نامتقارن پایه ستون و قسمت پایین دیوار است. در نتیجه چنانچه گودبرداری بدون تمهیداتی چون نیلینگ باشد، ممکن است به علت نشست تاج گود این پدیده به وجود آید، همین طور این پدیده ممکن است به تغییر در اعمال بار روی دیوار یا یک بخش نرم در خاک زیر پایه ستون مربوط باشد. اولین سوالی که مطرح میباشد این است که آیا این دیوار هنوز در حال حرکت است یا خیر. این موضوع می تواند توسط کنترل و بازبینی شرایط حل شود. این کار کمی زمان می برد اما از آنجایی که این نوع ترک معمولاً یک تهدید جدی به شمار نمی آید زمان لازم جهت دسترسی به ضبط بعضی اطلاعات وجود دارد. چندین مکان با یک مارکر ثابت علامت گذاری شده و پهنای ترک اندازه گیری میشود. این اطلاعات که شامل دادهها هستند ضبط میشود. در صورت امکان از شرایط، عکسبرداری شود. این کار ماهانه یک بار یا بیشتر تکرار شود تا مشاهده گردد آیا اندازهها در طول زمان تغییر می کنند یا خیر.

روش دیگر بررسی و کنترل ترک این است که یک نوار از یک سو به سوی دیگر ترک قرار داده شود و از یک تیغ برای جدا کردن نوار در مکان ترک استفاده شود. هر ماه این کار تکرار شود تا مشاهده شود آیا شکاف باریک تیغ پهن می شود یا خیر. عکسبرداری هم ممکن است انجام شود. حرکاتی که منجر به ترک نوع پلکانی(Stair Step) میشوند معمولاً کوتاه مدت هستند و در یک دوره زمانی کوتاه به یک مرحله پایدار میرسند، مثلاً دو یا چهار ماهه. زمانی که هیچ تحرک بیشتری ظاهر نشود ترک میتواند ترمیم شود. زمانی که حرکت خیلی مختصر اتفاق افتاده است، تعمیرات نسبتاً آسان هستند. ملات شل از ترک خارج شده و فاصله می تواند با یک ملات ترکیبی پر شود. این نوع ترک احتمالاٌ از وسط دیوار توسعه پیدا کرده و روی سطح خارجی منعکس می شود. در نتیجه عایقهای رطوبتی و حراراتی دیوار نیز گسیخته میشود. پس لزوما این مسئله نیز باید مد نظر قرار بگیرد.

ترکخوردگی عمودی

این نوع ترک خوردگی اغلب با کاهش حجمی بتن و مصالح بنایی به علت تغییرات دمایی یا رطوبتی روی میدهد. بلوک و بتن در یک شرایط مرطوب ساخته می شوند. آب در بتن و ملات و دوغاب وجود دارد. آب آزاد (اضافی)، آبی که برای ایجاد اتصال شیمیائی در سیمان پرتلند مورد نیاز نیست، در حقیقت باید به بیرون دیوار تبخیر شود. این تبخیر در طول فرآیند عمل آوری بتن اتفاق می افتد و کمبود آب منجر به یک کاهش مختصر در حجم خواهد شد. دیوار برای جبران کردن این کاهش تمایل به افت حجم پیدا می کند. هر بخش دیگر ساختمان سعی دارد که دیوار را در یک موقعیت محکم و سخت نگه دارد و مانع از کاهش حجمی آن شود. بنابراین به جای کاهش حجم از قسمت انتها، دیوار ترکها را در سراسر طولش گسترش خواهد داد. در حقیقت یک دیوار خوب طراحی شده برای جبران کردن کاهش حجمی، صدها شکاف میکروسکوپی و کوچک را در تمام طولش گسترش خواهد داد. با این وجود گاهی اوقات دیوار یک سطح صاف و تراز پیدا خواهد کرد و تصمیم به جبران تمام کاهش حجم در یک محل می گیرد. اینکه در قابل توجه ترین و مشخص ترین محل دیوار، ترک جدید ایجاد خواهد شد به نظر اجتناب ناپذیر می رسد.

تغییرات دما نیز احتمال دارد منجر به تغییرحجمی مشابه در دیوارها شوند. یک دیوار که دریک محیط سرد برای یک دوره طولانی قرار گیرد و سپس در دمای اطاق گرم شود، یا برعکس (اول گرم و سپس سرد) دستخوش مقداری تغییر حجمی خواهد شد. پدیده دیگر مثل تغییرات شیمیایی در بلوک و بتن نیز به همان اندازه می توانند باعث تغییرات حجمی در دوره زمانی طولانی تر شود و ایجاد ترک کند.

در بیشتر نمونه ها، این شرایط نگرانی چندانی ایجاد نمی کند و معمولاً استحکام و کشش دیوار را به طور جدی تهدید نمی کند. این روش بازنگری و تعمیر ترک، مشابه ترک پلکانی(Stair Step) است که در بالا توضیح داده شد. این نوع شکاف همچنین ممکن است بر ضد آب بودن و ضد رطوب بودن اثر بگذارد.

ترک خوردگی افقی ناشی از حرکت جانبی تاج گود بدون نیلینگ یا موارد دیگر

این ترک می تواند ناشی از حرکت جانبی تاج گود در خلال گوبرداری باشد. یک ترک افقی نسبتاً بلند در یک دیوار فونداسیونی بتنی و مصالح بنایی، موقعیتی نگران کننده است. این ترک و خم شدگی درونی قابل اندازه گیری که معمولاً همراه آن است، نشانهای است از این مطلب که دیوار به لحاظ نظری از بین رفته و ویران شده است. این ویرانی ضرورتاً به این معنی نیست که دیوار هر لحظه فرو خواهد ریخت و خاک درون زیرزمین ریزش خواهد کرد، اما قوانین فیزیک و استاتیک تاکید بیان میدارند که ضریب اطمینان در مقابل ریزش به طور قابل ملاحظهای کاهش پیدا کرده است.

این احتمال وجود دارد که اندازه کوچک ترک و فقدان خم شدگی درونی دیوار به معنی این باشد که دیوار هنوز استوار است و قادر به مقاومت کافی در مقابل بارهای فشار عمودی و جانبی می باشد. اما احتمال فروریزش وجود داشته و ضریب اطمینان به یک سطح غیر قابل قبول تبدیل شده است. این نوع ترک مدرکی دال بر حرکت افقی و خم شدگی درونی دیوار است. خاک بخش بیرونی به دیوار فشار می آورد و دیوار قدرت کافی جهت مقاومت در مقابل این حرکت را ندارد. این امکان وجود دارد که دیوار بخوبی طراحی نشده باشد، اما ممکن است نیروهای وارده بیش از حد شده باشد. اگر زهکشی ضعیف باشد و خاک مجاور دیوار اشباع شود، بخصوص در فصل زمستان و زمانی که نفوذ یخبندان شدید باشد، نیرویی که به دیوار فشار می آورد ممکن است خیلی بیشتر شود. همچنین اگر دیوار در طول فرآیند خاکریزی به اندازه کافی در مقابل فشار مهار نشده باشد ممکن است در طول ساخت حرکت ایجاد شود. در نمونه های شدید ممکن است عاقلانه باشد که برای سقفی که روی این دیوار است ساپورتهای موقتی نصب شود. اما فونداسیون از دیوار بیرونی وسقف روی آن حمایت می کند و الزاماً شمع زنی موقت در زیرزمین این بارها را تحمل نخواهد کرد مگر اینکه شمع زنی موقت در تمام قسمت تا بخش زیر قسمتهای زیر سقف گسترش یابد.

تمهیدات کلی برای رفع آسیبدیدگی

از بین بردن و تجدید بنای دیوار

این روش یک راه حل بسیار گرانقیمت و پرهزینه خواهد بود اما ممکن است تمهیدی باشد که بزرگترین اطمینان را ایجاد کند. مراحل آن شامل: گودبرداری تا تراز پی، شمع زنی کف یا کفها و سقف روی دیوار ، تخریب دیوار و تجدید بنا. درتجدید بنای دیوار باید نیروهایی که منجر به ترکهای اصلی و خم ها می شوند در نظر گرفته شود. دیوار باید طوری طراحی شود که مقاومت کافی دربرابر این نیروها را داشته باشد. یک دیوار خوب طراحی شده به احتمال زیاد شامل تسلیح کنندههای عمودی، مهارهای متصل به شالودۀ ستون و سقف، زهکشی، عایقهای رطوبتی و خاکریز دانهای تمیز میباشد.

مهارسازی دیوار با دوخت به پشت (tie backs)

با دوخت به پشتهای (tie backs) مارپیچی شکلی دیوار به خاک آن طرف فونداسیون پیوند میخورد. این دوخت به پشتها (tie backs) با فاصله مرکز به مرکز 6 تا 8 فوت با میلگردهای توپر یا توخالی به وجه داخلی دیوار متصل میگردند. دیوارها ممکن است با این دوخت به پشتها (tie backs) به سمت عقب کشیده شوند اما ممکن است مقداری گودبرداری برای دستیابی به این امر مورد نیاز باشد. حتی اگر دیوار نتواند راست شود دوخت به پشتها (tie backs) برای مهارسازی دیوارها طراحی خواهند شد و نیروی کافی برای مقاومت در برابر فشارهای افقی که در آیند تحمیل می شوند را فراهم خواهند کرد. دوخت به پشت ها (tie backs) به یک فضای کافی از درون خاک نیازخواهند داشت ( احتمالا 10فوت تا 12فوت). اگر خط ملک خیلی به دیواری که نیاز به تعمیر دارد نزدیک هست، ممکن است اجازه عبور از خط ملک (property line) روی ملک همسایه وجود نداشته باشد.

مهار کردن دیوار با پروفیلها یا کلافهای درونی

ممکن است پروفیلهای فولادی یا چوبی قرارداده شده روی سطح درونی دیوار جهت مهار دیوار طراحی شود و نیروی جانبی را به کف زیرزمین و دیافراگم طبقه اول انتقال دهد. این امر ممکن است کم هزینه ترین راه حل باشد اما باعث کاهش فضای درونی خواهد شد و ممکن است دیوار دقیقا به موقعیت ابتدایی بازنگردد. کلافهای درونی به عنوان یک "دیوار دوم" درون دیوار بنایی اصلی عمل می کنند و وقتی دیوار اصلی میخواهد بیشتر به سمت درون خم شود به سمت عقب برخلاف دیوار بنایی فشار وارد می کند . طراحی این نوع مقاومسازی بستگی به فشار روی دیوار، ارتفاع دیوار و مقدار مقاومت جانبی کف طبقه بالا دارد. اتصال به کف زیرزمین با یک صفحه فولادی که با مهارهایی به کف وصل شده، ایجاد میشود. اگر صفحه بتنی کف زیرزمین در موقعیت ضعیفی قراردارد یک شالوده بتنی جدید زیر دیوار ساخته می شود. اتصال به بالای دیوار به قاب موجود در سقف ممکن است به سادگی با اتصال پروفیلهای عمودی به تیرهای سقف زیرزمین امکان پذیر باشد. اگر اعضای فولادی به جای اعضای چوبی به عنوان اعضای مهاربند مقاوم استفاده شده باشند فاصله گذاری ممکن است بزرگتر باشد، اما اتصالات به دال کف زیرزمین و سقف زیرزمین مشکل تر میشوند.

مش و شاتکریت

در این روش سطح دیوار با مشهای فولادی پوشیده و سپس بتنپاشی صورت می گیرد. این روش بیشتر به جهت یکپارچه کردن رفتار دیوار هنگام زلزله به کار میرود. در صورتی که در ساخت دیوار و فونداسیون آن از مصالح بنایی استفاده شده باشد این روش میتواند همراه با کلافهای قائم و جایگزین کردن فونداسیون بتن مسلح با کرسیچینی زیر دیوار به کار رود.

منبع: سایت آسیا عمران خاک

نشست ساختمان و ناشاقولی ساختمان

دلایل نشست و کج شدن ساختمان

ساختمان در طول عمر مفید خود که مطابق با آیین نامه های طراحی سازه حدودا 50 سال می باشند در شرایط مختلف قرار می گیرند، و به احتمال زیاد زلزله های کوچک و بزرگی را نیز تجربه خواهند کرد و باز به احتمال زیاد آسیب های جزئی و کلی به سازه ها وارد شود.

اما آنچه ممکن است به سازه آسیب وارد کند تنها زلزله، سیل، باد و... نیست! بعضا ساختمان ها به دلایل مختلفی دچار آسیب می شوند.
یکی از آسیب هایی که ممکن است یک ساختمان به آن دچار شود، نشست ساختمان یا کج شدن ساختمان است که ممکن است با بروز ترک و یا بدون علامت باشد.

در این مطلب قصد داریم به برخی از دلایل نشست و کج ساختمان بپردازیم:

پیش از شروع مطلب باید به این نکته بپردازیم که ساختمان ها بر اساس یک سری فرضیات مهندسی طراحی و ساخته می شوند، هر اندازه شناخت یک مهندس از شرایط ساختمان بیشتر باشد، طراحی دقیق تر است. از جمله این فرضیات می توان به بارهای وارد بر سازه ( بارهای ثقلی و جانبی) و همچنین مقاومت خاک اشاره نمود.

از مهمترین دلایل نشست ساختمان و کج شدن آن ها به موارد ذیل می توان اشاره نمود:

1. ترکیدگی لوله و نشت آب از سیستم آبرسانی و فاضلاب به زیر فونداسیون ساختمان

2. ضعیف بودن پی و فونداسیون ساختمان

3. ضعیف بودن خاک منطقه و یا قرار گرفتن ساختمان بر روی خاک های مسئله دار(خاک های سست، خاک های دستی و یا خاک های رمبنده)

4. طراحی غلط سازه

5. وجود حفره، چاه و قنات در اطراف ساختمان

6. گودبرداری اطراف ساختمان

ترمیم نشست و کج شدگی و مقاوم سازی ساختمان

خوشبختانه راهکارهای مناسبی برای ترمیم نشست ساختمان وجود دارد که بنا بر مقتضیات و شرایط هر ساختمان ، یک مهندس زلزله تصمیم می گیرد از کدام روش استفاده کند، پیدا کردن علت نشست و کج شدگی ساختمان و شرایط محیطی ساختمان ( از جمله وجود و یا عدم وجود همسایه، وجود و یا عدم وجود امکان تخلیه ساختمان، میزان نشست و کج شدگی ساختمان و مسائل ایمنی) هر کدام در انتخاب روش مقاوم سازی ساختمان بسیار موثر است و می تواند سرعت اجرای مقاومسازی و هزینه آن را کاهش و یا افرایش دهد.

چنانچه نیاز به مشاوره و یا اجرای مقاوم سازی ساختمان خود دارید می توانید با اینجانب ( مهندس علیرضا خویه، کارشناس ارشد مهندسی زلزله) با شماره تماس: [phone] تماس بگیرید.

آیین نامه ها و استاندارد های بهسازی و مقاوم سازی

نشریه 363 - راهنمای کاربردی دستورالعمل بهسازی_لرزه_ای ساختمان های موجود
نشریه 345 : راهنمای طراحی و ضوابط اجرایی بهسازی ساختمان های بتنی موجود با استفاده از مصالح تقویتی FRP
Seismic Conceptual Design of Buildings – Basic principles for engineers, architects, building owners, and authorities - Hugo Bachmann
FEMA 547/2006 Edition : Techniques for the Seismic Rehabilitation of Existing Buildings
نشریه 626 : راهنمای کاربردی تحلیل_خطر زلزله
نشریه 523 : راهنمای طراحی و اجرای سیستم های جداساز لرزه ای در ساختمان ها
نشریه 511 : راهنمای بهسازی لرزه ای پل ها
نشریه 406 : برنامه آماده سازی مدارس در برابر زلزله
نشریه 390 : راهنمای انجام مطالعات خدمات جنبی در پروژه های بهسازی لرزه ای
نشریه 376 : دستورالعمل بهسازی لرزه ای ساختمان های بنائی غیرمسلح موجود
نشریه 361 : تفسیر دستورالعمل بهسازی لرزه ای ساختمان های موجود ( ویرایش اول )
نشریه 360 ( تجدید نظر اول ) : دستورالعمل بهسازی لرزه ای ساختمان های موجود
نشریه 360 ( ویرایش اول 1385 ) : دستورالعمل بهسازی لرزه ای ساختمان های موجود
نشریه 364 : دستورالعمل ارزیابی لرزه ای سریع ساختمان های موجود
 ASCE 41-06 : Seismic Rehabilitation of Existing Buildings
نشریه 524 : راهنمای روش ها و شیوه های بهسازی لرزه ای ساختمان های موجود و جزئیات اجرایی
Principles of Disaster Mitigation in Health Facilities

پروژه بهسازی پوش آور و نشریه 360 همراه با گزارش فایل ورد Word

فروش فایل آماده ی پروژه ی بهسازی لرزه ای به همراه فایل های Etabs , SAP ,SAFE به همراه گزارش مفصل از روند انجام انجام پروژه

بهسازی سازه ی فولادی و بتنی بر اساس نشریه 360 و ASCE41-13

 

هزینه: 950هزار تومان

برای سفارش می توانید به شماره: ۰۹۳۸۲۹۰۴۸۰۰ پیامک دهید یا در تلگرام پیغام ارسال کنید.

راهکاری کلی ترمیم و تقویت

در: ارزیابی و بهسازی لرزه ای سازه ها, مقاوم سازی با FRP, مقاوم سازی با ژاکت بتنی, مقاوم سازی ژاکت فولادی

راهکاری کلی ترمیم و تقویت

به منظور ترمیم و تقویت یک ساختمان مشخص، یک یا ترکیبی از راهکارهای زیر را میتوان بکار برد :

– محدود کردن استفاده و یا تغییر کاربری ساختمان

اصلاح کلی و موضعی اعضای آسیب دیده و آسیب ندیده

تبدیل اعضای غیر سازه ای موجود به اعضای سازه ای ( در صورت امکان)

اصلاح سیستم سازه ای به منظور تنظیم سختی، حذف اعضای آسیب پذیر و تغییر سودمند پریود اصلی ساختمان

کاهش جرم طبقات

افزودن اعضای سازه ای جدید

جداسازی شالوده ها از هم

– تخریب جزئی ساختمان

اعضای سازه ای بسته به مقاومت لرزه ای مطلوب خود، میزان آسیب دیدگی و نوع اتصالاتشان، با تزریق رزین، جایگزینی قطعات جدا شده، چسباندن ورق روی سطوح و تعبیه جاکتهای بتن آرمه و یا قفس های فلزی، ترمیم و با تقویت می شوند.

با اینحال کلید موفقیت عملیات ترمیم و تقویت، رسیدن به درجه بالایی از پیوستگی بین بتن قدیمی و جدید است. این مهم با انجام کارهای زیر می تواند محقق شود:

– ناصاف کردن سطوح بتنی قدیمی

پوشاندن سطح قدیمی با چسب اپوکسی و یا انواع دیگر رزین قبل از بتن ریزی جدید

جوش دادن آرماتورها

– استفاده از میلگردهای انتظار

شکل پذیری عضو ترمیم شده با محصور کردن صحیح بتن توسط خاموتها و تنگ هایی با فواصل کم، جاکتهای فولادی، جاکتهای مواد مرکب و امثالهم بهبود می یابد. باید در نظر داشت که تغییرات در مقطع اعضای سازه ای به علت ایجاد تغییر در سختی احزا مختلف منجر به باز توزیع تنش ها می شود. قفس های فلزی که از نبشی ها و بست های فولادی ساخته شده اند، فقط برای مرمت ستونها بکار می روند و مرمت اتصالات بین ستون ها و تیرها با این روش ممکن نیست. چسباندن ورق های فلزی یا FRP روی بتن از نظر کاربرد روش نسبتا ساده ای است. در این روش ناحیه کششی بدون تغییر در سختی می تواند تقویت شود. در صورت استفاده از دو روش اخیر باید اعضای تقویت شده را در مقابل آتش سوزی با وسایل ویژه ای ایمن کرد.