مسئولیت های ناظر نقشه برداری

مسئولیت موارد ذیل برعهده ناظر نقشه بردار میباشد:

درزانقطاع

حدود اربعه زمین

بروکف

حداصلاحی 

رقوم ارتفاعی ساختمان

جانمایی ستونها

جانمایی چاله آسانسور

درصورت عدم حضور ناظر نقشه بردار در پروژه، تمامی مسئولیتهای فوق برعهده ناظر معمار می باشد.

همکاران عمران و معمار توجه فرمایند:

اگر درچنین مواردی اتفاقی رخ داد و کارشناس محترم پس از بررسی شما را نیز تقصیر داد در لایحه دفاعی خود حتما دفاع کنید که این موارد از وظایف ناظر نقشه بردار است.

مسئولیت عدم رعایت جزییات فنی درز انقطاع بر عهده کدامیک از ناظران پروژه است؟

درز انقطاع عبارت است از "ایجاد فاصله بین دو ساختمان مجاور" به منظور جلوگیری از برخورد ساختمان‌ها هنگام وقوع زلزله.

چنانچه مهندسان ناظر در حین اجرای عملیات ساختمانی با تخلف و یا تخلفاتی که سبب نقص مقررات ملی ساختمان می‌شوند برخورد نمایند (نظیر عدم رعایت درز انقطاع)؛ باید بلادرنگ مراتب را با ذکر جزئیات فنی مربوطه به‌طور کامل به مرجع صدور پروانه (شهرداری) و سازمان نظام مهندسی ساختمان استان گزارش نمایند.

اما سئوال اصلی آنکه در صورت عدم رعایت جزییات فنی درز انقطاع، کدامیک از ناظران پروژه مسئول شناخته می‌شوند؟

در پروژه‌های ۴ ناظره، اساساً با توجه به کنترل‌های مشترکی که در بخش سازه و معماری ساختمان در مراحل آکس بندی، اجرای اسکلت و سفت‌کاری ساختمان وجود دارد، لازم است هر دو ناظر نسبت به بررسی و مطابقت درز انقطاع با نقشه‌های مصوب پیگیری ها و کنترل های لازم را انجام دهند.

بنابراین در پروژه های ۴ ناظره، هر دو ناظر رشته‌های عمران و معماری در ارتباط با عدم رعایت درز انقطاع ساختمان مسئولیت دارند و میزان قصور آن‌ها با انجام کارشناسی پروژه و بررسی اسناد و مدارک و گزارش‌های ارایه شده تعیین می گردد.

در پروژه‌های ۵ ناظره، ناظر نقشه برداری نیز در جمع ناظران پروژه حضور دارد و بر اساس صلاحیت های مندرج در جدول شماره ۱۷ مبحث ۲ مقررات ملی ساختمان خدمات خود را ارایه می دهد، لیکن در بند ۱۸-۹ مبحث ۲ عنوان شده است که صلاحیت های جدول ۱۷ نافی صلاحیت های سایر مهندسان و مسئولیت های ناشی از آن برای انجام پاره ای از امور مرتبط با نقشه برداری که در انجام امور نظارت و اجرا تعیین شده است نمی باشد.

حدود صلاحیت مهندسان نقشه برداری در امور ساختمان سازی بر اساس جدول ۱۷ مبحث ۲ مقررات ملی ساختمان است

به عبارت بهتر علاوه بر مهندسان نقشه برداری، مهندسان ناظر در رشته های معماری و عمران نیز در امور فوق حسب مورد مسئولیت دارند و در صورت بروز اشکال میزان قصور هر یک توسط کارشناسان رسمی دادگستری یا کارشناسان ماده ۱۷ سازمان بررسی و تعیین می شود.

بنابراین در پروژه های ۵ ناظره علاوه بر ناظر نقشه برداری، ناظران عمران و معماری نیز اساساً با توجه به کنترل‌های مشترکی که در بخش سازه و معماری ساختمان در مراحل آکس بندی، اجرای اسکلت و سفت‌کاری ساختمان وجود دارد، باید نسبت به بررسی و مطابقت درز انقطاع با نقشه‌های مصوب پیگیری ها و کنترل های لازم را انجام دهند.

قابل ذکر است که در پروژه‌های چهار ناظره یکی از ناظران معماری و عمران (سازه) به‌عنوان ناظر هماهنگ‌کننده تعیین می‌گردد و نقش ناظر هماهنگ‌کننده در جلوگیری بروز چنین اشکالاتی در حین اجرای ساختمان پررنگ‌تر از سایر ناظران است و این موضوع در تعیین میزان قصور، مورد نظر کارشناس قرار می‌گیرد.

در ارتباط با بحث فوق، مجازات انتظامی برای عملکرد ناظر با انطباق تخلفات انضباطی و حرفه‌ای وی با چهار عنوان زیر قابل‌بررسی و حکم صادره معمولاً عبارت از محرومیت از پروانه اشتغال و ارایه خدمات مهندسی از یک تا سه سال خواهد بود:

۱- عدم رعایت ضوابط شهرسازی و مقررات ملی ساختمان و همچنین ضوابط و معیارهای فنی مربوط به آن یا هر اقدام یا عملی که مخالف یا متناقض با مقررات مذکور یا سایر مقررات مربوط جاری کشور باشد.
۲- مسامحه و یا عدم توجه در انجام امور حرفه‌ای به‌نحوی‌که موجب اضرار یا تضییع حقوق صاحب‌کار شود.
۳- صدور گواهی‌های خلاف واقع.
۴- تعلل در تنظیم و تسلیم گزارش‌هایی که به‌موجب ضوابط و مقررات یا دستورات مراجع ذیصلاح قانونی موظف به تهیه و تسلیم آن‌ها به مراجع ذیربط بوده است.

هزینه تخریب ساختمان

در مطالب قبلی که منتشر شد هزینه تخریب، متر مربعی ۲۵ هزار تومان اعلام گردید ( بر اساس سال ۱۴۰۰)، بسیاری مهندسین در مورد این موضوع خیلی سؤال داشتند که تصمیم بر آن شد که این مطلب را آماده شود و توضیحات جامع تری داده شود و تمامی ابهامات برطرف گردد.

همچنین جنانچه حضور ذهن داشته باشید در مطلبی  به موضوع هزینه های مقاومسازی ساختمان پرداخته شد که می توانید از لینک زیر مطالعه کنید:

روش و هزینه مقاومسازی

نکته ی بسیار مهم در تخریب ساختمان این است که معمولا به این صورت قرارداد می نویسند که پیمانکار می آید کار شما را تخریب می کند، ضایعات آن را می برد، مابه التفاوت درآمد حاصل از آن ضایعات نسبت به تخریب یک مبلغی حاصل می گردد مبنای پرداختی کارفرما به پیمانکار یا پیمانکار به کارفرما می شود.

برای این کار باید سه برآورد انجام شود:

اولین بحث برآورد ضایعاتی است که ساختمان دارد

مثلا با سونداژ ستون ها، پروفیل و  نمره تیرآهن آنها حاصل می گردد این که مقاطع دوبل هستند یا خیر، اگر سقف تیرآهن از چه تیرآهنی استفاده شده است ، متراژهای آنها چه مقدار هستند و…

حالا نسبت به آن جدول، در کل وزن ضایعات را حساب می شود

درب و پنجره ها نیز حدودی حساب می شوند، اگر ساختمان شما موتورخانه دارد، خود آن موتورخانه یک مبلغی می شود، می توان از سایت دیوار استعلام گرفته شود و قیمت آن حدودا حاصل شود، در کل هر آنچه که در ساختمان به عنوان ضایعات است و آخر کار گیر اینها و تخریب کار می آید را برآورد کنید، یک متر برآورد کنید ببینید چقدر هزینه آن می شود.

به عنوان مثال کل برآورد ضایعات حاصل می شود صد میلیون تومان، حال یک هزینه ای بابت تخریب باید کسر گردد ( ماشین آلات، نیروی انسانی و…) ، هزینه تخریب همان ۲۵ هزار تومان می باشد (البته در سال ۹۹-۱۴۰۰ ) که به عنوان مثال اگر متراژ  زیربنای ساختمان صد و پنجاه مترمربع باشد در سه طبقه، که متراژ کل ۴۵۰ متر حاصل می گردد به اضافه خرپشته و موتورخانه و سایر ملحقات ساختمان، به اضافه هزینه خاکبرداری و بارگیری نخاله های حاصل از تخریب که حتما باید برآورد گردد

نحوه محاسبه خاکبرداری:

ابتدا برآورد کنید چقدر خاک دارید مثلا صد متر مکعب، حال هر ماشین خاور مثلا پنج متر مکعب بار می برد، چند تا ماشین می شود؟ هزینه بیل مکانیکی آن چقدر می شود؟ این موارد باید حساب شوند

حال اگر هزینه تخریب X ریال گردد

هزینه خاکبرداری Y ریال

و درآمد حاصل از فروش ضایعات Z ریال

ضریب بالاسری کار و سود پیمانکار نیز S ریال

میزانی که باید کارفرما به پیمانکار یا پیمانکار به کارفرما پرداخت گردد برابر خواهد بود با

Z-(X+Y+S)

به عنوان مثال بابت خاکبرداری ۱۲ میلیون تومان باید هزینه پرداخت گردد

تخریب حدوداً ۷۰ میلیون تومان

هزینه فروش ضایعات: ۶۰ میلیون تومان

درصد سود و هزینه بالاسری نیز مبلغی درحدود ۲۰ میلیون تومان توافق شود.

در مجموع کارفرما می بایست ۴۲ میلیون تومان به پیمانکار پرداخت نماید. (۶۰-۷۰-۱۲-۲۰=-۴۲)

درصورت نیاز به مشاوره بیشتر و نیز جهت استعلام قیمت و یا بازدید از پروژه جهت برآورد هزینه می توانید تماس بگیرید.

مهندس علیرضا خویه ، کارشناس ارشد مهندسی عمران-زلزله  ، محاسب و مجری طرح های مقاومسازی در سراسر کشور
شماره تماس: [phone]

چند نکته مهم :

۱-  تخریب چون جزء خطرناک ترین قسمت های کار ساختمانی است حتما باید از کارگرهایی استفاده شود که به کار خودشان وارد باشند، چه در بحث تخریب و چه در بحث برشکاری تیرآهن ها.

۲-  چون تخریب خیلی کار پر سر و صدائی است، اول صبح اگر ساعت ۸ صبح شروع به تخریب نشود، زیرا آسایش همسایه ها برهم می خورد، پیشنهاد می گردد با یک ساعت و نیم تاخیر یعنی از نه و نیم صبح شروع شود، حال این یک ساعت، یک ساعت و نیم اول را باید طوری تنظیم گردد که صرف امور نظافت و دسته بندی مصالح همچون جمع آوری آجر ها و… گردد که بعدا نیز در امور ساخت از همین آجرها استفاده گردد.

۳- تخریب از بالاترین نقطه ساختمان باید شروع شود، از تخریب یکجای یکسری دیوارهای بزرگ که امکان دارد ضربه بزند و کل سقف پایین بیاید یا این که ساختمان همسایه ترک بردارد باید اجتناب کنند، خرد خرد باید تخریب کنند و این که باید دقت شود که آخر روز کاری هیچ دیواری نصفه رها نشود، مثلا قسمت زیرین آن را خالی کنند همینطور رها کنند بگذارند بماند. موقعی که سمت کوچه را تخریب می کنند حتما باید توسط تابلو های هشدار به عابرین اعلان های لازم داده شود.

هزینه مقاوم سازی ساختمان

با توجه به لرزه خیز بودن کشور ایران و هزینه قابل ملاحظه تخریب و نوسازی مجدد سازه ها، در سالهای اخیر مسئله تقویت و ترمیم سازه های ضعیف و خسارت دیده در سطح وسیعی مطرح شده است.

بروز زلزله های بزرگی همچون زلزله ی کرمانشاه (سرپل ذهاب) و آسیب های وارده به سازه ها و ساختمان ها موجب توجه بیش از پیش همگان به موضوع مقاوم سازی ساختمان گردیده است.

در کنار این موضوع عواملی همچون تغییر کاربری ساختمانها، افزایش طبقه، ضعف در طراحی و اجرا، تغییر آیین نامه های طراحی و فرسودگی سازه ها ناشی از عوامل محیطی منجر به نیاز سازه ها به ترمیم و مقاوم سازی می شوند.

اما سوال اساسی و درواقع اولین سوالی که به وجود می آید هزینه مقاوم سازی یک ساختمان می باشد.
با توجه به شرایط حال حاضر کشور و نوسان های قیمتی در مصالح ساختمان ( همچون سیمان، میلگرد، تیرآهن و...) تعیین هزینه مقاوم سازی میسر نمی باشد . از طرفی باید درنظر داشت که میزان هزینه ای که برای مقاوم سازی یک ساختمان صرف می شود تابع عواملی بسیاری است از جمله:

1. ساختمان فولادی است یا بتنی

2. تعداد طبقات ساختمان

3. قدمت ساختمان

4.روش مقاوم سازی

5. شهر و منطقه ای که ساختمان در آن واقع شده است

6. نوع خاک زیر فونداسیون

و...

بهترین راهکار تعیین قیمت بازدید کارشناسانه توسط مهندسین خبره در امر مقاوم سازی می باشد. مهندسین مقاوم ساز با لحاظ کردن تمامی جوانب هزینه ای تقریبی را اعلام می کنند که بسیار به هزینه تمام شده کار نزدیک است و سپس با طراحی دقیق امکان اعلام هزینه دقیق میسر خواهد بود.

مهندس علیرضا خویه

کارشناس ارشد مهندسی عمران-زلزله

طراح و مجری سازه های مقاوم در برابر زلزله

اشکالات رایج پروژه های ساختمانی

نقایص و اشکالات رایج پروژه های ساختمانی استخراج شده توسط دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان از گزارش های نظارت عالیه کلیه استان ها :

موارد مرتبط با سازه

1.کم توجهی به خاموت گذاری صحیح در محل اتصال تیر به ستون در اجرا2.کم توجهی به خاموت گذاری صحیح در محل اتصال ستون به شالوده
3.کم توجهی به خم های 90و 135درجه در میلگردهای عرضی (خاموت) در اجرا
4.حذف سنجاق (خاموت میانی)ستون و دیوار
5.اجرای ستون کوتاه
6.کم توجهیبه اجرای ریشه پله
7.کم توجهی به رعایت طول مهاری مناسب تیرچه های سقف در داخل تیر بتنی
8.کم توجهی به اجرای مناسب کلاف های عرضی سقف
9.کم توجهی به مهار مناسب و در برخی موارد مهارنکردن اجزای غیر سازه ای,بویژه دیوارهای پیرامونی
10.کم توجهی به انجام آزمایشات ژئوتکنیک ,مقاومت فشاری بتن , آزمایش میلگردهای مصرفی و تست جوش یا در صورت انجام آزمایش ,عدم وجود یا ناقص بودن شیت های آزمایشگاهی تایید شده توسط ناظر در پرونده شهرداری
11.ایجاد صدمه به سازه اصلی جهت اجرای لوله کشی ساختمان

موارد مرتبط با معماری و شهرسازی

1.عدم رعایت تراکم و سطح اشغال مجاز زمین
2.کم توجهی به اجرای اسکوپ سنگ نمای ساختمان
3.کم توجهی به عایق بر روی کرسی چینی
4.کم توجهی به قفل و بست دیوارها در محل اتصال به سقف

موارد مرتبط با تاسیسات برقی و مکانیکی و بهداشتی

1.کم توجهی به اجرای سیم ارت در سیستم روشنایی ساختمانها
2.استفاده از لوله خرطومی به جای استفاده از لوله های مقاوم در برابر آتش
3.کم توجهی به اجرای هم بندی اصلی برای هم ولتاژکردن
4.کم توجهی به استفاده از ترمینالهای پیچی در اتصالات سیم ها به همدیگر و انشعابات از سیم ها
5.کم توجهی به اجرای صحیح لوله کشی سیستم های گرمایی و سرمایی ساختمان
6.کم توجهی به اجرای صحیح بست و تکیه گاه در لوله و سایر اجزای لوله کشی تاسیسات بهداشتی ساختمان
7.کم توجهی به اجرای صحیح لوله کشی هواکش فاضلاب

موارد مرتبط با حفاظت و ایمنی

1.کم توجهی به استفاده از وسایل و تجهیزات حفاظت فردی
2.کم توجهی به رعایت موارد مرتبط بادوسایل و سازه های حفاظتی از قبیل :سرپوش حفاظتی ,تورهای ایمنی ,سقف موقت و جلوگیری از سقوط افراد و غیره

موارد مرتبط با مصالح ساختمانی

1.استفاده از بلوکهای پلی استایرن غیر استاندارد
2.استفاده از تیرچه فاقد استانداردهای لازم
3.کم توجهی به کنترل و نظارت دقیق بر کیفیت بتن مصرفی

مقاوم سازی با FRP ؟

استفاده از FRP به جهت مقاوم سازی ساختان، تکنیک جدید است و مدتی هم هست که در ایران فراگیر شده است اما ذکر چند نکته را ضروری می دانم:

1. الیاف FRP برای افزایش شکل پذیری اجزای سازه ای (تیر و ستون) بسیار مناسب هستند ولی کمک چندانی به افزایش سختی سازه نمی کنند، پس چنانچه ساختمان به جهت سختی مشکل داشته باشد، استفاده از این الیاف، جهت مقاوم سازی ساختمان کار درستی نیست.

2. الیاف FRP در ستون های و مقاطع دایره ای بهترین عملکرد را دارند و در ستون های مربعی شکل تا حدودی از عملکرد آن ها و تاثیر این الیاف کاسته می شود، این الیاف در ستون های کتابی و دیوارها عملا کارکردی ندارد مگر آنکه ترتیبی اتخاذ گردد تا ضریب شکل این مقاطع افزایش یابد.

مقاوم سازی ساختمان ها، تنها راه نجات در برابر زلزله

۱-طراحی و اجرای سازه های فولادی و بتن

۲-مقاوم­سازی انواع سازه ها ( ساختمان، پل و…)

۳-تقویت ستون ها توسط الیاف کامپوزیت

۴- تقویت ستون توسط روش نزدیک به سطح

۵- تقویت ستون توسط ژاکت بتنی

۶- تقویت ستون توسط ژاکت فولادی

۷- تقویت تیرتوسط تیرکمکی و دستک

۸-تقویت تیر بتنی توسط الیاف کامپوزیت

۹- تقویت تیر توسط ژاکت بتنی

۱۰- تقویت تیر توسط روش نزدیک به سطح NSM

۱۱-تقویت تیر توسط ورق فولادی

۱۲-تقویت سازه های بنایی توسط الیاف کامپوزیت

۱۳-اضافه نمودن بادبند به ساختمان بتنی و فولادی

۱۴-تقویت دال و تیرچه بتنی توسط الیاف کامپوزیت

۱۵-تقویت دیوار برشی توسط الیاف کامپوزیت

۱۶-اضافه نمودن دیوار برشی به ساختمان فولادی و بتنی

۱۷- تقویت فونداسیون با اضافه نمودن شمع

۱۸-تقویت فونداسیون توسط افزایش مقطع

۱۹-تقویت فونداسیون توسط برش بتنی و آرماتوربندی مجدد

۲۰-تقویت فونداسیون توسط روش نزدیک به سطح NSM

۲۱-تقویت فونداسیون توسط میکروپایل

۲۲-سیستمهای پیش تنیده و پس کشیده

۲۳-پایداری گود

۲۴-دیوار دیافراگمی

۲۵-شمع

۲۶-نیلینگ و استرند

۲۷-میکروپایل

۲۸-آزمایشهای مخرب و غیر مخرب

۲۹-اسکن رادار

۳۰-مغزه گیری از بتن

۳۱-چکش اشمیت

۳۲-کشش میلگرد و بولت کاشته شده

۳۳-کشش الیاف ومیلگردهای کامپوزیتی

۳۴-کشش میکروپایل و نیلینگ

۳۵-آزمایش بارگذاری سقف

۳۶-آزمایش کشش فولاد

۳۷- برش بتن

۳۸-برش دال فونداسیون

۳۹-برش بتن توسط سیم برش

۴۰-برش بتن توسط مغزه گیری

۴۱-برش دیوار

۴۲-ترمیم بتن و تزریق ترک

۴۳-تزریق ترک توسط اپوکسی

۴۴-سندبلاست

۴۵-پاشش بتن یا ملات تعمیراتی

۴۶-اعمال اپوکسی محافظ

۴۷-آب بندی

۴۸-تزریق فوم پلی یورتان

۴۹-آب بندی با رنگ و رزین

۵۰-آب بندی غشائی

۵۱-شاقول نمودن ساختمانهای کج شده

۵۲-حذف دیوارهای باربربنایی

۵۳-الیاف کامپوزیت

۵۴-کامپوزیتهای پیش ساخته

۵۵-رزین ها

۵۷-FRP

آیین نامه ها و استاندارد های بهسازی و مقاوم سازی

نشریه 363 - راهنمای کاربردی دستورالعمل بهسازی_لرزه_ای ساختمان های موجود
نشریه 345 : راهنمای طراحی و ضوابط اجرایی بهسازی ساختمان های بتنی موجود با استفاده از مصالح تقویتی FRP
Seismic Conceptual Design of Buildings – Basic principles for engineers, architects, building owners, and authorities - Hugo Bachmann
FEMA 547/2006 Edition : Techniques for the Seismic Rehabilitation of Existing Buildings
نشریه 626 : راهنمای کاربردی تحلیل_خطر زلزله
نشریه 523 : راهنمای طراحی و اجرای سیستم های جداساز لرزه ای در ساختمان ها
نشریه 511 : راهنمای بهسازی لرزه ای پل ها
نشریه 406 : برنامه آماده سازی مدارس در برابر زلزله
نشریه 390 : راهنمای انجام مطالعات خدمات جنبی در پروژه های بهسازی لرزه ای
نشریه 376 : دستورالعمل بهسازی لرزه ای ساختمان های بنائی غیرمسلح موجود
نشریه 361 : تفسیر دستورالعمل بهسازی لرزه ای ساختمان های موجود ( ویرایش اول )
نشریه 360 ( تجدید نظر اول ) : دستورالعمل بهسازی لرزه ای ساختمان های موجود
نشریه 360 ( ویرایش اول 1385 ) : دستورالعمل بهسازی لرزه ای ساختمان های موجود
نشریه 364 : دستورالعمل ارزیابی لرزه ای سریع ساختمان های موجود
 ASCE 41-06 : Seismic Rehabilitation of Existing Buildings
نشریه 524 : راهنمای روش ها و شیوه های بهسازی لرزه ای ساختمان های موجود و جزئیات اجرایی
Principles of Disaster Mitigation in Health Facilities

راهکاری کلی ترمیم و تقویت

در: ارزیابی و بهسازی لرزه ای سازه ها, مقاوم سازی با FRP, مقاوم سازی با ژاکت بتنی, مقاوم سازی ژاکت فولادی

راهکاری کلی ترمیم و تقویت

به منظور ترمیم و تقویت یک ساختمان مشخص، یک یا ترکیبی از راهکارهای زیر را میتوان بکار برد :

– محدود کردن استفاده و یا تغییر کاربری ساختمان

اصلاح کلی و موضعی اعضای آسیب دیده و آسیب ندیده

تبدیل اعضای غیر سازه ای موجود به اعضای سازه ای ( در صورت امکان)

اصلاح سیستم سازه ای به منظور تنظیم سختی، حذف اعضای آسیب پذیر و تغییر سودمند پریود اصلی ساختمان

کاهش جرم طبقات

افزودن اعضای سازه ای جدید

جداسازی شالوده ها از هم

– تخریب جزئی ساختمان

اعضای سازه ای بسته به مقاومت لرزه ای مطلوب خود، میزان آسیب دیدگی و نوع اتصالاتشان، با تزریق رزین، جایگزینی قطعات جدا شده، چسباندن ورق روی سطوح و تعبیه جاکتهای بتن آرمه و یا قفس های فلزی، ترمیم و با تقویت می شوند.

با اینحال کلید موفقیت عملیات ترمیم و تقویت، رسیدن به درجه بالایی از پیوستگی بین بتن قدیمی و جدید است. این مهم با انجام کارهای زیر می تواند محقق شود:

– ناصاف کردن سطوح بتنی قدیمی

پوشاندن سطح قدیمی با چسب اپوکسی و یا انواع دیگر رزین قبل از بتن ریزی جدید

جوش دادن آرماتورها

– استفاده از میلگردهای انتظار

شکل پذیری عضو ترمیم شده با محصور کردن صحیح بتن توسط خاموتها و تنگ هایی با فواصل کم، جاکتهای فولادی، جاکتهای مواد مرکب و امثالهم بهبود می یابد. باید در نظر داشت که تغییرات در مقطع اعضای سازه ای به علت ایجاد تغییر در سختی احزا مختلف منجر به باز توزیع تنش ها می شود. قفس های فلزی که از نبشی ها و بست های فولادی ساخته شده اند، فقط برای مرمت ستونها بکار می روند و مرمت اتصالات بین ستون ها و تیرها با این روش ممکن نیست. چسباندن ورق های فلزی یا FRP روی بتن از نظر کاربرد روش نسبتا ساده ای است. در این روش ناحیه کششی بدون تغییر در سختی می تواند تقویت شود. در صورت استفاده از دو روش اخیر باید اعضای تقویت شده را در مقابل آتش سوزی با وسایل ویژه ای ایمن کرد.

راهنمای کاشت میلگرد در بتن

در: ارزیابی و بهسازی لرزه ای سازه ها, سازه های بتنی

راهنمای کاشت میلگرد در بتن

کاشت میلگرد – موارد کاربرد و چگونگی؟
میله های تقویت کننده پس از نصب و کاربرد آنها در ساخت و ساز
محدودیت ها و الزمات
سازگاری میله های تقویت کننده بعد از نصب

چگونه طراحی شده اند؟
الزامات طراحی میلگرد کاشته شده
طول گیرداری میلگرد مورد نیاز
جزئیات اتصال
نمونه های طراحی

کاشت میلگرد

اصول نصب و کاشت میلگرد؟
محل قرارگیری میلگردها موجود و سایر موارد تعبیه شده
سفت شدن سطح بتن موجود
جادهی میلگرد ها  بعد از نصب با پوشش کوچک
روش حفاری
تمیز کردن سوراخ
انتخاب چسب
تزریق چسب
نصب نوار
چگونه می توانم تصمیم بگیرم از کدام سیستم استفاده کنم؟
ملاحظات انتخاب سیستم
چگونه داده های طراحی به دست می آید؟
تعیین عملکرد سیستم مورد نیاز (صلاحیت)
تعبیه نوار مورد نیاز
اجمالی از ضوابط طول میلگرد ACI 318 برای آرماتور طولی
سایر الزمات میلگرد های طولی در ACI 318 26
طراحی آرماتور بعد از نصب بر اساس مفاهیم طول
طراحی آرماتور بعد از نصب با استفاده از مفاهیم طراحی لنگر
استفاده از حبس برای افزایش راندمان باند
مدل های خرپا
طراحی رولپلاک های برشی
چه چیز دیگری را باید بدانم؟
بار پایدار
خستگی
آتش
خوردگی
اطلاعات مرجع مفید
منابع و پیشنهادات برای مطالعه بیشتر

<br /> مقاوم سازی با ژاکت بتنی

مقاوم سازی ستون با استفاده از روکش بتنی (Concrete jacket)
⁣یکی از روش های تقویت اعضای سازه ای افزودن عضو بتنی جدید به عضو قدیمی است که نمونه بارز آن استفاده از ژاکت بتنی است. در این روش غلافی بتنی در پیرامون عضو ایجاد می شود و عملکردی یکپارچه با عضو داشته باشد (مقطع مرکب) و یا عملکردی مستقل از عضو داشته باشد که در این حالت، عضو مانند قالب درونی برای اجرا به شمار می آید. روش های اجرای ژاکت بتنی به دو دسته روش های متداول قالب بندی و بتن ریزی و روش بتن پاشی تقسیم می شود. مهمترین برتری روش بتن پاشی بی نیازی به قالب بندی بتن و امکان اجرای لایه پیوندزا برای عملکرد یکپارچه است. از دیگر کاربردهای بتن پاشی، ساخت دیوارهای برشی بر روی دیوارهای با مصالح بنایی است.
روکش بتنی شامل لایه ای از بتن، میلگردهای طولی و خاموت های بسته می باشد. روکش بتنی مقاومت خمشی و برشی ستون را افزایش می دهد و افزایش شکل پذیری ستون در این حالت کاملاً مشهود است.
روکش بتن آرمه در مواردی که میزان شدت آسیب های وارده به ستون زیاد باشد و یا ستون از ظرفیت کافی در برابر نیروهای جانبی برخوردار نباشد، بکار گرفته میشود. روکش بتنی بسته به شرایط می تواند دور تا دور ستون و یا در یک وجه آن اجرا شود.
مناسب بودن طرح روکش بتنی به پیوستگی آن با عضو بستگی دارد . اگر ضخامت روکش بتنی کم باشد، افز ا یش سختی در ستون مقاوم سازی شده محسوس نمی باشد. روکش بتنی باعث افز ایش ابعاد ستون می گردد که علاوه بر مسائل معماری، وزن ساختمان را نیز افزایش میدهد.
قبل از اقدام به مقاوم سازی حتماً دقت گردد که مطابق بند ۹-۱۰-۸-۶ مبحث_نهم میتوان با انجام آزمایش مغزه_گیری و تامین مقاومت متوسط به اندازه ۸۵ درصد مقاومت مورد نظر ( به شرطی که مقاومت_فشاری هیچیک از نمونه ها کمتر از ۷۵ درصد مقاومت مورد نظر نباشند و همچنین مقاومت فشاری به دست آمده برای بتن با این روش از ۱۶ مگاپاسکال کمتر نگردد) میتوانبتن را قابل قبول تلقی کرد و نیازی به ارائه طرح مقاومسازی نیست.
[caption id="attachment_3042" align="alignnone" width="900"] بهسازی و مقاومسازی با ژاکت بتنی و فولادی[/caption]
در صورتیکه با در نظر گرفتن کلیه موارد ذکر شده در بند ۹-۱۰-۸-۶ مبحث نهم ، بتن قابل پذیرش نباشد، میتوان از یکی از روشهای مقاومسازی اقدام به ارایه طرح مقاومسازی برای ستونها نمود. دقت گردد که سازه باید شرایطی داشته باشد که حداقل ضوابط شکلپذیری فرض شده برای سازه مطابق ضوابط مبحث_نهم را تامین نماید؛ به بیان دیگر شرایط سازه بعد از ارایه طرح مقاومسازی باید محدودیتهای حد شکلپذیری فرض شده برای سازه درطرح اولیه را تامین نماید؛ در غیر این صورت لازم است کهسازه برای حد شکلپذیری پایینتری بارگذاری و طراحی شود و یا مطابق با ضوابط نشریه شماره ۳۶۰ ( دستورالعمل بهسازی_لرزه_ای ساختمان های موجود ) و راهنما و تفاسیر آن اقدام به طرح مجدد گردد.
برای ارایه طرح مقاومسازی به روش ژاکت بتنی ( Concrete Jacket ) میتوان در ETABS ، مقطع مورد نظر برای ستون را مطابق با شرایط جدید تعریف نمود. برای تعریف مقطع میتوان از Section designer کمک گرفت. مقطع شامل بخش موجود و بخش تقویت شده آن به صورت ژاکت بتنی میباشد. ژاکت بتنی در پیرامون ( یا برخی وجوه خارجی ) مقطع موجود به صورت ترکیبی از بتن و آرماتور خواهد بود. برای پیوستگی بین بتن جدید و قدیم باید از روشهای اتصال تعریف شده مطابق فصل ۱۷ آیین نامه ACI 318-14 استفاده نمود. باید دقت نمود که اگر آرماتورهای موجود در قسمت ژاکت جهت تامین مقاومت لرزه ای مورد نظر باشند، باید ضوابط لرزه ای نظیر فواصل بین خاموتها برای آنها تامین گردد. ضمن اینکه باید ابعاد مقطع با شرایط جدید محدودیتهای هندسی مربوط به ضوابط لرزه ای مبحث نهم در فصل ۲۳ ، ضوابط حداقل و حداکثر درصد آرماتور و دیگر ضوابط لرزه ای فصل ۲۳ این آیین نامه را تامین نماید.
به عناصر ضعیف ، مقطع ساخته شده با شرایط جدید را اختصاص میدهیم و سازه را با شرایط جدید تحلیل و سپس طراحیمیکنیم. با یک فرآیند سعی و خطا مقطع بهینه برای عناصر ضعیف را به دست می آوریم. طبعاً تغییر در مقاطع باعث تغییر در زمان_تناوب سازه ، دریفت و …. میشود که لازم است این موارد نیز بازبینی گردد.
نهایتاً بعد از رسیدن به مقطع بهینه برای تقویت ستونها ، لازم است طرح مناسبی جهت اتصال بتن قدیم و جدید ارایه دهیم. برای این موضوع میتوانیم از ضوابط فصل ۱۷ آیین نامه ACI318-14 کمک بگیریم. جهت استخراج نیروی موجود در مرز بتن قدیم و جدید ، میتوانیم با استخراج نیروی برشی ، لنگر خمشی و نیروی محوری موجود در مقطع جدید ، مقدار تنش در مرز دو لایه بتن را محاسبه کرده و طرح مناسبی جهت اتصال این دو ارایه نماییم.
مزایای استفاده از ژاکت بتنی
1. امکان اصلاح همزمان کلیه مشکلات سختی و مقاومتی در قابهای بتنی
2. اصلاح اتصالات در قابها
3. امکان اصلاح باربری ثقلی ستونها
4. سهولت ایجاد پیوستگی بین اعضا
5. عدم نیاز به پوشش ضد حریق
6. دخالت ناچیز در معماری
 
معایب استفاده از ژاکت بتنی
1. افزایش وزن قابل توجه در سازه
2. افزایش ابعاد تیر و ستونها و کاهش فضای مفید
3. زمان زیاد برای اجرای طرح
4. هزینه نسبتا زیاد
5. نیاز به قالب بندی و عملیات اجرایی متعدد
 

 
[caption id="attachment_3056" align="alignnone" width="821"] الف- بهسازی مقاومت خمشی ستون
ب-بهسازی مقاومت برشی ستون[/caption]
اگر بنا به دلایلی افزایش ظرفیت برشی بدون افزایش ظرفیت خمشی مد نظر باشد، پوشش بکار گرفته شده می تواند به سقف و تیرها متصل نباشد و اگر افزایش ظرفیت خمشی ستون نیز مد نظر است پوشش بکار گرفته شده باید از سقف عبور نماید.
 

 

 

روش استفاده از پیش تنیدگی موضعی و ژاکت بتنی به صورت ترکیبی در مقاومسازی تیرهای بتنی