طراحی راه پله ها مطابق پیوست 6 آیین نامه 2800

ضابطه طراحی راه_پله ها مطابق پیوست 6 آیین_نامه_2800 :
 در پله هایی که جزئی از سازه اصلی ساختمان میباشند، در صورت اتصال راه پله ها به قاب سازه ای باید اثر آن در باربری لرزه ای و نیروهایی که به تیر و ستون اطراف آن بر اثر این باربری وارد میشود ، لحاظ شود. در این حالت لازم است اجزای راه پله شامل شمشیری ها ، دال بتنی پله و پاگردها مدل سازی شوند. در این خصوص لازم است یک بار سازه بدون لحاظ نمودن سختی اجزای پله ، مدل و طراحی شود تا سیستم باربر جانبی سازه به تنهایی قادر به تحمل کل نیروی زلزله طرح باشد و یکبار هم با مدل کردن اجزای پله و در نظر گرفتن تاثیر سختی آن ، سازه مورد بررسی مجدد قرار گرفته و اجزای پله نیز تحت نیروهای ایجاد شده در آنها طراحی شوند.

باید توجه شود که در سازه های بتنی اجزای تیر و اتصال دال راه پله در تراز پاگرد میان طبقه باعث ایجاد ستون_کوتاه در ستون های مجاور راه پله میشود. جهت جلوگیری از تشکیل ستون کوتاه میتوان به جای اجرای تیر نیم طبقه ، آن را در همان تراز طبقه اجرا نمود و بر روی آن دو ستونک اجرا کرد. سپس بر روی این ستونک ها تیری اجرا شود که به ستون های اطراف متصل نبوده و انتهای آن با ستون های اطراف ، فاصله ای حداقل به اندازه 0.01 ارتفاع طبقه دارد.

نهایتاً دال پله و پاگردها در تراز نیم طبقه به این تیر قرار گرفته بر روی ستونک ها متصل میشوند. لازم به ذکر است تیر نشیمن قرار گرفته در تراز طبقه که ستونک ها بر روی آن قرار دارند بایستی تحت پیچش ایجاد شده ناشی از بارهای ثقلی و لرزه ای طراحی شوند. اعمال ضریب کاهش سختی_پیچشی بر روی این تیر مجاز نیست

تصاویر اجرایی:

نکات مهم راه پله

پله یکی از اجزای بسیار جالب و مهم ساختمان است. در طول عمر یک ساختمان میان و یا بلند مرتبه و در شرایط عادی بهره برداری، پله کاربرد کمی دارد.
اما در شرایط بحرانی مانند آتش سوزی، زلزله و مانند آن مهمترین بخش ساختمان است که بایستی توانایی خدمت دهی به ساکنین را داشته باشد.

برای "بهبود عملکرد پله" می توان موارد سازه ایی و غیر سازه ایی را که درادامه به آنها اشاره شده مد نظر قرار داد.

1- کاربرد مصالح بنایی سنتی مانند کف و پیشانی پله نه تنها کمکی به کارکرد این بخش مهم ساختمان نمی کند، بلکه ممکن است باعث شود در شرایط بحرانی مانند زلزله این بخش مهم عملکرد خود را از دست بدهد.

نمونه هایی از خرابی غیر سازه ایی پله در زلزله 21 آذر 1396 ازگله-سرپل ذهاب.

بنابراین تا حد امکان بایستی اجزای سازه ایی دستگاه پله را به صورت نمایان (اکسپوز) به کار برد. این کار علاوه بر کاهش هزینه های ساخت، خرابی پیش بینی نشده و تشکیل آوار در شرایط زلزله را کاهش می دهد.

برای نمونه اگر از بتن نمایان (اکسپوز) برای کف و سقف دستگاه پله به کار برده شود، خرابی و آوار ناشی از سنگ کف و پیشانی پله و همچنین ریزش پلاستر سقف در هنگام زلزله وجود نخواهد داشت.

نمونه ایی از یک دستگاه پله در یک ساختمان مسکونی در شهر سیدنی استرالیا که در داخل هسته بتنی ساختمان و به صورت نمایان (اکسپوز) اجرا شده

(استرالیا یک کشوربا لرزه خیزی بسیار کم است و این عکس ها فقط برای نشان دادن روش اجرا می باشد)

2- در نظر گرفتن جزییات مناسب برای دیواره های دستگاه پله به صورتی که در شرایط زلزله میزان آوار ناشی از آسیب دیدگی این دیوارها کمینه باشد. برای نمونه حذف قرنیز و آستر بنایی و استفاده از پوشش های نوین.

آسیب به دیوار های اطراف دستگاه پله در زلزله 21 آبان 1396 ازگله-سرپل ذهاب

3- در نظر گرفتن الزامات آتش و دود به صورت بسیار دقیق و سخت گیرانه.

4- بررسی عملکرد لرزه ایی دیوارهای اطراف قفسه پله و دادن راهکارهایی مانند جداسازی میانقاب ها از سازه و مانند آن. این مورد ممکن است با الزامات آتش و دود در تضاد باشد و بنابراین باید به دقت جزییات آن بررسی شود.

5- در صورتی که در اطراف قفسه پله مهاربند فولادی به کار برده شود احتمال کمانش خارج از صفحه مهاربند و بسته شدن بخشی از مسیر پله در هنگام زلزله وجود دارد. در نظر گرفتن جزییاتی برای مهاربند که تضمین کننده کمانش داخل صفحه باشد ممکن است به عنوان راه حل در نظر گرفته شود.

6- مدلسازی راه پله در مدل سازه ایی و لحاظ کردن اندرکنش پله و سایر قسمت های سازه.
7- طراحی دقیق راه پله و در نظر گرفتن جزییات خاص برای عملکرد لرزه ایی مانند تکیه گاه های غلتکی