نحوه طراحی خاموت ستون

گام به گام مراحل طراحی خاموت ستون 

توجه: مطالب زیر در خصوص خاموت های ویژه نمی باشد و در آینده در این خصوصی مطلبی منتشر خواهد شد:

طراحی خاموت در ستون ها بسیار سریع و ساده می باشد که برای طراحی آن ها بایستی دو پارامتر را تعیین کنیم. سایز آرماتور و فاصله دو خاموت متوالی از یکدیگر. با فرض اینکه ابعاد مقطع ستون ۵۰*۵۰ سانتی متر و ۱۲ عدد آرماتور طولی به قطر ۲۰ داشته باشیم به طراحی خاموت ستون می پردازیم.

مبحث نهم را باز کرده مطابق با بند ۹-۱۵-۱۲-۲، قطر خاموت ها نباید کمتر از ۱/۳ قطر بزرگترین میلگرد طولی با قطر حداکثر ۳۰ میلی متر و ۱۰ میلیمتر برای میلگردهای طولی با قطر بیش از ۳۰ میلی متر باشد. بنابراین قطر آرماتور خاموت را ۱۰ انتخاب می کنیم.

در گام بعدی بایستی فاصله دو خاموت متوالی را تعیین کنیم. مطابق با بند ۹-۱۵-۱۲-۴ فاصله هر دو خاموت متوالی از هم نباید بیشتراز مقادیر زیر باشد.

الف) ۱۲ برابر قطر کوچکترین میلگرد طولی

ب) ۳۶ برابر قطر میلگرد خاموت

پ) کوچکترین بعد عضو فشاری

ت) ۲۵۰ میلی متر

بنابراین فاصله دو خاموت متوالی ۵۰۰ میلیمتر (کوچکترین بعد عضو فشاری) خواهد شد.

بنابراین تا اینجا سایز آرماتور خاموت و فاصله دو خاموت متوالی را از هم تعیین کردیم. حال می خواهیم نحوه آرایش خاموت در مقطع را مشخص کنیم.

مطابق با بند ۹-۱۵-۱۲-۲-۵ این آرماتورها بایستی به نحوی مناسب مهار شوند.

الف) هر میلگردی که در گوشه های عضو واقع شود.

بنابراین خاموتی بسته که ۴ میلگرد گوشه را مهار کند در مقطع در نظر می گیریم.

ب) هر میلگرد غیر گوشه ای به صورت حداکثر یک در میان.

این شرط آیین نامه در جهت عمودی برقرار بوده اما در جهت افقی بایستی آرماتور طولی وسط را با قلاب تک شاخه مهار کرده و یا از رکابی استفاده کنیم. (همانطور که مشاهده می کنید ما از تک شاخه (سنجاقی) استفاده کردیم.)

ج) هر میلگردی که فاصله آزاد آن تا میلگرد نگهداری شده مجاور بیشتر از ۱۵۰ میلیمتر باشد.

از آنجایی که فاصله مرکز تا مرکز آرماتورهای طولی در جهت قایٔم بیشتر از ۱۵۰ میلیمتر است برای برقرار نمودن این بند از یک تک شاخه (سنجاقی) در جهت افقی استفاده می کنیم.

آیین نامه از حیث عدم رعایت خم 135 درجه در قلاب سر خاموت ها. ایراد عدم چرخشی بستن خاموت ها در قسمت قلابی سر خاموت. عدم خم 135 درجه در یک سر سنجاقک ها

خم خاموت ها باید به صورت چرخشی اجرا شود و خم خاموت های داخلی باید ۱۳۵ درجه باشد

 

 

<br /> نکات مهم در آرماتور بندی

شبکه میلگرد کف پی : بتن نیز مانند بیشتر مصالح ساختمانی نیروی کششی را تحمل نمی کند. بهمین دلیـل در قطعـات بتنـیدر ناحیه ای که الیاف بتن تحت تاثیر نیروی کششی می باشند میلگردهای فولادی قـرار مـی دهنـد تـا نیـرویکششی را تحمل کند. در پی ها الیاف نزدیکتر به زمین تحت تاثیر بیـشترین نیـروی کشـشی واقـع مـی شـوندبهمین علت یک شبکه از میلگرد در پایین پی قرار می دهنـد. قطـر میلگـرد و فاصـله آنهـا از همـدیگر بوسـیلهمحاسبه بدست می آید .

آرماتورگذاری :
میلگردهای مصرفی باید نو ، تمیز، بدون هیچ گونه آلودگی نظیر چربی ها ، ذرات بـتن ، گـرد و خـاک و یـامواد زائد دیگر باشد. میلگردها قبل از مصرف باید کاملا پاکیزه باشند تا خللی به پیوستگی بتن و میلگردها واردنشود. مقطع میلگرد مصرفی نباید به علت زنگ زدگی تضعیف شده باشد . استفاده از میلگردهـای زنـگ زده بـهشرطی مجاز است که اولا زنگ زدگی قبلا با برس یا وسایل مشابه مورد قبول پاک شود ، ثانیا قطر میلگـرد پـساز برس زدن حداکثر ۵,۰ میلی متر کاهش یابد .
میلگردهای مصرفی در بتن بصورت میلگرد سـاده یـا آجـدار تهیـه مـی شـوند. توصـ یه مـی شـود تمـامیمیلگردهای مصرفی در بتن( به استثنای خاموت ها) از نوع میلگرد آجدار باشند . قطـر اسـمی میلگـرد سـاده ،قطری است که در برگ شناسایی آن ذکر می شود و معادل قطر دایره ای است کـه مـساحت آن برابـر مـساحتمقطع عرضی میلگرد باشد. در مورد میلگرد آجدار قطر اسمی معـادل قطـر اسـمی میلگـرد صـاف هـم وزن آناختیار می شود .

حمل و انبار کردن میلگردها :
آرماتورها به صورت کلاف ، شاخه ، شبکه های جوش شده یا بافته شده در کارخانـه ، تحویـل مـی شـوند.
میلگردهای مصرفی در بتن باید بدون خم شدگی تحویل کارگاه شوند ، معمولا میلگردهای به قطر ۶ میلی متر وکمتر بصورت کلاف تحویل می شوند .
مصرف میلگردها باقطرهای بالاتر از ۶ میلی متر بصورت کلاف مجاز نیست مگر اینکه وسیله مناسـبی بـرایبازکردن کلاف ها در کارگاه وجود داشته باشد و قطر کلاف بیش از ۲۰۰ برابر قطر میلگرد باشد .

 

در تمام مدت حمل ، تخلیه ، نگهداری و کارگذاری میلگردها باید آنها را در مقابل هرگونه زنگ زدگی و یـادیگر آسیب های فیزیکی و شیمیایی محافظت نمود. میلگردها نباید در تماس با خاک یـا مـصالحی باشـند کـهرطوبت را در خود نگه می دارد و عموما نباید میلگردها بـرای مـدت طـولانی در معـرض بـاران و بـرف و هـوایمرطوب قرار گیرند . در کارگاه باید میلگردها را بر حسب قطر و طبقه آنها مجزا و انبار نمود .
به هنگام حمل و تخلیه باید دقت شود که آرماتورها خصوصا شبکه جوش شده از صدمات مکانیکی یا تغییرشکل ها خمیری ، ضربه ناشی از پرتاب از ارتفاع و غیره مصون بوده و از گـسیختگی جـوش هـا در شـبکه هـایجوش شده جلوگیری شود .
 
بریدن و خم کردن آرماتور :
بریدن و خم کردن آرماتور باید مطابق نقشه ها و مشخصات اجرایی در کارگاه پیمانکار یا کارخانه تولیدکنندهانجام شود. انتخاب تجهیزات بریدن و خم کردن ، شعاع انحنا میلگرد و خم کردن بایستی به درستی انجام شـود. بریدن میلگردها باید با وسایل مکانیکی صورت گرفته و خم کـردن آرمـاتور بایـد بـه روش سـرد انجـام شـود.
 
استفاده از حرارت برای خم کردن فولاد مجاز نیست .
خم کردن میلگردهای داخل بتن نظیر میلگردهای انتظار یا بازکردن میلگردهای خم شده مجاز نیـست مگـر درمواردی که در نقشه های اجرایی پیش بینی شده باشد. در این موارد برای شکل دادن مجدد باید به ویژگیهـایفولاد مصرفی توجه شود . باز و بسته کردن خمها به منظور شکل دادن مجدد به هیچ وجه مجاز نیست .
در دمای کمتر از ۵- درجه خم کردن میلگردها مجاز نیست .

بستن و کار گذاشتن آرماتورها :
هنگام نصب ، میلگردها باید عاری از هرگونه آلودگی باشند و کلیه آلودگیها باید قبل از نـصب و کارگـذاریمیلگردها زدوده شود و تا شروع مرحله بتن ریزی از آلودگی ها محفوظ بماند. آرماتورها با توجه به قطر ، طول وشکل بایستی در محلهای تعیین شده به نحوی مستحکم و ثابت شوند که هنگام بـتن ریـزی هیچگونـه تغییـر وجابجایی در آنها صورت نگیرد .
به منظور کنترل و تامین پوشش بتن می توان از قطعات بتنی (لقمه ها)
یا خرک های فلزی به ابعاد ، مقاومت و تعداد لازم استفاده نمود. لقمه های بتنی بایـد دارای مفتـول بـوده و بـااستفاده از این مفتول ها به میلگردهای اصلی کاملا محکم شوند. استفاده از قطعه سـنگ ، لولـه هـای فلـزی وقطعات چوب برای نگهداری میلگردها و تامین پوشش بتن مجاز نیست .
 
 
وصله کردن آرماتورها :
حتی الامکان باید میلگردهای مصرفی به صورت یکپارچه باشند . تمـام اتـصالات میلگردهـا بایـد در نقـشه هـایاجرایی منعکس گردد و تعداد اتصالات به حداقل ممکن کاهش یابد. در صورتی که وجود اتصال اجتناب ناپـذیرباشد. این اتصالات باید در مقاطعی قرار داده شوند که تنش وارده بر عضو یا قطعه بتنی حداقل باشد و از تمرکزتمامی وصله ها در یک مقطع نیز خودداری شود .
در قطعات تحت خمش و خمش توام با فشار نباید بیش از نصف میلگردها در یک مقطه وصله شوند . در صـورتوجود کشش یا کشش ناشی از خمش حداکثر ۳/۱ ( نسبت ۱ به ۳ ) میلگردها در یـک مقطـع را مـی تـوان بـهوسیله پوششی وصله نمود . وصله کردن میلگردهای تحتانی قطعات خمشی در وسط دهانه یا نزدیک به آن و یـامیلگردهای بالایی قطعه خمشی روی تکیه گاه یا نزدیک آن مجاز نیست. بطور کلی هر وصله باید ۴۰ برابر قطرمیلگرد ، با وصله مجاور فاصله داشته و در یک مقطع قرار نگیرد .
 
جوشکاری آرماتور :
اتصال میلگرد ها از طریق جوشکاری با روش نوک به نوک ، خمیری یا جوش ذوبی بـا الکتـرود بـا دسـتوروموافقت قبلی مهندسین مشاور مجاز می باشد . در این خصوص رعایت ضوابط آیین نامه بتن ایران الزامی است اتصال جوشی میلگرد سرد اصلاح شده جز با روشهای خاص ، مناسب و تحت کنترل دقیق مجاز نمی باشد .
در صورتی که برای هر نوع فولاد ، الکترود مخصوص و روش جوشکاری مناسب اختیـار شـود مـی تـوان از روشاتصال جوش ذوبی استفاده نمود .
 
پوشش محافظ بتنی روی میلگرد :
پوشش بتنی میلگردها عبارت است از حداقل فاصله رویه میلگـرد اعـم از طـولی و عرضـی تـا نزدیکتـرینسطح بتن . فرد مجری باید نهایت دقت را در نصب میلگرد و نیز ریختن و متراکم نمودن بتن بـه عمـل آورد تـاباعث جابجایی و تغییر محل آرماتورها نگردد . ضخامت و پوشش بتن نباید از قطـر میلگردهـای مـصرفی کمتـراختیار شود .ضخامت پوشش هیچ گاه نباید از حد اکثر قطر شن مصرفی( برای شن تا قطر ۳۲ میلی متر) کمتر اختیار شود. در مورد شن بزرگتر از ۳۲ میلی متر ضخامت پوشش حداقل مساوی قطر بزرگترین شن به اضافه ۵ میلی متر اختیار می شود .
در صورتی که بتن مستقیما روی خاک ریخته شود و بطور دائم در تماس با خـاک باشـد بایـد حـداقل ضـخامتپوشش ۷۵ میلیمتر اختیار شود . اگر سطح بتن نقش دار باشد ضخامت پوشش از عمق فرورفتگی انـدازه گیـری می شود .