محاسبه گشتاور پیچ ها
پس از انتخاب صحیح کلاس یا گرید پیچ و مهره، اعمال گشتاور مناسب مهمترین فاکتور در یک اتصال به شمار می آید.
اعمال گشتاور زیاد باعث آسیب به اتصال و رزوه های داخلی و خارجی می گردد. از طرفی، اعمال گشتاور ضعیف استحکام لازم را در اتصال ایجاد نمی کند.
محاسبه گشتاور پیچ و مهره و اعمال صحیح آن می تواند ضامن یک اتصال استاندارد باشد.
روش محاسبه گشتاور پیچ
مهمترین عامل در محاسبه گشتاور میزان استحکام تسلیم (proof load) پیچ می باشد. مقدار گشتارو وآرده بر هر پیچ نباید بیش از 80% استحکام تسلیم آن پیچ باشد.
75% مقدار مناسبی برای این محاسبه است.
کلاس استحکامی پیچ ها معمولا بر روی آنها حک شده است. مانند 4.6 / 4.8 / 5.6 / 6.8 / 8.8 / 10.9 / 12.9
اگر به هر دلیل گشتاور بیش از حد مجاز به پیچ و مهره وارد شود، باید هم پیچ و هم مهره و واشر مربوطه تعویض گردد. به هیچ عنوان نباید مقدار نیروی گشتاور از عدد مشخص شده فراتر رود. پیچ و مهره آسیب اور لود شده دیگر قابل مصرف نمی باشد.
فرمول محاسبه گشتاور ( ترک) T= c D F
T= N/mm or inch pounds or foot pound force ⇒ Torque required
C= µ % ⇒ Efficient of fraction constant
D = mm ⇒ Nominal Bolt Diameter
F = N/mm – in/lb ⇒ Bolt tension Desired
در این رابطه ⇓
• C = 0.2 ضریب اصطکاک برای رزوه های فولادی
• C = 0.16 ضریب اصطکاک برای رزوه با پوشش کادمیوم و داکرومات
• C = 0.16 – 0.17 ضریب اصطکاک برای رزوه های روغن کاری شده
نیروی F ( نیروی کلمپ یا clampload ) برابر با 75% نیروی استحکام تسلیم گرید یا کلاس پیچ می باشد.
برای آگاهی از میزان استحکام تسلیم پیچ ها میتوان به استانداردهای مربوطه نظیر ISO 898-1 مراجعه نمود.
مثال :
مقدار ترک پیچ M16 x 80 – 8.8 بدون استفاده از روغن
T = 0.2 x 16 x 68250 = 218400 N/mm ÷ 1000 = 218.4 N/m
