مهندسی عمران Civil Engineering | آموزش و دانلود PDF | AutoCAD , Etabs ,SAP2000

آموزش حامع مباحث مهندسی عمران و سازه | آموزش نرم افزارهای AutoCAD , Etabs ,SAP2000

مهندسی عمران Civil Engineering | آموزش و دانلود PDF | AutoCAD , Etabs ,SAP2000

آموزش حامع مباحث مهندسی عمران و سازه | آموزش نرم افزارهای AutoCAD , Etabs ,SAP2000

۴ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «اتصالات جوشی» ثبت شده است

اتصال WFP

اتصالات یکی از قسمتهای مهم یک سازه است که باعث می شود سازه رفتار شکلپذیری در برابر بارهای رفت و برگشتی داشته باشد، از این رو اگر سازهای بخواهد در برابر زلزلههای شدید رفتار مناسبی داشته باشد باید دارای اتصالات مناسبی باشد، مبحث دهم مقررات ملی، اتصالات گیردار از پیش تأیید شده را در شش رده به شرح جدول زیر تقسیم بندی میکند:

اتصالات گیردار از پیش تأیید شده:

ردیف نوع اتصال مخفف نوع سیستم سازهای قابل
کاربرد
۱ اتصال مستقیم تیر با مقطع کاهش یافته RBS قابهای خمشی متوسط و
ویژه
۲ اتصال فلنجی چهار پیچی بدون استفاده از ورق
لچکی
BUEEP قابهای خمشی متوسط و
ویژه
۳ اتصال فلنجی چهار یا هشت پیچی با استفاده از ورق
لچکی
BSEEP قابهای خمشی متوسط و
ویژه
۴ اتصال پیچی به کمک ورقهای روسری و زیرسری BFP قابهای خمشی متوسط و
ویژه
۵ اتصال جوشی به کمک ورقهای روسری و
زیرسری
WFP قابهای خمشی متوسط
۶ اتصال مستقیم تقویت نشدهی جوشی WUF-W قابهای خمشی متوسط و
ویژه

با توجه به جدول فوق اتصال گیردار جوشی به کمک ورقهای روسری و زیرسریWFPکه یک اتصال از پیش تأیید شده است، فقط در سیستم قاب خمشی متوسط قابل کاربرد است، این تحقیق عملکرد این نوع اتصال را به کمک تحلیلهای کامپیوتری بررسی و ارزیابی میکند.

اتصال کله گاوی – اتصال جوشی با ورق زیرسری و روسری WFP

اتصال WFP (اتصال گیردار با ورق روسری و زیرسری جوشی) یکی از اتصالات از پیش تایید شده مطابق بخش ۱۰-۳-۱۳ مبحث_دهم میباشد. در صورتی که بخواهیم از این نوع اتصالات_از_پیش_تاییدشده به عنوان اتصال گیردار در سیستم قاب_خمشی فولادی استفاده نماییم ، لازم است که کلیه الزامات مربوط به آنها را رعایت نماییم. هر گونه تغییر در جزییات پیشنهادی در این بخش ، باعث میشود که رفتار اتصال تغییر نماید و در این صورت باید برای تایید رفتار اتصال با شرایط جدید به مراجع معتبر مراجعه نموده و یا این اتصال مورد آزمایش های استاندارد قرار گیرد. در مورد اتصال WFP مطابق جزییات ارایه شده در بند ۱۰-۳-۱۳-۵ مبحث دهم مقررات ملی ساختمان ، بین تیر و ستون یک فاصله اجرایی وجود دارد و اتصال مستقیم تیر و ستون دیده نمیشود. پس بر این اساس در صورتی که بخواهیم از جزییات ارایه شده برای اتصالات WFP استفاده نماییم مجاز به جوش مستقیم تیر به ستون نمیباشیم.

در اتصال گیردار جوشی به کمک ورق‌های روسری و زیرسری (WFP) ورق‌های بالایی و پایینی اتصال توسط جوش به بال‌هایستون جوش شده و از طرف دیگر به بال‌های تیر توسط جوش متصل می‌شوند. اتصال ورق به بال ستون توسط جوش نفوذی کامل (CJP) و به بال تیر توسط جوش گوشه صورت می‌گیرد. اتصال جان تیر به بال ستون توسط یک یا دو ورق که از یک طرف به جان تیر جوش و از طرف دیگر به بال ستون جوش شده ایجاد می‌شود. این اتصال را می‌توان فقط در قاب خمشی با شکل‌پذیری متوسط استفاده نمود. در کل استفاده از این اتصال به اعتقاد بسیاری از اساتید فن نهی شده است. این اتصال در AISC وجود ندارد و الزامات آن توسط مبحث دهم داده شده است. محدودیت‌های این اتصال بصورت زیر می‌باشند.
محدودیت‌های مربوط به تیر

  •  در دو انتهای تیر تعبیه سوراخ دسترسی برای انجام جوشکاری مجاز نمی‌باشد.
  •  در دو انتهای تیر، ناحیه حفاظت شده باید برابر فاصله از بر ستون تا انتهای ورق‌های روسری و زیرسری (هر کدام که بزرگتر است) بعلاوه نصف عمق تیر بعد از آن، در نظر گرفته شود.
  •  محل مفصل پلاستیک (Sh) در روی تیر باید در محل انتهای ورق‌های روسری و زیرسری (هر کدام که بزرگتر است)، در نظر گرفته شود.
  •  عمق مقطع تیر نباید از ۹۰ سانتیمتر تجاوز نماید.
  •  ضخامت بال تیر نبایستی از ۳۰ میلیمتر تجاوز نماید.
  •  نسبت دهانه آزاد تیر به عمق مقطع آن نباید از ۵ کمتر در نظر گرفته شود.

مطابق با مبحث دهم مقررات ملی ساختمان ایران، اتصالات گیردار از پیش تأیید شده تیر به ستون در سازه های فولادی به شش رده تقسیم‌بندی می‌شوند. یکی از این اتصالات، اتصال‌گیردار جوشی به کمک ورق‌های روسری و زیرسری (WFP) است. مبحث دهم استفاده‌ی از این نوع اتصال را به قاب‌ خمشی متوسط محدود می‌کند.این درحالی است که پنج نوع اتصال پیشنهادی دیگر علاوه برقاب خمشی متوسط ، قابلیت استفاده در قاب خمشی ویژه را دارا می باشند. این نوع اتصال در زمره اتصالات پیشنهادی AISC قرار ندارد، ولی مبحث دهم به دلیل کاربرد گسترده این اتصال در ایران به دلیل سهولت اجرا آنرا پیشنهاد داده است.

این اتصال مشابه اتصال BFPمی باشد با این تفاوت که اتصال ورق های روسری و زیر سری به بال تیر، بجای پیچ با جوش صورت می گیرد. در طراحی سازه های فولادی فرض بر این است که تقدم شکل گیری مفاصل پلاستیک در تیرها باشد اما تلاش بر این است که که ایجاد مفاصل خارج از ناحیه اتصال باشد. برای دستیابی به این موضوع با استفاده از ورق های زیرسری و روسری ضخامت بال در ناحیه اتصال افزایش یافته و با افزایش سختی مفصل پلاستیک به نقاط با سختی کمتر هدایت می شود.

در اتصالات از پیش تایید شده زیر ، جوش مستقیم تیر به ستون انجام میشود:
اتصال گیردار مستقیم تیر با مقطع کاهش یافته ( #RBS )
اتصال گیردار فلنجی بدون استفاده از ورق لچکی ( #BUEEP ) و اتصال گیردار فلنجی چهار یا هشت پیچی با استفاده از ورق لچکی ( #BSEEP )
اتصال گیردار تقویت نشده جوشی ( WUF-W )

در اتصال گیردار جوشی با ورق زیرسری و روسری WFP  ورق فوقانی کله گاوی جوش کامل باید شود

در تصویر فوق در اتصال گیردار جلویی ورق فوقانی کله گاوی جوش کامل شده است که صحیح است ولی در اتصال پشت بخشی از ورق فوقانی کله گاوی جوش نشده است که غلط است

ساخت ورق روسری (ورق کله گاوی) برای اجرای اتصال گیردار.

در اتصال گیردار جوشی به کمک ورق‌های روسری و زیرسری (WFP) ورق‌های بالایی و پایینی اتصال توسط جوش به بال‌هایستون جوش شده و از طرف دیگر به بال‌های تیر توسط جوش متصل می‌شوند. عرض ورق زیرسری (bpb) بر اساس عرض بال تیر (bbf) تعیین می‌شود. به طوریکه فضای کافی برای جوش داشته باشیم:
Bpb=Bbf+5cm
ضخامت ورق زیرسری (tpb) براساس نیروی کششی ناشی از لنگر متحمل ایجاد شده در محل مفصل پلاستیک طراحی می‌شود. عرض قسمت باریکتر ورق روسری براساس عرض بال تیر (bbf) تعیین می‌شود.
B2pt=Bbf-5cm
ضخامت ورق روسری (tpt) بصورت براساس مساحت ورق بالا تعیین می‌شود. به سبب اینکه ورق بالایی کمتر است، برای جبران کاهش مساحت ایجاد شده، طبیعتاً بایستی ضخامت بیشتری داشته باشد تا همان لنگر را بتواند تحمل کند.

سوراخ دسترسی

در اتصالات گیردار پیچی و جوشی مشاهده می شود که دو سوراخ در قسمت بالا و پایین جان تیر به علت دسترسی برای جوش بهتر و ایجاد تنش سه محوره ایجاد می شود.

ایجاد سوراخ دسترسی برای اتصالات مستقیم تیر به ستون (مثل اتصال WUF-W) استفاده می‌شود. وجود تنش سه محوره می‌تواند منجر به شکست ترد قطعه شود. اولین نوع این خرابی‌‌ها در حین جنگ جهانی دوم مشاهده شد که برخی از کشتی‌‌ها دچار خرابی‌‌های فجیعی شدند. می‌دانیم که تسلیم در فولاد هنگامی رخ می‌دهد که لغزش در صفحات آن ایجاد شود. این لغزش صفحات با زاویه ۴۵ درجه رخ می‌دهند. بنابراین بایستی فضای کافی برای لغزش این صفحات وجود داشته باشد. وقتی که تنش کششی به حد تسلیم برسد لغزش رخ داده و اولین تسلیم رخ ایجاد می‌شود. به همین ترتیب لغزش در هزاران صفحه دیگر رخ داده و قطعه شکل پذیری خوبی از خود نشان می‌دهد. در صورتی که یک قطعه تحت کشش محوری باشد، به سبب نسبت پواسون به طول آن اضافه و از ابعاد دیگر آن کاسته می‌شود. در صورتی که به هر علت از کاهش طول ابعاد دیگر جلوگیری شده باشد، منجر به تولید تنش‌های سه محوری در آن شده و تردشکنی رخ می‌دهد.
به عبارتی وقتی بال بالا یا پایین تحت کشش قرار گرفته و تمایل به کاهش ضخامت در آن وجود دارد، در صورتی که جان زیر آن وجود داشته باشد، اجازه کاهش ضخامت به بال داده نشده و تنش سه محوره ایجاد خواهد شد.
مقدار گپ برای اتصالات BFP و WFP در حدود ۱٫۵ تا ۲ سانتیمتر پیشنهاد می‌شود. برای برخی دیگر از اتصالات گیردار تیر بهستون گپی وجود ندارد.

عملکرد اتصالات گیردار قبلا توسط آزمایش‌های تجربی مورد تایید قرار گرفته است. در اتصال گیردار جوشی به کمک ورق‌های روسری و زیرسری (WFP) ورق‌های بالایی و پایینی اتصال توسط جوش به بال‌های ستون جوش شده و از طرف دیگر به بال‌های تیر توسط جوش متصل می‌شوند. این اتصال را می‌توان فقط در قاب خمشی با شکل‌پذیری متوسط استفاده نمود. این اتصال در AISC وجود ندارد و الزامات آن توسط مبحث دهم داده شده است. بطور کلی اگرچه محل مفصل پلاستیک با فاصله از ستون قرار دارد، لیکن اگر این اتصال را طراحی کرده باشید، به ابعاد خیلی بزرگی برای ورق‌های روسری و زیرسری (بخصوص برای ورق روسری) خواهید رسید و عملکرد ضعیف‌تر آنها در دوران‌های بالا بصورت آزمایشی مورد اثبات قرار گرفته است. یکی از ایرادات وارد بر این اتصال به غیر از شکل ورق فوقانی که باید بر روی بال جهت اجرای جوش عرض کمتری داشته باشد، نحوه اجرای این اتصال است که تمام جوشکاری ورق‌ها به تیر باید در کارگاه صورت گیرد که این خود باعث عدم اجرا مناسب این جوش‌ها و در نهایت ضعف در آن خواهد شد.

اتصال گیردار مستقیم تقویت نشده جوشی (WUF-W)

در اتصال گیردار مستقیم تقویت نشده جوشی (WUF-W) عمده دوران خمیری در تیر و در بَر ستون ایجاد می‌شود. حالت‌های شکست نامطلوب، توسط جزئیات مناسبی که برای اتصال جوش بال تیر به بال ستون داده می‌شود، کنترل می‌گردد. این اتصال را می‌توان در قاب خمشی با شکل‌پذیری ویژه و متوسط استفاده نمود. محل مفصل پلاستیک (Sh) در روی تیر باید در محل بَر ستوندر نظر گرفته شود (Sh=0). لیکن در داخل تیر و بر روی بال‌های فوقانی و تحتانی آن ایجاد می‌شود. از جمله جزئیات اصلاحی این اتصال که در آیین‌نامه‌های جدید بر روی آن تاکیده شده، اجرای سوراخ دسترسی زیر بال بالا و روی بال پایین بوده که مانع ایجاد تنش‌های سه محوری در این اتصال می‌شود. اجرای جوش نفوذی بال‌ها به ستون در کارگاه از ایردات وارد بر این اتصال است که می‌توان با اتصال درختی بر این مشکل غلبه نمود.

  • مهندس علیرضا خویه

بازرسی جوش

مهندس علیرضا خویه | | ۰ نظر

بازرسی پیش از جوشکاری

- مطالعه مدارک پروژه شامل نقشه ها و مشخصات فنی پروژه - مطالعه وکنترل دستورالعمل های جوشکاری ( WPS ) - کنترل و تائید صلاحیت جوشکاران - کنترل و بررسی برنامه تست و بازرسی (QCP or ITP) - تعیین نقاط توقف پروژه (Hold point) - تعیین برنامه گزارش نویسی و چگونگی ثبت گزارشات - تعیین چگونگی علامت گذاری موارد معیوب - کنترل شرایط تجهیزات جوشکاری و برشکاری - کنترل کیفیت و شرایط مواد اولیه و مصرفی پروژه - کنترل لبه سازی و آماده سازی اتصالات - کنترل مونتاژ اتصالات - کنترل دقت و کالیبراسیون تجهیزات - کنترل تمیزکاری سطوح اتصالات - کنترل دمای پیشگرم (در صورت نیاز)

 

بازرسی حین جوشکاری

- کنترل متغیرهای جوشکاری و تطابق آن با WPS - کنترل کیفیت هر یک از پاسهای جوشکاری مخصوصا پاس ریشه - کنترل تمیز کاری بین پاسی - کنترل دمای بین پاسی (در صورت نیاز) - کنترل رعایت توالی و ترتیب هر یک از پاسهای جوشکاری - کنترل کیفیت سطوح گوجینگ شده - نظارت بر فرآیندهای NDT مورد نیاز در بین پاسهای جوشکاری (در صورت لزوم )

 

بازرسی بعد از جوشکاری:

- کنترل شکل ظاهری جوش تکمیل شده - کنترل سایز جوش - کنترل طول جوش

کنترل دقت ابعادی قطعه جوشکاری شده بر اساس نقشه ها | - نظارت بر فرآیند های NDT تکمیلی ( در صورت لزوم ) - نظارت بر اجرای عملیات حرارتی پس از جوشکاری ( در صورت لزوم ) - تهیه گزارشات و مستندات بازرسی

 

  • مهندس علیرضا خویه

طراحی لرزه ای اتصالات فولادی از پیش تایید شده برای سازه های قاب خمشی با شکل پذیری ویژه و متوسط

  •  اتصالات فولادی از پیش تایید شده تیر و ستون
  • Prequalified Connections for Special and Intermediate Steel Moment Frames for Seismic Applications [ Etabs-SAP.ir ].zip
  •  3.05 مگابایت
http://etabs-sap.ir/aisc-358-prequalified-connections/
 
  • مهندس علیرضا خویه

انتخاب نوع اتصال به عوامل زیادی بستگی دارد. بطور کلی اتصالات تیر به ستون را می‌توان در دو طبقه‌بندی ساده و گیردار (با صرف نظر از اتصالات نیمه گیردار) تقسیم بندی نمود. اگر بخواهیم براساس فن اتصال تقسیم بندی کنیم، می‌توانیم به دو دسته اتصالات پیچ و مهره و اتصالات جوشی تقسیم بندی نماییم. در مورد اتصالات ساده بیشتر از اتصالات نبشی یا ورق قاب شده در جان یا نبشی یا ورق زیرسری با و یا بدون سخت کننده استفاده می‌شود. استفاده از نبشی جان یکی از روش‌های ساده و معمول در اجرای اتصالات مفصلی تیر به تیر و تیر به ستون است. این نوع اتصال را می‌توان توسط جوش یا پیچ انجام داد. اتصال نبشی‌ها به جان تیر و یا بال ستون می‌تواند توسط پیچ نیز صورت گیرد. آیین‌نامه‌های طراحی ایجاد فاصله‌ای حدود2 تا 15 میلیمتر بین انتهای تیر و بال یا جان ستون توصیه می‌کنند. در صورتی که در تیر نیروی محوری داشته باشیم و اتصال نیز مفصلی باشد، استفاده از نبشی یا ورق جان می‌تواند مفید باشد. اتصالات ساده نشسته تقویت شده و یا تقویت نشده نیز یکی از پرکاربردترین اتصالات ساده هستند. در این اتصال تیر بر روی یک نشیمن که می‌توان انعطاف‌پذیر (سخت نشده) یا سخت (تقویت شده) باشد، قرار می‌گیرد. در اتصالات انعطاف‌پذیر معمولاً از نبشی استفاده می‌شود.
نوع بعدی اتصالات، اتصالات گیردار هستند که برای قاب‌های خمشی بایستی از انواع پیش تایید شده آنها استفاده نمود. اتصالات از پیش تایید شده برای قاب‌های خمشی متوسط و ویژه ، اتصالاتی هستند که در آیین نامه AISC-358 و مبحث دهم، مورد بررسی قرار گرفته‌اند. به عبارتی استفاده از این اتصالات بر طبق روابط بیان شده در این آیین‌نامه و همچنین رعایت کردن ضوابط آنها امکانپذیر است و نیاز به کنترل و ضوابط خاصی نیست. همانگونه که از نام این اتصالات معلوم است، اتصالات از پیش تایید شده نیاز به هیچ کنترلی ندارند و از پیش توسط آیین‌نامه‌های معتبر جهان مورد تایید قرار گرفته‌اند و می‌توان با خیالی آسوده از این نوع اتصال در طراحی سازه‌های فولادی در مناطق لرزه خیز زیاد استفاده نمود.

[caption id="attachment_3139" align="alignnone" width="1440"]طراحی اتصالات فولادی در Etabs - ساختمان فولادی در Etabs طراحی اتصالات فولادی در Etabs - ساختمان فولادی در Etabs[/caption]

در این حالت کلیه اتصالات باید بصورت صلب در نظر گرفته شوند. همچنین کلیه جوش های بکار رفته در این اتصالات باید از طریق آزمایش‌های غیر مخرب نظیر رادیوگرافی و التراسونیک (فراصوتی) تایید گردند. طبق ضوابط مبحث دهم و AISC-358، اتصالات گیردار از پیش تایید شده را می‌توان بصورت زیر خلاصه نمود:
1- اتصال مستقیم تیر با مقطع کاهش یافته (RBS).
2- اتصال فلنجی چهار پیچی بدون استفاده از ورق لچکی (BUEEP).
3- اتصال فلنجی چهار پیچی یا هشت پیچی با استفاده از ورق لچکی (BSEEP).
4- اتصال پیچی به کمک ورق‌های روسری و زیر سری (BFP).
5- اتصال جوشی به کمک ورق‌های روسری و زیر سری (WFP).
6- اتصال مستقیم تقویت نشده جوشی (WUF-W).
7- اتصال کایزر پیچی با براکت (KBB).
8- اتصال کان‌ایکس‌ال (ConXtech ConXL).
9- اتصال با ورق کناری (SidePlate).
تمام اتصالات فوق به غیر اتصال جوشی به کمک ورق‌های روسری و زیر سری (ردیف 5) را می‌توان در قاب‌هاب خمشی با شکل‌پذیری متوسط و ویژه مورد استفاده قرار داد. برخی ملاحظات این اتصالات بصورت زیر است:
- در صورتی که قاب خمشی ویژه داشته باشید، استفاده از اتصال جوشی به کمک ورق‌های روسری و زیر سری (WFP) مجاز نیست.
- استفاده از اتصال کان‌ایکس‌ال (ConXtech ConXL) و اتصال کایزر پیچی با براکت (KBB) و اتصال با ورق کناری (SidePlate) دارای حق مالکیت معنوی (Copyright) بوده و دارای حق ثبت اختراع (patent rights) است.
- استفاده از اتصال جوشی به کمک ورق‌های روسری و زیر سری (WFP) به سبب ابعاد زیادی که برای ورق‌های روسری و زیرسری ایجاد می‌شود، معمولا اجرایی نیست.
- در استفاده از اتصال فلنجی چهار پیچی یا هشت پیچی با استفاده از ورق لچکی (BSEEP) و همچنین اتصال فلنجی چهار پیچی بدون استفاده از ورق لچکی (BUEEP) بایستی دقت نمود. ورق‌های فلنج مورد استفاده در این اتصالات ممکن است در معماری و کف سازی نمایان شود. به ملاحظات معماری و جزئیات کفسازی باید دقت شود. همچنین عدم جف و جور شدن ورق‌ها روی هم یکی از مشکلات اجرایی این اتصالات است که نیاز به دقت بالا در اجرا دارد.
- اتصال مستقیم تیر با مقطع کاهش یافته (RBS) می‌تواند اتصال مناسبی باشد ولی باید به مشکلات اجرایی آن برای نصب تیر بین ستون دقت نمود. به سبب اتصال مستقیم تیر به ستون، طول تیر بین دو ستون بایستی در نهایت دقت ساخته شود در غیر اینصورت جوش شیاری اتصال بال تیر به ستون ممکن نیست.
- یکی از بهترین اتصالات گیردار را می‌توان اتصال پیچی به کمک ورق‌های روسری و زیر سری (BFP) دانست. وجود گپ بین تیر و ستون (حدود 1.5 تا 2 سانتیمتر) سبب راحتی در اجرای این اتصال می‌شود.

منبع :کانال دکتر علیرضایی

  • مهندس علیرضا خویه